Η επίθεση που πραγματοποίησε η Χαμάς το Σάββατο 7 Οκτωβρίου στο Ισραήλ με περισσότερους από 1.000 νεκρούς, βύθισε στο πένθος το Ισραήλ και συγκλόνισε τη διεθνή κοινότητα. Μπορεί να θυμηθήκαμε ότι το Παλαιστινιακό παραμένει άλυτο εδώ και δεκαετίες, ωστόσο θυμηθήκαμε και τη βαρβαρότητα του ισλαμικού εξτρεμισμού, που κακώς είχαμε ξεχάσει στη δύση μιας και η δράση του Ισλαμικού Κράτους είναι πρόσφατη.
Η τρομοκρατική πράξη της Χαμάς με τις μαζικές εκτελέσεις αμάχων, την περιφορά και τη σκύλευση των σωμάτων νεκρών κοριτσιών και την απαγωγή εκατοντάδων Ισραηλινών διαφόρων ηλικιών προκαλεί απέχθεια και βλάπτει τον παλαιστινιακό σκοπό.
Σε αυτό το πλαίσιο και υπό αυτό το ασήκωτο βάρος, συγγενείς Ισραηλινών που κρατούνται όμηροι στη Γάζα συμμετείχαν σε συγκέντρωση αλληλεγγύης μαζί με πλήθος κόσμου και πολιτικούς μπροστά από το Ευρωκοινοβούλιο την Τετάρτη 11 Οκτωβρίου 2023.
Τα πλακάτ που κρατούσαν έφεραν φωτογραφίες μωρών, παιδιών και οικογενειών που απήχθησαν από τη Χαμάς. Πίσω από το βάθρο όπου θα ανέβαιναν οι ομιλητές δέσποζε μια ηλεκτρονική πινακίδα στην οποία εναλλάσσονταν οι φωτογραφίες των 150 απαχθέντων. Το αίτημα ήταν η απελευθέρωσή τους.
«Η ζωή μας έχει διαλυθεί»
Εκεί η HuffPost Greece συνάντησε δύο νέους ανθρώπους των οποίων οι ζωές μέσα σε λίγα λεπτά ανατράπηκαν, καθώς οι οικογένειές τους έπεσαν θύματα της Χαμάς. Νωρίτερα είχαν συνάντηση με την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, οπότε και ζήτησαν από τους Ευρωπαίους ηγέτες να χρησιμοποιήσουν την πολιτική τους επιρροή για να εξασφαλίσουν την άμεση απελευθέρωση των αγαπημένων τους προσώπων.
«Εύχομαι αυτό που ζω να μην συμβεί σε κανέναν άνθρωπο» μας λέει η Shira Havron, 27 ετών, της οποίας 11 μέλη της οικογένειάς της ηλικίας από 3 ετών μέχρι 67 απήχθησαν από τη Χαμάς.
«Τα λόγια δεν επαρκούν για να εκφράσω τα συναισθήματά μου...όλα είναι σαν να διαλύθηκαν μέσα σε λίγα λεπτά.... σκέφτομαι τα μικρά ξαδέλφια μου 8 και 3 ετών που ίσως μείνουν ορφανά, σκέφτομαι τους γονείς τους» λέει και σιωπά για λίγα δευτερόλεπτα με τα μάτια της να βουρκώνουν.
Η Shira, η οποία σπουδάζει κινηματογράφο, την ημέρα της επίθεσης ήταν στο Λονδίνο. Η ίδια λέει πως τα παιδικά της χρόνια τα πέρασε στο Be’eri, ένα κιμπούτς στο νότιο Ισραήλ, το οποίο έχτισε ο παππούς της, επιζώντας του Ολοκαυτώματος και στο οποίο εξακολουθεί να κατοικεί η οικογένειά της. Το Be’eri ήταν από τα πρώτα σημεία που χτύπησε η Χαμάς.
Η Shira μας λέει πως είδε τα καμμένα σπίτια στην τηλεόραση και προσπάθησε να φανταστεί την αγωνία και το δράμα που θα έζησαν οι δικοί της, με τους οποίους στην αρχή είχε επικοινωνία μέσω μηνυμάτων μέχρι που αυτή χάθηκε. Το στίγμα του κινητού του θείου της εντοπίστηκε στη Γάζα. Και έπειτα σιωπή.
«Επρόκειτο για μια βάρβαρη επίθεση. Δεν υπάρχει πολιτική πίσω από αυτό. Είναι απλά μια φριχτή πράξη που παραβιάζει το βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, αυτό του να νιώθει κανείς ασφαλής».
Σε ερώτησή μας στη Shira για το αν φοβάται ότι μια ενδεχόμενη χερσαία εισβολή στη Γάζα θα θέσει σε κίνδυνο τις ζωές των συγγενών της, απάντησε καταφατικά. Ωστόσο υπογράμμισε πως παρότι είναι Ισραηλινή, επιθυμεί αυτό το ανθρώπινο δικαίωμα στην ασφάλεια να ισχύει για όλους, οι βομβαρδισμοί στη Γάζα το στερούν αυτό από τις οικογένειες και τα παιδιά στην άλλη πλευρά. «Όλοι υποφέρουμε από αυτό» σχολιάζει.
Μια βασική παράμετρος που έθεσε είναι ότι πολλά μέλη της οικογένειάς της έχουν διπλές υπηκοότητες από διαφορετικά κράτη μέλη της ΕΕ, κάτι που περιπλέκει ακόμη περισσότερο την κατάσταση και θέτει προ τον ευθυνών της την ΕΕ.
Στη συγκέντρωση συμμετείχε επίσης και ο Jonathan Guttman 31 ετών, απόφοιτος ιατρικής που ζει στην Πράγα.
«Το Σάββατο της 7ης Οκτωβρίου ο ξάδελφός μου Evyatar, 23 ετών, γιόρταζε την εβραϊκή γιορτή του Sukkot στο φεστιβάλ Supernova στο νότιο Ισραήλ, όταν άνδρες της Χαμάς εισέβαλαν και άρχισαν να πυροβολούν αδιακρίτως». Ξέρω ότι ο ξάδελφός μου είναι ζωντανός, γιατί μας ενημέρωσε ο στρατός ότι έχει πέσει θύμα απαγωγής. Είδαμε ένα βίντεο που τον έχουν δεμένο και τον μεταφέρουν στη Γάζα. Ο φίλος του που ήταν μαζί του ,δεν τα κατάφερε. Τον σκότωσαν» μας λέει.
«Νιώθουμε συντετριμμένοι και απλά ευχόμαστε να μπορέσουμε να καθίσουμε και πάλι μαζί στο γιορτινό τραπέζι» λέει.
Ρωτάμε τι ζήτησαν από την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, κατά τη συνάντησή τους και παίρνουμε μια αμήχανη απάντηση από δύο νέα παιδιά που ούτε το φαντάζονταν πως θα βρίσκονταν σε αυτή την κατάσταση.
«Τη στήριξη που μας υποσχέθηκαν θα ήθελα να τη δω στην πράξη. Πρέπει να υπάρξει κάποια δράση για να απελευθερωθούν αυτοί οι άνθρωποι. Ας κάνουν ό,τι μπορούν, πρέπει! Αυτό προστάζουν οι αξίες της ΕΕ» λέει ο Jonathan
«Η σημερινή είναι μια κίνηση απελπισίας, είναι μια έκκληση για να σωθούν οι άνθρωποί μας. Θέλουμε να ασκηθεί πίεση όπου είναι εφικτό, έτσι ώστε να απελευθερωθούν αυτοί οι άνθρωποι που κρατούνται παράνομα. Δεν γίνεται να κρατούν μωρά για ομήρους» προσθέτει η Shira.
Οργή και μίσος
Η συγκέντρωση αλληλεγγύης έχει τελειώσει και ο κόσμος παραμένει στο σημείο. Ενας οδηγός ταξί, αραβικής καταγωγής, που περνά από το σημείο, τους φωνάζει κάτι απαξιωτικό, του απαντούν. Η οργή και το μίσος είναι βαθιά ριζωμένα στους λαούς - ακόμη και στην πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Νωρίτερα είχε προηγηθεί άλλη συγκέντρωση στις Βρυξέλλες σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τον παλαιστινιακό λαό, ο οποίος έχει υποστεί καταστροφικές απώλειες από την ισραηλινή αντεπίθεση με τουλάχιστον 1.000 Παλαιστίνιους να έχουν σκοτωθεί. Η τρομοκρατία της Χαμάς και η Παλαιοδιαθηκική λογική του «οφθαλμός αντί οφθαλμού» σπέρνει τον θρήνο όχι μόνο στις οικογένειες των Ισραηλινών αλλά και των Παλαιστινίων.
Όμως υπάρχει μια πραγματικότητα και αυτή είναι πως εκτός από τους νεκρούς, υπάρχουν και οι όμηροι - μεταξύ αυτών γυναίκες, ηλικιωμένοι, παιδιά και μωρά. Οι όμηροι που κρατούνται από τη Χαμάς δημιουργούν εντάσεις και εντός του Ισραήλ, καθώς υπάρχουν φωνές που ζητούν άμεση επέμβαση στη Γάζα χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους απαχθέντες και αυτό προκαλεί αντιδράσεις μεταξύ των πολιτών.
«Αγκάθι» οι όμηροι όχι μόνο για το Ισραήλ
Προβληματισμός για το χειρισμό της κατάστασης με τους απαχθέντες επικρατεί και στη διεθνή κοινότητα καθώς μεταξύ των αιχμαλώτων υπάρχουν ξένοι υπήκοοι αλλά και άνθρωποι με διπλή υπηκοότητα - Αμερικανοί, Γερμανοί, Βρετανοί, Γάλλοι, αλλά και Βραζιλιάνοι και Ταϊλανδοί. Ως εκ τούτου, θεωρείται βέβαιο ότι υπάρχουν φωνές που πιέζουν την ισραηλινή κυβέρνηση να δείξει αυτοσυγκράτηση.
Επίσης, διαφορετικά κράτη έχουν και διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά τον τρόπο αντιμετώπισης κρίσεων ομηρίας. Για παράδειγμα, οι ΗΠΑ και η Βρετανία δεν διαπραγματεύονται με τρομοκράτες για να μην τους δώσουν το κίνητρο να επαναλάβουν αντίστοιχες πράξεις. Όμως δεν αποκλείεται να βάλουν τρίτους να το κάνουν για λογαριασμό τους.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις φέρονται να είναι πιο διαλλακτικές και να έχουν δώσει στο παρελθόν λύτρα για την απελευθέρωση ομήρων. Σύμφωνα με το Politico το οποίο επικαλείται έρευνα του Chatham House από το 2013 έως το 2014, «το ISIS κέρδισε δεκάδες εκατομμύρια δολάρια από τους Ευρωπαίους για την απελευθέρωση ομήρων τα οποία αντιστοιχούσαν στο 3-5% των εσόδων της ομάδας για εκείνη την περίοδο».
Ποιοι θα διαπραγματευτούν για την απελευθερώσή τους;
«Τρέχουμε ενάντια στο χρόνο» δήλωσε όσον αφορά τους ομήρους η αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκου Κοινοβουλίου, Nicola Beer, κατά την εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε μπροστά στο Ευρωκοινοβούλιο και υπογράμμισε ότι η ΕΕ εργάζεται για την απελευθέρωση των ομήρων.
«Όσο λιγότερα ακούτε τόσο το καλύτερο» είπε, αφήνοντας να εννοηθεί ότι διεξάγονται παρασκηνιακές διαβουλεύσεις χωρίς να γνωρίζουμε με ποιους. Μπορούμε μόνο να φανταστούμε ότι θα υπάρξουν προσεγγίσεις μέσω τρίτων κρατών, όπως το Κατάρ ή άλλα κράτη που βρίσκονται εγγύτερα στη Χαμάς.
Φυσικά η Τουρκία, η οποία φιλοξενεί τη Χαμάς στο έδαφός της και έχει άριστες σχέσεις μαζί της, ήδη βρήκε την ευκαιρία να παρουσιαστεί ως καλός διαπραγματευτής.
Η είδηση έγινε γνωστή μέσω των διεθνών πρακτορείων ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τη Χαμάς, με σκοπό την απελευθέρωση των ομήρων.
Παράλληλα η γερμανική κυβέρνηση, ένα μόλις ένα χρόνο μετά το Qatargate, απηύθυνε έκκληση στο Κατάρ και σε άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής να αναλάβουν πρωτοβουλίες με σκοπό την απελευθέρωση των ομήρων, σύμφωνα με δηλώσεις της υπουργού Εξωτερικών της Γερμανίας, Αναλένα Μπέρμποκ.
Το ζητούμενο είναι πώς θέλει να εργαλειοποιήσει τους απαχθέντες η Χαμάς, πόσο «φιλεύσπλαχνη» θα θελήσει να φανεί και τι θα γίνει εάν και όταν αρχίσει να εμφανίζει τους ομήρους σε βίντεο, θυμίζοντάς μας μέρες που θα θέλαμε να ξεχάσουμε.