Στις 23 Ιουνίου οι Βρετανοί πολίτες θα κληθούν να δώσουν μια πολύ σημαντική και κρίσιμη απάντηση στο ερώτημα του δημοψηφίσματος: αν επιθυμούν ή όχι την παραμονή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο πρωθυπουργός Κάμερον, ο οποίος πρώτος ήγειρε πέρυσι θέμα δημοψηφίσματος, τάσσεται υπέρ της παραμονής, καθώς θεωρεί πως η χώρα του αποκόμισε ουσιαστικά οφέλη στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής, όπου επαναδιαπραγματεύθηκε ορισμένα σημεία της συμφωνίας. Στο πλευρό του τάσσεται η πλειοψηφία του πολιτικού κόσμου, καθώς και η κεντρική τράπεζα της Αγγλίας, το περιοδικό Economist, η Blackrock κ.α. Το κύριο επιχείρημα τους είναι ότι η ανοιχτή οικονομία και η ελεύθερη διακίνηση αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίων και ανθρώπινου δυναμικού στους κόλπους της ΕΕ έχει βοηθήσει τα μέγιστα τη Μεγάλη Βρετανία τις 4 τελευταίες δεκαετίες, με αποτέλεσμα το εισόδημά της να υπερδιπλασιαστεί. Τυχόν αποχώρηση από την ενωμένη Ευρώπη θα επιφέρει σφοδρό χτύπημα στην οικονομία, το εμπόριο, το χρηματοοικονομικό τομέα και τη διπλωματική θέση της χώρας.
Από την άλλη μεριά, στο στρατόπεδο της εξόδου από την ΕΕ βρίσκονται ο Μπόρις Τζόνσον, δήμαρχος του Λονδίνου, κάποια πρωτοκλασάτα στελέχη των συντηρητικών, όπως ο υπ. Δικαιοσύνης της κυβέρνησης, οι ευρωσκεπτικιστές, ορισμένοι οικονομικοί παράγοντες κ.αλ. Η επιχειρηματολογία που χρησιμοποιούν είναι ότι εκτός ΕΕ θα επιτευχθεί περισσότερη ανεξαρτησία και ευελιξία, εξοικονόμηση πόρων, που σήμερα αποδίδονται στην ΕΕ, έλεγχος της μεταναστευτικής ροής, ενώ δε θα επηρεαστεί αρνητικά η οικονομική θέση της χώρας.
Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει συνοπτικά τα επιχειρήματα και των 2 πλευρών:
Εξετάζοντας τα συν και τα πλην, παρατηρούμε ότι η έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ εμπεριέχει υψηλούς κινδύνους, χωρίς να προσφέρει χειροπιαστά οφέλη.
Ο αντίλογος όμως έρχεται μέσα από τη θετική πορεία της βρετανικής οικονομίας την περίοδο 2000-2014, παρότι δεν εντάχθηκε στη ζώνη του Ευρώ. Επέτυχε σωρευτικά υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης σε σύγκριση με την Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, παρά τις εκ διαμέτρου αντίθετες εκτιμήσεις. Όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα, μέσα σε 15 χρόνια το εισόδημά της αυξήθηκε συνολικά κατά 32%, έναντι σχεδόν 20% της Γερμανίας.
Οι μέχρι στιγμής προβλέψεις δείχνουν ένα ελαφρύ προβάδισμα υπέρ της παραμονής στην Ευρώπη. Σε περίπτωση όμως που αποφασισθεί η απόσχιση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, αναμφίβολα αυτό θα αποτελέσει βαρύ πλήγμα για την ενωμένη Ευρώπη. Εν μέσω μάλιστα μιας περιόδου ιδιαίτερα ρευστής, όπου:
•οι περισσότερες ευρωπαϊκές οικονομίες παραμένουν εύθραυστες μετά την κρίση του 2008
•το προσφυγικό πρόβλημα είναι σε έξαρση
•παρατηρείται άνοδος των ακροδεξιών, αντιευρωπαϊκών δυνάμεων
•είναι εμφανή τα αντικρουόμενα συμφέροντα και η έλλειψη συνοχής εντός των γραφειοκρατικών κύκλων των Βρυξελλών.
Η Ευρώπη θα πρέπει τότε να δείξει αντανακλαστικά ενότητας και ένστικτο επιβίωσης αν θέλει να ξεπεράσει αναίμακτα αυτό το σκόπελο. Θα πρέπει προπάντων να διορθώσει χρόνιες αδυναμίες και να δώσει περισσότερη έμφαση στην αλληλεγγύη και τη δικαιοσύνη μεταξύ των κρατών-μελών της. Σε διαφορετική περίπτωση ο κόσμος στον οποίο ζούμε τις τελευταίες δεκαετίες ίσως να μην είναι ποτέ πια ο ίδιος.