H παλαιστινιακή ισλαμιστική οργάνωση Χαμάς αποδέχτηκε το προσχέδιο μιας συμφωνίας για κατάπαυση πυρός στη Λωρίδα της Γάζας και την απελευθέρωση δεκάδων ομήρων, είπαν την Τρίτη δύο αξιωματούχοι που εμπλέκονται στις συνομιλίες, όπως μετέδωσε το Associated Press- με το Κατάρ, που έχει διαμεσολαβητικό ρόλο, να λέει πως οι διαπραγματεύσεις ήταν στο «πιο κοντινό σημείο» ως τώρα για να κλείσει συμφωνία.
Το Associated Press απέκτησε ένα αντίγραφο της προτεινόμενης συμφωνίας, και ένας Αιγύπτιος αξιωματούχος και ένα στέλεχος της Χαμάς επιβεβαίωσαν την αυθεντικότητά του. Ισραηλινός αξιωματούχος είπε ότι έχει υπάρξει πρόοδος, μα οριστικοποιούνται οι λεπτομέρειες. Το σχέδιο θα πρέπει να υποβληθεί στο ισραηλινό συμβούλιο για τελική έγκριση.
Οι ΗΠΑ, η Αίγυπτος και το Κατάρ τον τελευταίο χρόνο κατέβαλλαν προσπάθειες για να δοθεί τέλος στον 15 μηνών πόλεμο και διασφάλιση της απελευθέρωσης δεκάδων ομήρων που έπιασε η Χαμάς κατά την τρομοκρατική της επίθεση στις 7 Οκτωβρίου 2023. Περίπου 100 Ισραηλινοί κρατούνται ακόμα εντός της Γάζας και οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις θεωρούν πως τουλάχιστον το 1/3 είναι νεκροί.
Αξιωματούχοι έχουν εκφράσει αισιοδοξία πως μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία εν όψει της ορκωμοσίας στις 20 Ιανουαρίου του νέου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, απεσταλμένος του οποίου έχει μπει στις διαπραγματεύσεις.
Ο Ματζέντ αλ Ανσάρι, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Κατάρ, είπε στο πλαίσιο εβδομαδιαίας ενημέρωσης την Τρίτη ότι οι συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις είναι θετικές και παραγωγικές, αν και αρνήθηκε να μπει σε λεπτομέρειες. «Σήμερα είμαστε στο κοντινότερο σημείο που ήμασταν ποτέ για κλείσιμο συμφωνίας» είπε σχετικά.
Η Χαμάς από πλευράς της ανακοίνωσε ότι οι διαπραγματεύσεις είχαν φτάσει σε «τελικό στάδιο».
Στο πλαίσιο του πολέμου έχουν καταστραφεί μεγάλες εκτάσεις της Λωρίδας της Γάζας και έχει εκτοπιστεί περίπου το 90% του πληθυσμού της, που ξεπερνά τα 2 εκατομμύρια. Εκατοντάδες χιλιάδες βρίσκονται σε καταυλισμούς κατά μήκος της ακτής.
Συμφωνία τριών φάσεων
Η τριών φάσεων συμφωνία, που βασίζεται σε ένα πλαίσιο που είχε τεθεί από τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και είχε εγκριθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, θα άρχιζε με τη σταδιακή απελευθέρωση 33 ομήρων σε ένα διάστημα έξι εβδομάδων, περιλαμβανομένων γυναικών, παιδιών, ηλικιωμένων και τραυματιών, με αντάλλαγμα εν δυνάμει εκατοντάδων Παλαιστινιών που κρατούνται από το Ισραήλ. Μεταξύ των 33 θα ήταν 5 γυναίκες στρατιώτες, η καθεμία εκ των οποίων θα απελευθερωνόταν με αντάλλαγμα 50 Παλαιστίνιους κρατουμένους περιλαμβανομένων 30 που έχουν καταδικαστεί σε ισόβια. Μέχρι το τέλος της πρώτης φάσης, όλοι οι πολίτες όμηροι- ζωντανοί ή νεκροί- θα έχουν αφεθεί.
Κατά τη διάρκεια αυτής της πρώτης φάσης, 42 ημερών, οι ισραηλινές δυνάμεις θα αποσύρονταν από πληθυσμιακά κέντρα, θα επιτρεπόταν στους Παλαιστίνιους να αρχίσουν να επιστρέφουν στις εστίες τους στη βόρεια Γάζα και θα υπήρχε μεγάλη εισροή ανθρωπιστικής βοήθειας, με περίπου 600 φορτηγά να μπαίνουν κάθε ημέρα.
Οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση θα έπρεπε να γίνουν κατά τη διάρκεια της πρώτης. Οι λεπτομέρειες παραμένουν «δύσκολες», και η συμφωνία δεν περιλαμβάνει γραπτές εγγυήσεις πως η κατάπαυση πυρός θα συνεχιστεί μέχρι την επίτευξη τελικής συμφωνίας. Αυτό αφήνει στο Ισραήλ το περιθώριο να αρχίσει ξανά πολεμικές επιχειρήσεις μετά το τέλος της πρώτης φάσης.
Οι τρεις διαμεσολαβητές, ωστόσο, έχουν δώσει στη Χαμάς προφορικές εγγυήσεις πως οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν όπως είχε σχεδιαστεί και ότι θα πιέσουν για συμφωνία εφαρμογής της δεύτερης και της τρίτης φάσης πριν το τέλος της πρώτης, είπε ο Αιγύπτιος αξιωματούχος.
Η συμφωνία αυτή θα επέτρεπε στο Ισραήλ κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης να διατηρήσει τον έλεγχο του Διαδρόμου της Φιλαδέλφειας- της έκτασης κατά μήκος των συνόρων της Γάζας με την Αίγυπτο, από την οποία η Χαμάς αρχικά απαιτούσε να αποσυρθούν οι ισραηλινές δυνάμεις. Ωστόσο το Ισραήλ θα αποσυρθεί από τον Διάδρομο Νετζαρίμ, μια ζώνη στην κεντρική Γάζα όπου ζητούσε έναν μηχανισμό για να ελέγχονται οι Παλαιστίνιοι για όπλα όταν επιστρέφουν στο βόρειο τμήμα της περιοχής.
Στη δεύτερη φάση η Χαμάς θα απελευθέρωνε τους ζωντανούς ομήρους που απέμεναν, κυρίως άνδρες στρατιώτες, με αντάλλαγμα περισσότερους κρατούμενους και την «πλήρη απόσυρση» των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα, σύμφωνα με το προσχέδιο της συμφωνίας. Ωστόσο η Χαμάς έχει πει ότι δεν θα απελευθερώσει τους ομήρους που απομένουν χωρίς τερματισμό του πολέμου και πλήρη απόσυρση των Ισραηλινών, ενώ ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου στο παρελθόν είχε δεσμευτεί για επανέναρξη των συγκρούσεων αν δεν εξοντωθούν οι στρατιωτικές και κυβερνητικές δυνατότητες της Χαμάς.
Στην τρίτη φάση, θα επιστρέφονταν τα πτώματα των ομήρων που απέμεναν με αντάλλαγμα ένα σχέδιο ανοικοδόμησης τριών- πέντε ετών για τη Γάζα υπό διεθνή επίβλεψη.