Στις 23/06/2021 συμπληρώθηκαν πέντε χρόνια από την ημέρα του δημοψηφίσματος για το Brexit. Δηλαδή τoυ συμβουλευτικού χαρακτήρα δημοψηφίσματος (advisory referendum) για την παραμονή ή αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και Βορείου Ιρλανδίας (HB) από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το δημοψήφισμα διεξήχθη στις 23/06/2016 και η επικράτηση της πρότασης για αποχώρηση με το ισχνό 51.9% άλλαξε το πολιτικό τοπίο της χώρας και της Ευρώπης δημιουργώντας κυκεώνα δυσοίωνων εξελίξεων.
Το αποτέλεσμα οδήγησε τη χώρα σε πολιτική περιδίνηση, πτώσεις Κυβερνήσεων, αλλαγές Πρωθυπουργών, πρόωρες εκλογές και πρωτοφανή διχασμό της κοινωνίας. Ουσιαστικά επί 3,5 χρόνια ήταν το κύριο πολιτικό ζήτημα και μονοπωλούσε το ενδιαφέρον μέχρι την αποχώρηση του ΗΒ από την Ε.Ε στις 31/01/2020.
Οι αρνητικές επιπτώσεις εκείνης της ημέρας έχουν καταστεί καθημερινό βίωμα (άμεσα ή έμμεσα) για όλους τους πολίτες της χώρας σε όλους τους τομείς.
Ύστερα από 1,5 χρόνο μετά την επίσημη αποχώρηση και πέντε χρόνια από την ημέρα που άλλαξε το Ηνωμένο Βασίλειο, ούτε οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της αποχώρησης δεν μπορούν να παρουσιάσουν μια θετική επίδραση στην οικονομία, την υγεία, την παιδεία, την ασφάλεια κτλ.
Αντιθέτως, εν μέσω της καταστροφικής σε όλα τα προαναφερθέντα επίπεδα πανδημίας που μαστίζει την ανθρωπότητα για 16 μήνες, η απομάκρυνση της χώρας από τους κόλπους της Ε.Ε. έχει δημιουργήσει δισεπίλυτα προβλήματα που θα επιτείνονται με την πάροδο του χρόνου.
Ειδικά αυτή τη στιγμή που όλα τα 27 κράτη μέλη της Ε.Ε. συνεργάζονται μεταξύ τους και προσπαθούν να βρουν από κοινού λύσεις με άλλες μεγάλες δυνάμεις του πλανήτη για την αντιμετώπιση της πρωτοφανούς κρίσης, η αυτόβουλη περιθωριοποίηση της χώρας, της στερεί την ηγετική θέση που κατείχε διαχρονικά.
Συμπτωματικά εξαιτίας της πανδημίας το πρόβλημα είχε προσωρινά σκεπαστεί αφού οι συσκέψεις για τις διμερείς διαπραγματεύσεις αλλά και γενικά οι διεθνείς συναντήσεις είχαν περιοριστεί. Ωστόσο η αποδυνάμωση της χώρας στο διεθνές στερέωμα κατέστη σαφής και προβλήθηκε και από τα εγχώρια Μ.Μ.Ε. κατά την πρόσφατη σύσκεψη των G7 στην Κορνουάλη (Cornwall) του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ανάγκη οράματος
Η έλλειψη συνεργασίας μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ε.Ε. και οι διαρκείς προστριβές λόγω των πολύχρονων διαπραγματεύσεων έχουν ήδη βλάψει και αποδυναμώσει και τις δυο πλευρές.
Δυστυχώς εκ του αποτελέσματος τεκμαίρεται ότι οι Ευρωπαϊκές δυνάμεις αδυνατούν να αντιληφθούν ότι η σφαίρα επιρροής έχει προ πολλού μετατοπιστεί από την Γηραιά Ήπειρο και ότι ο μόνος τρόπος διατήρησης ενός έστω μέρους της ισχύος τους είναι η ένωση. Μολονότι ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ιταλία, είναι πολύ ισχυρές οικονομικά, μόνες τους υστερούν απέναντι στις Η.Π.Α., την Κίνα, την Ιαπωνία και την Ινδία.
Επιπλέον μόνες τους υστερούν γεωπολιτικά απέναντι στη Ρωσία και ενδεχομένως απέναντι σε ανερχόμενες δυνάμεις όπως η Νότιος Αφρική ή η Βραζιλία. Επομένως θα πρέπει να τονιστεί και να γίνει συνείδηση σε όλους τους Ευρωπαίους πολίτες (είτε είναι πολίτες κρατών μελών της Ε.Ε. είτε όχι) ότι αθροιστικά η Ε.Ε. παραμένει η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομική δύναμη παγκοσμίως μετά τις Η.Π.Α. και η συμμετοχή εκεί λειτουργεί ως πολλαπλασιαστής ισχύος. Επιπλέον, παρά τις αδυναμίες και τα προβλήματα που υπάρχουν και πρέπει να διορθωθούν, η Ε.Ε. και κατ’ επέκταση η Ευρώπη παραμένει η περιοχή με το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο στον κόσμο και αυτό πρέπει να εκτιμάται και να προφυλάσσεται από όλους μας.
Εν κατακλείδι, σε μια εποχή που το γεωπολιτικό και οικονομικό επίκεντρο μετατοπίζεται από τη Δύση προς την Ανατολή, η ένωση των ευρωπαϊκών χωρών είναι αναγκαία. Για την διαφύλαξη των κεκτημένων τους και την αντιμετώπιση των ασφυκτικών πιέσεων που δέχονται από άλλες χώρες, χρειάζεται όραμα, σύνεση, ωριμότητα και συνεργασία πρώτα από τους πολιτικούς ταγούς και μετέπειτα από τους λαούς.
Επομένως για το κοινό συμφέρον Ε.Ε και Ηνωμένου Βασιλείου πρέπει να παραμεριστούν οι πρόσφατες αντιθέσεις ώστε με σεβασμό στις ιδιαιτερότητες και ευαισθησίες των δυο πλευρών να υπάρξει στενή και αγαστή συνεργασία μεταξύ τους.
***
Μιχάλης Αράπης - LLB, LLM, ΜΑ
Πρόεδρος - Ε.Κ.Ο. Επιστημόνων Ηνωμένου Βασιλείου - Trustee στο Δ.Σ. του charity New Europeans UK και Πρόεδρος New Europeans Wales