Μια πρωτοβουλία πολιτών που ζητά την απαγόρευση της χρήσης ιδιωτικών αυτοκινήτων στο κέντρο του Βερολίνου, δεν αποκλείεται να οδηγήσει στην δημιουργία της μεγαλύτερη στον κόσμο αστικής περιοχής χωρίς αυτοκίνητα.
Η ομάδα Berlin Autofrei έκανε το πρώτο βήμα σε μια διαδικασία γνωστή ως λαϊκό δημοψήφισμα, υποβάλλοντας ένα αίτημα με περισσότερες από 50.000 υπογραφές πολιτών που ζητούν εφαρμογή της πρότασής τους σε έκτασης 88 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Τα άτομα που εξαρτώνται από τα αυτοκίνητά τους για επαγγελματικούς λόγους ή επειδή έχουν μειωμένη κινητικότητα θα εξαιρούνται, όπως και οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης. Σε όλους τους άλλους προτείνεται να επιτρέπεται η πραγματοποίηση 12 μετακινήσεων με ενοικιασμένο όχημα το χρόνο, όπως αναφέρει ο Guardian.
Είναι όμως απαραίτητη η απαγόρευση αυτοκινήτων και τι γίνεται με τα ηλεκτρικά οχήματα;
«Θα χρειαστεί περίπου τα μισά αυτοκίνητα να είναι ηλεκτρικά το επόμενο έτος για να επιτύχουμε τους στόχους της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για τις εκπομπές αερίων από τις μεταφορών», δήλωσε ο Nik Kaestner, μέλος της εκστρατείας.
«Αυτό σαφώς δεν πρόκειται να συμβεί - επί του παρόντος μόνο το 1,3% των οχημάτων στη Γερμανία είναι ηλεκτρικά. Επομένως, η μόνη λύση είναι να μειώσουμε την οδήγηση και όχι μόνο να αλλάξουμε τον τρόπο οδήγησης».
Ο Manuel Wiemann, εκπρόσωπος της πρωτοβουλίας, συμπληρώνει πως τα αυτοκίνητα μολύνουν το περιβάλλον και με τα λάστιχα τους ενώ επίσης «καταλαμβάνουν πάρα πολύ κοινόχρηστο χώρο και θέτουν σε κίνδυνο άσκοπα ανθρώπινες ζωές, είτε είναι ηλεκτρικά είτε καίνε ντίζελ».
Μια έκθεση του 2014 που εκπονήθηκε κατόπιν αιτήματος του περιφερειακό κοινοβούλιο του Βερολίνου διαπίστωσε ότι το 58% του χώρου κυκλοφορίας καταλαμβάνεται από αυτοκίνητα, παρόλο που μόνο το ένα τρίτο των ταξιδιών στους δρόμους του Βερολίνου (και μόνο το 17% εντός του δακτυλίου του S-Bahn, το σιδηροδρομικό δίκτυου που εκτελεί δρομολόγιο μέσα και γύρω από την πρωτεύουσα) πραγματοποιούνταν με αυτοκίνητο. Μόνο το 3% διατέθηκε για τα ποδήλατα, τα οποία αντιπροσώπευαν το 15% των ταξιδιών (18% εντός του δακτυλίου). Τα σταθμευμένα αυτοκίνητα καταλάμβαναν 17 τ.χλμ. Συνολικά, σχεδόν 20 φορές περισσότερος χώρος αφιερώθηκε στα αυτοκίνητα παρά στα ποδήλατα ενώ τα 3/4 των θανάτων σε τροχαία αποδίδονται σε τροχαία με θύματα πεζούς και ποδηλάτες.
Αντίστοιχα, η Nina Noblé, μία από τις πρωτεργάτριες της πρωτοβουλίας, σχολίασε: «Αφορά τόσο το άμεσο περιβάλλον μας όσο και το περιβάλλον γενικότερα. Έχει να κάνει με το πώς θέλουμε όλοι να ζούμε, να αναπνέουμε και να αλληλεπιδρούμε. Θέλουμε οι άνθρωποι να μπορούν να κοιμούνται με τα παράθυρα ανοιχτά και τα παιδιά να μπορούν να παίζουν ξανά στο δρόμο. Και οι παππούδες και οι γιαγιάδες θα πρέπει να μπορούν να οδηγούν τα ποδήλατά τους με ασφάλεια και να υπάρχουν πολλά παγκάκια για να μπορούν να ξαποστάσουν και να πάρουν μια ανάσα».
Αν και ιστορικά οι εκστρατείες κατά των αυτοκινήτων στην Ευρώπη τείνουν να έχουν πολύ περιορισμένη επιτυχία, το Berlin Autofrei μπορεί να κάνει την ανατροπή.
″Άμεση δημοκρατία”
Η εκστρατεία χρησιμοποιεί μια ειδική μορφή άμεσης δημοκρατίας που αναγνωρίζεται στο γερμανικό σύνταγμα. Μια άλλη αντίστοιχη κίνηση οδήγησε στην πρόσφατη απόφαση- ορόσημο για την απαλλοτρίωση χιλιάδων σπιτιών από τους μεγαλύτερους ιδιοκτήτες του Βερολίνου.
Στο πρώτο στάδιο, των τριών συνολικά σταδίων που απαιτούνται, μια ομάδα πρέπει να συλλέξει υπογραφές 20.000 πολιτών υπέρ μιας προτεινόμενης αλλαγής νόμου σε ένα δεδομένο χρονικό διάστημα. Στο δεύτερο στάδιο, πρέπει να συγκεντρωθούν 170.000 υπογραφές. Εάν η κυβέρνηση αρνηθεί μετά από αυτά τα δύο στάδια, το ερώτημα τίθεται σε δημόσια ψηφοφορία. Έχοντας συγκεντρώσει 50.333 υπογραφές στο πρώτο στάδιο, οι ακτιβιστές αισθάνονται αυτοπεποίθηση.
«Το ομοσπονδιακό υπουργείο Περιβάλλοντος έκανε μια μελέτη πρόσφατα και το 91% των ανθρώπων είπε ότι θα ήταν πιο ευτυχισμένοι χωρίς αυτοκίνητο. Επιπλέον, μόνο το 1/3 των Βερολινέζων, σε ατομικό επίπεδο, έχουν αυτοκίνητο», δήλωσε ο Kaestner. Αλλά παραδέχτηκε ότι αυτό «δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι θα είναι αυτόματα υπέρ της πρότασης.
Μια αντίστοιχη πρωτοβουλία για ”φιλικότερη” μετακίνηση στην πόλη δεν χρειάστηκε ποτέ να πάει σε δημόσια ψηφοφορία, επειδή η κυβέρνηση υιοθέτησε τον πρόταση μετά το δεύτερο στάδιο της διαδικασίας. Δεν αποκλείεται να γίνει το ίδιο και με τη πρωτοβουλία Autofrei, καθώς οι Πράσινοι όπως όλα δείχνουν θα συμμετέχουν στην επόμενη κυβέρνηση συνασπισμού που θα σχηματιστεί στη Γερμανία.
Προς το παρόν βέβαια το Berlin Autofrei έχει ακόμα πολύ δρόμο να διανύσει.