Όταν τρεις ηγέτες, υπό το βλέμμα ενός Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, δίνουν τα χέρια και προσυπογράφουν ένα κοινό ανακοινωθέν, συμβαίνουν δύο πράγματα:
- Το ανακοινωθέν αποκτά βαρύτητα, γιατί ισοδυναμεί με κοινή δέσμευση και μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση. Στην περίπτωση της συνάντησης που έγινε στα Ιεροσόλυμα, κάθε ενδιαφερόμενος αντιλαμβάνεται ότι ο Μάικ Πομπέο μετέφερε στο ανώτατο επίπεδο την αμερικανική υποστήριξη σε συνεργασία, όχι μόνο στην ενέργεια, αλλά και στον αμυντικό τομέα και για την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο.
- Στην περίπτωση του αγωγού EastMed, το ανακοινωθέν σηματοδοτεί πολιτική απόφαση, - αλλά είναι μόνο η αρχή μίας συμφωνίας. Οι τρεις ηγέτες συμφώνησαν ότι θα ήθελαν τον αγωγό - αλλά αυτό δεν σημαίνει πως έχουν στα χέρια τους δεδομένα, που καθιστούν σίγουρη την οικονομική βιωσιμότητα ενός τέτοιου έργου. Δηλαδή, ότι υπάρχουν επενδυτές που πείστηκαν, ότι υπάρχουν επαρκείς ποσότητες φυσικού αερίου και ότι υπάρχουν οι δυνατότητες να αντληθούν από τον βυθό της Μεσογείου. Είναι κάτι που μπορεί να συμβεί στο μέλλον. Αλλά για την ώρα, παραμένει στη σφαίρα του «θα θέλαμε»: Μία τεράστια επένδυση της τάξης των 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων (και όχι 6-7 δισεκατομμύρια, όπως αρχικά ακούστηκε, καθώς έμπειροι παράγοντες επισημαίνουν στη HuffPost πως υπάρχουν πάντοτε πρόσθετες επενδύσεις σε αυτές τις περιπτώσεις).
ΔΙΑΒΑΣΑΤΕ ΠΡΩΤΟΙ ΣΤΗ HUFFPOST - Νοέμβριος 2018
«Οι Αμερικανοί ζητούν να προστεθεί τέταρτη καρέκλα στην τριμερή Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ»
«Αγωγός» δεν σημαίνει μόνο σωλήνες
Η κατασκευή του EastMed, λένε Ελληνες τεχνοκράτες με μεγάλη διεθνή εμπειρία, συνδέεται με μία σειρά έργων και επενδύσεων:
- Μονάδα υγροποίησης του φυσικού αερίου που θα αντλείται, ώστε να μπορεί να μεταφερθεί
- Εξοδα μεταφοράς με πλοία, τουλάχιστον σε πρώτη φάση
- Κατασκευή μονάδας αεριοποίησης του μεταφερόμενου υγροποιημένου φυσικού αερίου, εκεί που θα καταλήγει ο EastMed, εφόσον αυτός προχωρήσει μέχρι κάποιο σημείο στις ακτές της Ευρώπης
- Το υποθαλάσσιο έργο για την κατασκευή του αγωγού
Σε κάθε κατασκευή αγωγού, όπως και στην περίπτωση του EastMed, είναι αυτονόητο ότι πρέπει ο σχεδιασμός να εναρμονιστεί και να συνδυαστεί με άλλους αγωγούς ή δίκτυα μεταφοράς, ώστε να καλύψει αυτό το έργο κάποια υπαρκτά κενά.
Εν προκειμένω, στόχος είναι η μεταφορά φυσικού αερίου από την ανατολή προς τη δύση. Ο EastMed ( δεν θα αποτελέσει τη μοναδική οδό μεταφοράς.
Υπάρχει ήδη ο αγωγός TAP. Στην ιστοσελίδα του διαβάζουμε...
Από εκεί το χερσαίο τμήμα του TAP θα διασχίσει όλη τη Βόρεια Ελλάδα –πρόκειται για το μεγαλύτερο τμήμα του αγωγού– και κατευθυνόμενο από τα ανατολικά προς τα δυτικά μέσω της Αλβανίας θα καταλήξει στις ακτές της Αδριατικής.
Στα Βαλκάνια πάντοτε, υπάρχει και το σχέδιο μεταφοράς φυσικού αερίου από τα θαλάσσια σύνορα Βουλγαρίας-Ρουμανίας(Μαύρη Θάλασσα) προς την κεντρική Ευρώπη. Θεωρητικά, δρομολογείται η κατασκευή του αγωγού BRUA (για την οποία βασικό ζητούμενο είναι επίσης...τα χρήματα).
Στο ερώτημα, εάν η κατασκευή και του ΕastMed εναρμονίζεται με την δημιουργία του ευρύτερου δικτύου μεταφοράς ενέργειας στον άξονα ανατολή-δύση, η απάντηση είναι: Ναι - αλλά πάντοτε υπό τον όρο ότι θα υπάρχουν επαρκή κοιτάσματα για να τον τροφοδοτούν και επενδυτές για να τον χρηματοδοτήσουν.
Mε ποιό αέριο θα γεμίσει ο EastMed
Οι τίτλοι στα πρωτοσέλιδα και στις οθόνες για τους θύλακες/δομές στην ΑΟΖ της Κύπρου ήταν πολλοί και πολύ μεγάλοι, μετά τον εντοπισμό του κοιτάσματος στο «οικόπεδο Γλαύκος». Οι αγωγοί δεν γεμίζουν με τίτλους, όμως. Ας μιλήσουμε λοιπόν με αριθμούς.
Σύμφωνα με τις επικρατούσες εκτιμήσεις, το κοίτασμα του «Γλαύκου υπολογίζεται στα 4-6 Tcf (τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια). Πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις, μιλούν για 3 εως 5 Tcf.
Aν είναι έτσι, μπορούμε να μεταφράσουμε: Το Ισραήλ έχει εντοπίσει κοιτάσματα που ισοδυναμούν με το 1/2 των κοιτασμάτων της Αιγύπτου. Και η Κύπρος έχει εντοπίσει κοιτάσματα που ισοδυναμούν με το 1/3 των κοιτασμάτων του Ισραήλ.
Είναι καλές ποσότητες, αλλά εταιρείες που ενεργοποιούνται στην περιοχή, όπως η Total και η ΕΝΙ, έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι θέλουν μεγαλύτερες ποσότητες για να προχωρήσουν σε ανάπτυξη υποδομών για παραγωγή. Πρέπει, επίσης, να διαπιστωθεί η εγγύτητα των δομών, ώστε να γνωρίζουν εάν είναι εύκολο ή όχι να διασυνδεθούν και στο δια ταύτα... Θέλουν ποσότητες κάπου μεταξύ 15-20 Tcf, ώστε να δικαιολογείται σίγουρα η κατασκευή μίας μονάδας υγροποίησης.
Τί γίνεται με τις έρευνες νοτιοδυτικά της Κρήτης
Ολα αυτά θέλουν χρόνο για να «κλειδώσουν». Οπως θέλει χρόνο - χρόνια, για την ακρίβεια - η διαδικασία της έρευνας που ακόμα δεν έχει αρχίσει (πρακτικά) στα νοδιοδυτικά της Κρήτης. Για να αρχίσει, πρέπει να περάσει από τη Βουλή η σχετική σύμβαση με την κοινοπραξία Total-Exxon Mobil- ΕΛΠΕ.
Λογικά αυτό θα συμβεί πριν από το καλοκαίρι. Και πάλι, όμως, η γραφειοκρατία υπάρχει και τα βήματα θα είναι αργά - όχι βιαστικά. Το σπορ είναι ακριβό, βλέπετε.
Και συχνά, οι εταιρείες προτιμούν να δίνουν χρόνο, ακόμα και στην τεχνολογία αυτής της βιομηχανίας, που «τρέχει», αλλά δεν έχει εύκολο έργο. Ειδικά στην περίπτωση της Κύπρου και της Κρήτης, μιλάμε για έρευνα που χαρακτηρίζεται ως «frontier». Δηλαδή σε πολύ μεγάλα θαλάσσια βάθη, με άγνωστες δυσκολίες και υψηλό κόστος εξόρυξης. Υπό αυτή την έννοια, στον εθνικό φορέα που συντονίζει την έρευνα για υδρογονάνθρακες, την ΕΔΕΥ, είναι πολύ φειδωλοί στις προβλέψεις τους και ιδιαίτερα συγκρατημένοι απέναντι στην άκρατη αισιοδοξία - όταν μιλάμε για τεχνικές δυσκολίες και για τις απαιτούμενες τεράστιες επενδύσεις.
Ολα αυτά δεν είναι απαγορευτικά ως στοιχεία. Η Ελλάδα έχει χίλιους λόγους να προχωρήσει και θα προχωρήσει. Αλλά ο χρόνος που θα μεσολαβήσει μέχρι να δούμε το τελικό αποτέλεσμα - ελπίζοντας να είναι θετικό - είναι μακρύς. Τόσο μακρύς, ώστε να διακινδυνεύσει κανείς την πρόβλεψη, ότι θα δούμε πάρα πολλές χειραψίες και χαμόγελα σε φωτογραφίες με πολιτικά πρόσωπα, μέχρι να βγει στην επιφάνεια το πρώτο κυβικό πόδι αερίου.