Με αφορμή παλαιότερη δημοσίευση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (World Economic Forum) για το κλιματικό άγχος και τις δυσμενείς επιπτώσεις που επιφέρει ανάμεσα σε άλλα, στη δημογραφική συγκρότηση και κατ’ επέκτασιν την εθνική και την περιφερειακή συνοχή [1] επισημάνθηκε ότι, η εγχώρια δημόσια συζήτηση χάνει την εστίασή της, καθυποτασσόμενη και περιοριζόμενη στην εξυπηρέτηση θνησιγενών σκοπιμοτήτων που γεννά η συγκυρία και η επικαιρότητα, τη στιγμή που στο διεθνές περιβάλλον τίθενται στο επίκεντρο τα μείζονος σημασίας ζητήματα.
Ο ίδιος οργανισμός δημοσίευσε προ ημερών την έκθεση με τίτλο: “The Global Risks Report 2025 20th Edition”. Εντός αυτής περιέχεται μια υποενότητα, η οποία τιτλοφορείται ως εξής: “The path to 2027” («Το μονοπάτι προς το 2027»), όπου τρεις (3) εκ των περιλαμβανομένων stakeholders, ήτοι οι προερχόμενοι από το ακαδημαϊκό πεδίο, το χώρο της δημόσιας διοίκησης και της διακυβέρνησης, αλλά και τον ιδιωτικό τομέα, αναδεικνύουν ως μεγάλο, βραχέως χρονικού ορίζοντα κίνδυνο, την παραπληροφόρηση και τη δυσκολία του διαχωρισμού της διαμορφούμενης μέσω της τεχνητής νοημοσύνης ενημέρωσης από αυτή που προέρχεται από τον ανθρώπινο παράγοντα.
Σε έτερη υποενότητα, η οποία τιτλοφορείται ως εξής: “The world in 2035” («Ο κόσμος το 2035») σημειώνεται ανάμεσα σε άλλα ότι, 62% των ερωτηθέντων δηλώνουν απαισιόδοξοι για την πορεία του κόσμου σε 10 χρόνια από σήμερα, πραγματοποιώντας ταυτόχρονα μνεία σε σειρά προκλήσεων οι οποίες σχετίζονται μεταξύ άλλων με τα σφοδρά καιρικά φαινόμενα, την κατάρρευση των οικοσυστημάτων και την υποβάθμιση της βιοποικιλότητας, τις ελλείψεις σε επάρκεια φυσικών πόρων, την παραπληροφόρηση, τα τυχόν δυσμενή αποτελέσματα της ενσωμάτωσης της τεχνητής νοημοσύνης στην καθημερινότητα, την ανισότητα και την κοινωνική πόλωση. [2]
Προηγουμένως, άλλες δύο σημαντικές εκθέσεις (Λέττα – Ντράγκι), με τα κυριότερα σημεία της πρώτης να παρουσιάζονται σε ειδική συνεδρίαση των αρμοδίων Επιτροπών της Βουλής, στις 22 Ιανουαρίου 2025, ανέδειξαν ως αυριανές προτεραιότητες της Ε.Ε. αφενός το ζήτημα της κυριαρχίας και της κατανομής αρμοδιοτήτων μεταξύ της Ένωσης και των κρατών – μελών της, προτείνοντας να καταστεί ο δημόσιος τομέας μοχλός των δημοσιονομικών εξελίξεων και αφετέρου την αναγκαιότητα για το σχεδιασμό και τη δημιουργία νέων χρηματοδοτικών εργαλείων τα οποία θα είναι εξοπλισμένα με επαρκείς οικονομικούς πόρους για τη διαχείριση των εξωτερικών παραγόντων και τη διευκόλυνση μιας ομαλής διαδικασίας διεύρυνσης. [3] [4]
Υπό το πρίσμα των ως άνω, ενδεικτικώς εκτιθέμενων στοιχείων, των ευρύτερων πολυεπίπεδων προκλήσεων και των διαρκώς μεταβαλλόμενων συσχετισμών, η εθνική έκφραση όφειλε να συν-εκπέμπεται από προσωπικότητες με ανταγωνιστικό πλεονέκτημα το αδιαμφισβήτητο κύρος τους, το διεθνές εκτόπισμα τους, την ολοκληρωμένη αντίληψη περί του πώς κινούνται οι σύγχρονες κοινωνίες, τη στρατηγική τους ενόραση και τη δυνατότητα να εξυπηρετήσουν το εθνικό συμφέρον μέσα σε συνθήκες ρευστότητας και μέσα σε ένα υψηλής διακινδύνευσης διεθνές περιβάλλον. Κι όχι από πρόσωπα, που ναι μεν η διαδρομή τους, η ευρυμάθεια τους και το πολιτικό αποτύπωμα παλαιοτέρων νομοθετικών πρωτοβουλιών τους, αξίζει αδιαμφισβήτητα του απολύτου σεβασμού, εντούτοις συνιστούν επιλογές είτε απλής καταγραφής, είτε αποτέλεσμα εσωστρεφούς, συγκυριακής προσέγγισης και λογικών διασφάλισης της κομματικής/παραταξιακής συνοχής.
Μια ακόμη ευκαιρία ανάδειξης του καλύτερου εαυτού μας, μέσα από την προώθηση οντοτήτων υψηλής διανοητικής, πολιτισμικής, και αισθητικής στάθμης και αδιαμφισβήτητης πολιτικής – βιωματικής εμπειρίας, ως φορείς του ύπατου εν τη Πολιτεία λειτουργήματος, οι οποίες δύνανται να υπερβούν ως αντίληψη τα στενά κομματικά όρια, φαίνεται ότι απωλέσθη. Το πολιτικό σύστημα συνολικά, δεν κατόρθωσε να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων, ώστε με ωριμότητα, στη βάση μίας υπερβατικής προσέγγισης και με γνώμονα αποκλειστικά το αξιακό κριτήριο, να αξιοποιήσει τις κινούμενες με “απελεύθερο” τρόπο στη σφαίρα της “μετά-πολιτικής”, εκείνες προσωπικότητες, οι οποίες έχουν απόλυτη συναίσθηση του καθήκοντος “ευρωπαϊκής νομιμοφροσύνης”, θέτοντας με ουσιαστικό τρόπο την ατζέντα στη δημόσια συζήτηση και επαναφέροντας παράλληλα το κύρος της πολιτικής στο ύψος που της αρμόζει.-
References/Αναφορές
1 World Economic Forum (WEF). (2023, December 13). Do you have climate anxiety? Video attached. Facebook. https://surl.li/lrsfvt
2 World Economic Forum (WEF). (2025). The Global Risks Report 2025, 20th Edition. https://surl.li/vaqlfm
3 D’Aprile, P., Rouch, P., et al. (2024). The future of European competitiveness, Part A, A competitiveness strategy for Europe. https://surl.li/obnadd
4 Letta, E. (2024). Much more than a market. https://surl.li/juqvhf
Θαλής Ν. Σφήκας, Κοινωνιολόγος, MSc, π. Πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων Φθιώτιδας – Φωκίδος – Ευρυτανίας
Θεόδωρος Π. Δημόπουλος, π. Πρόεδρος του Δ.Σ. του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος, Υπ. Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας