Αυτή τη φορά είναι οι φωτιές. Μια τραγωδία που επαναλαμβάνεται σαν ανίερη τελετουργία και φέτος αποτιμάται σαν μια από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές του τόπου.
«Ως εδώ» λέγεται και γράφεται παντού αυτές τις μέρες:
«Είναι η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, η εικόνα που ανέδειξε την ανικανότητα της κυβέρνησης ή και ολόκληρου του πολιτικού συστήματος. Ως εδώ. Ήρθε η ώρα της αλλαγής. Δεν είναι δυνατόν να μένουμε άλλο απαθείς. Το μυαλό έχει σωματοποιήσει τον πόνο και η έκταση της καταστροφής δεν επιδέχεται άλλης καθυστέρησης. Πάντα οι κυβερνήσεις ήταν κατώτερες των προσδοκιών αλλά η σημερινή ανυπαρξία/φαυλότητα/εξυπηρέτηση συμφερόντων (ή ότι άλλο), δεν έχει προηγούμενο».
Στις δια ζώσης συζητήσεις αλλά, κυρίως στα κοινωνικά δίκτυα, κυριαρχούν δύο είδη «Ως εδώ».
Το πρώτο είδος είναι αυτό των κομματικών στρατών που σε κάθε πολιτική απόφαση ή πρακτική των πολιτικών αντιπάλων, βρίσκουν πρωτοφανή αρνητικά αποτελέσματα. Αυτοί οι «Ως εδώ» είναι ανάξιοι σχολιασμού.
Όχι μόνο γιατί τα κίνητρα τους είναι προφανή αλλά γιατί η μετάλλαξη που έχουν επιφέρει στο δημόσιο λόγο δείχνει ανεπανόρθωτη.
Ονοματίζοντας ως «καταστροφή» κάθε πρακτική των πολιτικών τους αντιπάλων, το μόνο που καταφέρνουν είναι να δυσκολεύουν την αναγνώριση μιας πραγματικής καταστροφής. Συσπειρώνουν το σκληρό κομματικό τους ακροατήριο ενώ παράλληλα ψαρεύουν συμπάθεια από τη μαζική οργή. Συνήθως, όχι για πολύ.
Το δεύτερο είδος, που έχει κατά τη γνώμη μου, πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον, είναι οι περιστασιακοί «Ως εδώ». Άνθρωποι σε γενικές γραμμές ευαισθητοποιημένοι, που όταν μια συγκεκριμένη καταστροφή περάσει σχετικά κοντά τους (ή στο timeline τους) συγκλονισμένοι από την έκτασή της, φτάνουν στα όρια τους.
Στους παραπάνω φυσικά δεν πρέπει να προσμετρούνται οι άνθρωποι που πλήττονται ευθέως από την τραγωδία. Όποιος βλέπει τη ζωή του να χάνεται και προχωρά, αξίζει τον απόλυτο σεβασμό, μόνο και μόνο για την ικανότητα του να ανοίγει τα μάτια του την επόμενη μέρα.
Οι περιστασιακοί «Ως εδώ» είναι άνθρωποι που. στην πραγματικότητα. πολιτικοποιούνται απότομα λόγω μιας έκτακτης κατάστασης. Αν βέβαια αναλογιστεί κάνεις ότι η χώρα βιώνει τακτικότατα μια έκτακτη κατάσταση, η ανάδυση κάθε τόσο καινούριων και διαφορετικών «Ως εδώ» είναι συνεχής.
Η μεγάλη αναζωπύρωση του φαινομένου πραγματοποιήθηκε στις απαρχές της οικονομικής κρίσης και των ορατών συνεπειών της. Εκείνη την εποχή, μεγάλες κοινωνικές ομάδες πολιτικοποιήθηκαν από ανάγκη, ξαφνικά και βίαια. Ωθήθηκαν να διαλέξουν στρατόπεδο, ενώ ήταν συνηθισμένοι να αντιμετωπίζουν την πολιτική διαδικασία ως μια νομοτέλεια, ως έναν μονόδρομο που δεν έχει και μεγάλη σημασία να επιλέξεις. Όλοι οι πολιτικοί σχηματισμοί, μέχρι τότε, έμοιαζαν πάνω-κάτω ίδιοι.
Τα επόμενα χρόνια, η «πρώτη φορά αριστερά» σόκαρε, πέραν των μεγαλοαστών, και μερίδα των μεσοαστών ή όσων τέλος πάντων είχαν την αφέλεια να πιστεύουν ότι ανήκουν σε αυτούς. Η ιδέα και οι πρακτικές μιας (κατά δήλωση των εμπλεκομένων) «αριστερής διακυβέρνησης» έγινε κόκκινο πανί για ανθρώπους που ένιωθαν ότι κινδυνεύουν τα ιερά και τα όσια της αστικής δημοκρατίας.
Εντύπωση μου είναι ότι, εκείνη την περίοδο, είδαμε απλά μια αλλαγή φρουράς και μια προσπάθεια δημιουργίας νέων σχέσεων εξουσίας χωρίς καμία ουσιαστική παρέκκλιση από τους βασικούς κανόνες του παιχνιδιού. Αυτό, όμως, ήταν μόνο μια πτυχή του προβλήματος.
Το εντυπωσιακό αποτέλεσμα αυτής της διένεξης ήταν ότι ένα μεγάλο μέρος του κοινωνικού σώματος ενεπλάκη σε μια ψευδαίσθηση.
Μια μεγάλη μάζα συνανθρώπων μας, που κατά βάθος μόνο να χάσει είχε από τους υπάρχοντες κανόνες, πίστευε ότι κοινωνικά «ανήκει στο τρέχον σύστημα» (ή στις παρυφές του) και ότι μια τέτοιου είδους αλλαγή θα τους έπληττε. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να ταχθούν στο «Ως εδώ» εκείνης της εποχής. Οι άνθρωποι συχνά αισθάνονται καλύτερα νομίζοντας ότι είναι προνομιούχοι ακόμη και αν δεν είναι.
Σήμερα με τις φωτιές έχουμε και πάλι «Ως εδώ». Μια συνέχεια του «Ως εδώ» της φωτιάς στο Μάτι το 2018 με τους 102 νεκρούς, κληρονομιά του «Ως εδώ» της φωτιάς στην Ηλεία του 2007 με τους 84 νεκρούς.
«Ως εδώ» γενικά με την σημερινή κυβέρνηση. Αυτήν την ανίκανη/υπηρέτρια συμφερόντων κυβέρνηση, που διαδέχτηκε την «Ως εδώ» ιδεοληπτική/λαϊκιστική ομόλογό της, που πήρε την σκυτάλη από την «Ως εδώ» εθνόδουλη προκάτοχό της και ο κατάλογος φτάνει μέχρι τις απαρχές του κόσμου.
Κάθε «Ως εδώ» είναι μια τομή στην πολιτική. Είναι η στιγμή που κάποιος αποφασίζει ότι θα ασχοληθεί με τα κοινά, παραβλέποντας, όμως, ότι οι καταστροφές και οι κρίσεις δεν έχουν αφετηρία. Η πολιτική δεν έρχεται σε κομμάτια.
Προφανώς κάθε νέο κύμα φέρνει συγκεκριμένες αναταράξεις αλλά η πολιτική είναι άβυσσος. Με τα υπόγεια ρεύματα της και την παγωνιά, τα διάφανα από το σκοτάδι της αφελή ψαράκια και τα σαρκοβόρα όντα της. Την πλούσια βλάστηση και τα βράχια.
Η πολιτική έχει παρελθόν και ροή, έχει μπροστά και πίσω. Όσο εμείς την αντιμετωπίζουμε περιστασιακά, όσο διαλέγουμε το «Ως εδώ» που μας αφορά, τόσο θα χάνουμε την μεγάλη εικόνα και θα δρούμε ως επισκέπτες του πολιτικού αντί για συνδιαμορφωτές του.
Όσοι νιώθουν ότι, τώρα ήρθε το «Ως εδώ», μάλλον έχασαν όλα τα προηγούμενα. Βέβαια σε κάθε περίπτωση είναι ευπρόσδεκτοι. Ο αγανακτισμένος πολίτης είναι σαφώς προτιμότερος από τον αδιάφορο.
Ας ελπίσουμε όμως, ότι αυτή η αγανάκτηση θα είναι συνεπής και θα συμβάλει στην συζήτηση για την αλλαγή των κανόνων και όχι των προσώπων.
Η αγανάκτηση και η οργή έχουν ένα νόημα όταν ξεπερνούν τον εαυτό τους και βλέπουν την επόμενη μέρα. Διαφορετικά δεν είναι τίποτα άλλο από όργανο των «Ως εδώ» που μόνο σκοπό έχουν να γίνουν εκείνοι κυρίαρχοι του σκηνικού, να αναλάβουν χωρίς όρους «καμένη γη». Μέχρι να γίνουν αυτοί οι επόμενοι αποδέκτες του όποιου «Ως εδώ». Αυτή όμως η εξέλιξη των πραγμάτων είναι σίγουρο ότι δεν θα τους στεναχωρήσει και πάρα πολύ, ο σκοπός θα έχει επιτευχθεί.