Ο Συνταγματάρχης Auguste Hilarion Touret (Ιλαρίων Τουρέ) ήταν μία από τις ευγενέστερες μορφές φιλέλληνα.
Ο Hilarion Touret γεννήθηκε στην πόλη Sarguémines της Γαλλίας το 1797. Στις 22 Σεπτεμβρίου 1811 κατετάγη στον γαλλικό στρατό της Πρώτης Αυτοκρατορίας, ως εθελοντής στο 2ο Σύνταγμα των Ουσάρων. Έκτοτε διήνυσε όλη τη στρατιωτική ιεραρχία για να καταλήξει στις 9 Ιανουαρίου 1822 με τον βαθμό του Υπολοχαγού. Υπηρέτησε υπό τις διαταγές του Συνταγματάρχη Pellion, ο οποίος υπήρξε αργότερα επικεφαλής του ελληνικού τακτικού Ιππικού, και συμμετείχε στις εκστρατείες της Πρωσίας και της Σαξονίας το 1813, της Γαλλίας το 1814 και του Βελγίου το 1815.
Κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων του Μ. Ναπολέοντος, έσωσε τον Στρατηγό του Ιππικού, Nansouty, και τρεις αξιωματικούς της ακολουθίας του. Το ανδραγάθημα αυτό του χάρισε το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής. Ακολούθως, στη μάχη στο Arcis-sur-Aube, ο Touret πληγώθηκε στο δεξί του χέρι. Το 1823 συμμετείχε στην εκστρατεία στην Ισπανία, ως υπασπιστής του Στρατηγού Bruny. Για την εκστρατεία αυτή τιμήθηκε με το παράσημο του Τάγματος του Αγ. Φερδινάνδου.
Αφού επέστρεψε στην πατρίδα του, ενθουσιασμένος από τον Αγώνα της Ελλάδας για την ελευθερία της, υπέβαλε την παραίτησή του στον γαλλικό στρατό, στις 8 Νοεμβρίου 1825, και προετοίμασε το ταξίδι του στην Ελλάδα. Έφθασε στον προορισμό του στις 9 Σεπτεμβρίου 1826.
Στον ελληνικό Τακτικό Στρατό έλαβε τον βαθμό του Ταγματάρχη στις 9 Οκτωβρίου 1826 και τέθηκε υπό τις διαταγές του Ιωάννη Κωλέττη. Συμμετείχε στην εκστρατεία που ο τελευταίος οργάνωσε στην Αταλάντη, στις 18 Νοεμβρίου 1826, επικεφαλής 50 ανδρών. Τον Φεβρουάριο του 1827 τέθηκε υπό τις διαταγές του Κάρολου Φαβιέρου, και πήρε μέρος στην εκστρατεία του Φαλήρου. Με τον Φαβιέρο ανέπτυξε στενή σχέση αμοιβαίας εκτίμησης. Μάλιστα, όταν πέθανε ο Φαβιέρος, ο Touret εκφώνησε τον επικήδειο λόγο, στο Ναύπλιο, τον Σεπτέμβριο του 1855.
Μετά την αιματηρή σφαγή στους Τρείς Πύργους της Αττικής, ο Touret συγκέντρωσε ό,τι απέμεινε από το Τακτικό Σώμα, και επέστρεψε με τους επιζώντες στο στρατόπεδο της Τακτικούπολης, που ήταν στα Μέθανα. Στις 11 Αυγούστου 1827 τέθηκε επικεφαλής του δεύτερου λόχου του Ιππικού. Πήρε μέρος στην εκστρατεία στη Χίο και διακρίθηκε κατά τη μάχη της 11ης Ιανουαρίου 1828, στην Τουρλωτή. Η πολύ καλή συμπεριφορά του ιδίου αλλά και των άλλων ιππέων συναδέλφων του έγινε αφορμή για να λάβει εξαιρετικά κολακευτικούς επαίνους από τον αρχηγό του στρατεύματος Φαβιέρο, τους οποίους του παρέδωσε γραπτώς σε αυτόγραφο σημείωμα, στις 24 Ιανουαρίου του 1828.
Στη συνέχεια, o Touret συνεργάστηκε για την αναδιοργάνωση του Ιππικού στο Άργος υπό τη διοίκηση του Carl Wilhelm Freiherr von Heideck που αντικατέστησε τον Φαβιέρο, όταν εκείνος έφυγε για τη Γαλλία. Ο Καποδίστριας, αναγνωρίζοντας τις υπηρεσίες του Touret τον τίμησε με τον βαθμό του Ιλάρχου, μετά από πρόταση του Αρχηγού του Τακτικού Σώματος της Ελλάδας, Στρατηγού Trézel.
Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια, ο Touret έλαβε άδεια και διαβιούσε μετά των Στρατηγών Gerard και Pellion, στη Μεθώνη στο Στρατηγείο της Γαλλικής Στρατιάς του Μοριά. Από το 1832 και μέχρι το 1845, κατοίκησε στο Ναύπλιο, όπου υπήρξε η ψυχή της Καθολικής κοινότητας της πόλης.
Το 1832 ανέλαβε να αναδιοργανώσει το Ελληνικό Ιππικό ύστερα από σχετική εντολή της ελληνικής κυβέρνησης. Παρά τις ελλείψεις των μέσων, κατάφερε να συγκροτήσει τον Ιανουάριο του 1833 ένα σώμα 150 ιππέων, οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν πεζοί λόγω έλλειψης ίππων. Σύντομα οργανώθηκε ένα Σύνταγμα Ιππικού έξι ιλών. Στις 5 Απριλίου 1836 ο Touret ανέλαβε τη διοίκηση της Φρουράς του Ναυπλίου. Λίγο αργότερα, στις 25 Ιανουαρίου 1841, έλαβε τον βαθμό του Αντισυνταγματάρχη.
Ο Touret ανέλαβε από νωρίς πρωτοβουλίες προκειμένου το Ελληνικό κράτος να τιμήσει τους Φιλέλληνες. Έτσι, με παρέμβασή του, για παράδειγμα, έδωσε ο δήμος της Αθήνας το όνομα του Φαβιέρου σε έναν δρόμο της πρωτεύουσας. Μάλιστα ο Touret συνέλαβε την ιδέα ανέγερσης ενός μνημείου αφιερωμένου στη μνήμη των Φιλελλήνων που πέθαναν για την Ελλάδα. Το εγχείρημα αυτό το υποστήριξαν και το τίμησαν με αυτόγραφες επιστολές τους οι γνωστότεροι ευρωπαίοι ηγεμόνες, αλλά και η Ελληνική Συνέλευση. Το μνημείο, γνωστό ως «αψίδα Τουρέ», κατασκευάστηκε από ξύλο με έξοδα του Touret το 1841, και κοσμεί την εσωτερική πλευρά της εισόδου της καθολικής εκκλησίας του Ναυπλίου. Έχει σχήμα πρόσοψης αρχαίου ελληνικού ναού και στους κίονές του έχουν αναγραφεί τα ονόματα 276 Φιλελλήνων και ο τόπος του θανάτου τους, ενώ στο αέτωμα υπάρχει ο θυρεός και το στέμμα του Όθωνα εντός του σταυρού των Φιλελλήνων αγωνιστών.
Το 1845, ο Touret εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα, όπου ανέλαβε τα καθήκοντα του υπασπιστή του βασιλιά Όθωνα. Στη διάρκεια της παραμονής του εκεί, προήχθη στον βαθμό του Συνταγματάρχη, και υπηρέτησε διαδοχικά ως αυλάρχης του βασιλιά, διευθυντής του Στρατιωτικού Νοσοκομείου και Επιμελητής της Διοίκησης του Στρατού. Την 1η Νοεμβρίου 1854, ορίστηκε Φρούραρχος των Αθηνών. Ο Touret ήταν ακούραστος, αγωνιζόταν σκληρά για τη Φρουρά, και τη διασφάλιση της ηρεμίας και της ασφάλειας της πόλης. Το ίδιο έτος, ανέλαβε τη συγκρότηση και τη διοίκηση ενός λόχου πυροσβεστών που παρείχαν σημαντικές υπηρεσίες στην πόλη.
Ο Touret οργάνωσε το πρώτο Σώμα της Πυροσβεστικής των Αθηνών. Τον σχεδιασμό του τον βάσισε στα γαλλικά πρότυπα. Μάλιστα το ορειχάλκινο κράνος που φέρουν μέχρι και σήμερα οι Έλληνες πυροσβέστες προέρχεται από αυτό που σχεδιάσθηκε από την αρχή από τον Touret. Λίγα χρόνια νωρίτερα, συνέβαλε στην κατασκευή του δρόμου που οδηγούσε προς την Ακρόπολη, γεγονός που τον έκανε επίτιμο μέλος της Αρχαιολογικής Εταιρείας των Αθηνών.
Το 1830 παντρεύθηκε στο Άργος με την ιταλικής καταγωγής, Maria-Teresa Pelloni. Στον γάμο του ήταν παρών ο Στρατηγός Gerard και οι μάρτυρες του γάμου, Συνταγματάρχες Pellion και Pauzié.
Ο Συνταγματάρχης Touret ήταν στρατιωτικός με πολλές ικανότητες, πράγμα που αντικατόπτριζε το όμορφο παρουσιαστικό του και η στρατιωτική περιβολή του. Ο Μπάμπης Άννινος τον σκιαγραφεί και αναφέρεται στην προσωπικότητά του, όπως την αντιλήφθηκαν ο Gustave Flaubert (ο οποίος τον επισκέφτηκε κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Ελλάδα) και ο Edmond About, οι οποίοι αναγνώρισαν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του. Γεμάτος ταπεινότητα, προσηλωμένος στην πατρίδα και τους θεσμούς της, έχαιρε της γενικής εκτίμησης και αφοσίωσης.
Ο Touret είχε τιμηθεί με τον Σταυρό των Ιπποτών της Λεγεώνας της Τιμής από τη Γαλλία, και με ισπανικό παράσημο. Στη συνέχεια έλαβε το αργυρό παράσημο της Ελληνικής Ανεξαρτησίας, που αποτελούσε τον μεγαλύτερο τίτλο τιμής για Έλληνες και Φιλέλληνες, και απόδειξη συμμετοχής τους σε πολεμικές επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης. Ο βασιλιάς Όθων τον τίμησε με τον Χρυσό Σταυρό των Ιπποτών του Τάγματος του Σωτήρος στις 20 Μαρτίου 1838 και τον Χρυσό Σταυρό του Διοικητού του ίδιου Τάγματος στις 20 Μαρτίου 1857. Την ημέρα αυτή αναχώρησε από την Ελλάδα για τη Γαλλία για να ακολουθήσει θεραπεία σε Γαλλικό νοσοκομείο.
Ο Touret παρέμεινε πιστός στην Ελλάδα, και έλεγε στους Γάλλους ιατρούς οι οποίοι τον συμβούλευαν να παρατείνει τη διαμονή του στη Γαλλία μέχρι να αποκατασταθεί η υγεία του: «Αν πρέπει να πεθάνω, θέλω να αφήσω την τελευταία μου πνοή στην Ελλάδα». Και πράγματι η ευχή του πραγματοποιήθηκε στις 16/28 Αυγούστου 1857, έφθασε με πλοίο στο λιμάνι του Πειραιά. Τη στιγμή μάλιστα που έριχνε άγκυρα το ατμόπλοιο που τον έφερνε πίσω στην Ελλάδα από τη Γαλλία, ο Touret ξεψύχησε δίπλα στη σύζυγό του, αντικρίζοντας τη Σαλαμίνα και το Φάληρο όπου είχε πολεμήσει και την αγαπημένη του δεύτερη πατρίδα. Κατά την τελευταία του διαμονή στη Γαλλία, είχε την τιμή να γίνει δεκτός από το γαλλικό βασιλικό ζεύγος, ως επιστέγασμα της αναγνώρισης που έχαιρε και στη Γαλλία.
ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Εθνική Βιβλιοθήκη, Τμήμα Χειρογράφων και Ομοιοτύπων, χειρόγραφο 1.697: Henri Fornèsy, «Le monument des philhellènes», 1860.
Εβδομάς, έτος Α΄ (1884), τ. Α΄, τεύχ. 1 (χ.ημ.) έως και τεύχ. 27 (2 Σεπτεμβρίου).
Άννινος Μπάμπης, Ιστορικά σημειώματα, εκδ. Εστία, Αθήνα 1925.
Ρούσσος-Μηλιδώνης Ν. Μάρκος, «Auguste Hilarion Touret, 1797-1858», Ναυπλιακά Ανάλεκτα, τ. 7 (Ναύπλιο 2009), σσ. 233-235.
Ρούσσος-Μηλιδώνης Ν. Μάρκος, «Το μνημείο των Φιλελλήνων στο Ναύπλιο», Σύγχρονα Βήματα, τ. 68 (1988/1991), σσ. 224-254.
Pellion Jean Pierre, La Grèce et les Capodistrias pendant l’occupation française de 1828 à 1834, εκδ. Librairie Militaire, Παρίσι 1855.
Εφημερίδα Αιών, Αθήνα, 5 Σεπτεμβρίου 1857.
Εφημερίδα Αθηνά, Αθήνα, 9 Ιουλίου 1841.
Άννινος Μπάμπης, «Ο Συνταγματάρχης Τουρέ», Ημερολόγιο της Μεγάλης Ελλάδος, έτος 1923, Αθήνα, Ι. Ν. Σιδέρης, σελ. 296-304.
Για περισσότερα νέα μας επισκεφτείτε το site μας www.eefshp.org ή ακολουθήστε μας στο Facebook και στο Instagram