Σε βροχερό αλλά και επεισοδιακό κλίμα συνεχίζεται το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, λίγο πριν πέσουν οι τίτλοι τέλους με την απονομή των βραβείων που θα πραγματοποιηθεί απόψε, βράδυ Κυριακής.
*Γιατί επεισοδιακό; Λόγω της εκρηκτικής συνέντευξης τύπου της ΕΡΤ, που μονοπώλησε τα πηγαδάκια του φεστιβάλ. Κινηματογραφιστές και δημοσιογράφοι την Παρασκευή ήρθαν σε αντιπαράθεση με το νέο διευθύνοντα σύμβουλο της Δημόσιας Τηλεόρασης κ. Βασίλη Κωστόπουλο και τους συνεργάτες του. Παραδοσιακά, τέτοια εποχή, η ΕΡΤ ανακοινώνει τις χρηματοδοτήσεις απο το 1,5% (δηλαδή γίνεται γνωστό ποιοι σκηνοθέτες θα πάρουν λεφτά για να γυρίσουν τις ταινίες του).
Πριν λίγες μέρες όμως η αρμόδια επιτροπή παύθηκε αιφνιδίως (κι ενώ όπως φαίνεται ήταν έτοιμη να ανακοινώσει νέες εγκρίσεις), και αντικαταστάθηκε από επιτροπή απαρτιζόμενη από μόνιμους υπαλλήλους της ΕΡΤ, που δεν ανήκουν στον κινηματογραφικό χώρο, και οι οποίοι θα επανεξετάσουν εκ νέου τα σενάρια. Τα συμπεράσματα από την συνέντευξη τύπου ήταν τα εξής: η ΕΡΤ θεωρεί πως τα 3 εκατομμύρια που πάνε κάθε χρόνο στο σινεμά από τα ακαθάριστα έσοδα της ΕΡΤ μπορούν να τα διαχειρίζονται με την μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια μόνο οι δικοί της μόνιμοι υπάλληλοι. Ενώ το βασικό κριτήριο αξιολόγησης των ταινιών, όπως ειπώθηκε, είναι το αν οι ταινίες αυτές θα «χωράνε στο πρόγραμμα της ΕΡΤ». Γεγονός που προβλημάτισε έντονα τον κινηματογραφικό χώρο.
«Το κριτήριο δηλαδή για να κριθεί ένας νέος Αγγελόπουλος ή ένας νέος Λάνθιμος θα είναι αν ταιριάζει στο τηλεοπτικό πρόγραμμα της ΕΡΤ;» αναρωτήθηκαν πολλοί.
Ο κ.Κωστόπουλος νωρίτερα ανακοίνωσε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την δημιουργία «μιας πόλης του κινηματογράφου και της τηλεόρασης στην Περαία».
* Θριαμβευτική η υποδοχή που επεφύλαξε το κοινό του "Ολύμπιον" στον βραβευμένο με όσκαρ ελληνοαμερικανό Αλεξάντερ Πέιν και τη νεαρή, όμορφη ελληνίδα σύζυγό του στην πανελλαδική πρεμιέρα της νέας ταινίας του «Mικρόκοσμος» («Downsizing»).
«Κι επειδή με ρωτάτε αν ετοιμάζω ελληνική ταινία θα σας πω πως του χρόνου θα είναι έτοιμη», είπε χαμογελώντας «Θα είναι το βίντεο της βάπτισης της κόρης μας!». Στη συνέχεια ζήτησε από το κοινό να φωνάξει: «Καλωσόρισες Δεσποινάκι!», και τράβηξε σε βίντεο τη σκηνή με το κινητό του. Η ιστορία του Ματ Ντεϊμον που αποφασίζει να σμικρυνθεί για να αντιμετωπίσει τα οικονομικά του προβλήματα (η ταινία θίγει ζητήματα περιβάλλοντος, υπερπληθυσμού, παγκόσμιας οικονομίας κλπ) σκόρπισε γέλιο και συγκίνηση στο κοινό αλλά δίχασε κυρίως λόγω της στερεοτυπικής και ολίγον κραυγαλέας εμφάνισης της βιετναμέζας ηρωίδας της ταινίας αλλά και των συγκρίσεων με τις παλιότερες ταινίες του (όπως το "Νεμπράσκα"). Οι διαξιφισμοί συνεχίστηκαν και εκτός αίθουσας.
* Οι τελευταίες μέρες του φεστιβάλ επεφύλαξαν στο κοινό και τις πιο «πολιτικές», υπό την ευρεία έννοια, ελληνικές ταινίες του φετινού προγράμματος.
Εμπνευσμένος από τις αυτοκτονίες στην Ελλάδα, ο Βασίλης Μαζωμένος αφιέρωσε την ταινία του "Lines" (από 16/11 στις αίθουσες) «σε αυτούς τους ανθρώπους, που όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης ένοιωσαν να ραγίζουν οι ψυχές τους». Την ταινία συνθέτουν επτά σπονδυλωτές ιστορίες με συνδετικό κρίκο έναν τηλεφωνητή μιας γραμμής βοήθειας. Κάποιες από αυτές σου χαράζονται στο νου: ένας παππούς κι ένας εγγονός στο δρόμο, χωρίς στέγη και τροφή να περιφέρονται μαζεύοντας μέταλλα. Μια γιάπισσα που απολύει κόσμο ("την δουλειά μου κάνω. Ή εγώ ή αυτοί"), αλλά έρχεται η στιγμή που μαθαίνει κι εκείνη τι θα πει να χάνεις τη γη κάτω από τα πόδια σου. Ένας Ματατζής που παθαίνει υπαρξιακή κρίση την πιο ακατάλληλη στιγμή. Ένας αγρότης (Τάσος Νούσιας) που χάνει τη γη του από την ΕΕ και τα βλέπει κόκκινα. Κι ένας πρωθυπουργός (Θέμης Πάνου) που καταρρέει τη στιγμή του διαγγέλματος του στον ελληνικό λαό.
Τρεις άντρες (κυριολεκτικά) ξεγυμνώνονται στην ταινία: ο αγρότης, ο αστυνομικός και ο πρωθυπουργός. Ανθρωποι που φτάνουν στα όριά τους, ξεφεύγουν «από το κοστούμι που τους στενεύει» και απεκδύονται τον κοινωνικό τους ρόλο. Αναφερόμενος στην τελική, αλληγορική σκηνή της ταινίας του, ο σκηνοθέτης ανέφερε: «όταν έχει καταρρεύσει το πολιτικό σύστημα και οι δανειστές δεν υποχωρούν ούτε βήμα, τότε βγαίνουν οι λύκοι στους δρόμους. Αν δεν γίνει κάτι σύντομα θα δούμε τους νεοναζί μπροστά μας...»
* Σε σκέψεις σε βάζει και το «Χρόνια πολλά» του Χρίστου Γεωργίου, που βασίζεται σε μια έξυπνη ιδέα: ένας ματατζής πατέρας (Δ.Ήμελλος) έρχεται σε σύγκρουση με την έφηβη κόρη του (Νεφέλη Κουρή), ένα εξεγερμένο νιάτο, που γράφει συνθήματα στους τοίχους, συχνάζει με αντιεξουσιαστές και ενίοτε ρίχνει και καμιά μολότωφ. Σε μια τέτοια σύγκρουση, έξω από μια αστυνομική κλούβα, πέφτει πάνω στον αστυνομικό πατέρα της. Που από πατέρας, φορώντας τη στολή, αίφνης μετατρέπεται σε ιδεολογικό εχθρό. Ο κύπριος Χρίστος Γεωργίου έχει ξεδιπλώσει το ταλέντο του σε πολύ ετερόκλητες ταινίες κι αυτή είναι αναμφίβολα μια από τις πιο δυνατές στιγμές στην πορεία του. Οι δύο ήρωες του αντιπροσωπεύουν δύο κόσμους σε σύγκρουση στην σύγχρονη Ελλάδα. Το δραματουργικό εύρημα της μεταξύ τους συγγένειας σε εμπλέκει ακόμα περισσότερο ενώ στα συν της ταινίας είναι η σοφή επιλογή του σκηνοθέτη να μην επιλέξει την εύκολη λύση, δηλαδή να παρουσιάσει τον πατέρα ως έναν τραμπούκο "μπάτσο", αλλά αρκετά ανοιχτόμυαλο και ανθρώπινο.
* Τι σχέση έχουν οι ευρωβουλευτές με το σινεμά; Κι όμως. Τέτοια εποχή, παραδοσιακά, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, παρουσιάζει στην Θεσσαλονίκη, τα Bραβεία Lux. Ετσι κι φέτος, ο Λεωνίδας Αντωνακόπουλος, διευθυντής του ελληνικού γραφείου του Ευρωπαϊκου Κοινοβουλίου, μας εξήγησε πως η ΕΕ υποτιτλίζει και στις 24 επίσημες γλώσσες της ΕΕ τις τρεις φιναλιστ ταινίες για το βραβείο Lux.
Τον Δεκέμβριο στο Στρασβούργο θα ψηφίσουν την καλύτερη από αυτές οι Ευρωβουλευτές. Στόχος; «Να αναδειχθεί η γλώσσα και η πολυπολιτισμικότητας της Ευρώπης». Η θεματολογία των επιλεγμένων ταινιών είναι τέτοια που να προβάλλει τις αξίες της Ευρώπης: δηλαδή «την ανεκτικότητα, τη προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την ελεύθερη έκφραση, την αλληλεγγύη». Το βραβείο θα διεκδικήσουν φέτος οι ταινίες "Γουέστερν" της Βαλέσκα Γκρίζεμπαχ, «120 χτύποι το λεπτό» του Ρομπέν Καμπιγιό και το «Αίμα τον Σάμι» της Αμάντα Κέρνελ. Η απονομή θα γίνει στις 15 Δεκεμβρίου.
* Για την τελευταία μέρα μας άφησαν οι διοργανωτές τη νέα (μετά απο 13 ολόκληρα χρόνια απουσίας) ταινία του βετεράνου Σταύρου Τσιώλη «Γυναίκες που περάσατε από δω». Παλιομοδίτικα σουρεάλ, συγκινητικά αυθάδικο, και απενοχοποιημένα θεατρικό, το φιλμ αντανακλά το ιδιαίτερο και πολύ προσωπικό στυλ του Σταύρου Τσιώλη, και αυτό δεν μπορείς παρά να το παραδεχθείς -σ' αρέσει δεν σ' αρέσει το ιδιότυπο αυτό σύμπαν. Όλα τα λεφτά το δίδυμο Κωνσταντίνου Τζούμα-Ερρίκου Λίτση που ενσαρκώνουν δύο μικροαπατεώνες παλαιάς κοπής, δύο ηλικιωμένους φιλοσόφους της καθημερινότητας, που βγάζουν κάτι το ατόφια ελληνικό και νοσταλγικό.