Γερμανοί και Κούρδοι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα ανάκτορο της Εποχής του Χαλκού στην ανατολική όχθη του Τίγρη, στις κουρδικές περιοχές του Ιράκ: Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, ο αρχαιολογικός χώρος του Κεμούνε ανάγεται στην εποχή της αυτοκρατορίας Μιτάνι, που κυριαρχούσε σε μεγάλα τμήματα της βόρειας Μεσοποταμίας και της Συρίας κατά τον 15ο και τον 14ο αιώνα πΧ.
Η αυτοκρατορία Μιτάνι, ξεχασμένη ή εντελώς άγνωστη στους περισσότερους, είναι ένα από τα αρχαία βασίλεια της Μέσης Ανατολής που έχουν διερευνηθεί λιγότερο, και οι αρχαιολόγοι ελπίζουν να ανακαλύψουν νέα στοιχεία για την πολιτική, την οικονομία και την ιστορία της μελετώντας πλάκες με σφηνοειδή γραφή που ανακαλύφθηκαν στο ανάκτορο.
Το προηγούμενο φθινόπωρο η υποχώρηση των υδάτων κοντά στο φράγμα της Μοσούλης έφερε στο φως απρόσμενα τα απομεινάρια μιας αρχαίας πολιτείας, με αποτέλεσμα να αρχίσει εκτάκτως αρχαιολογική ανασκαφή, με επικεφαλής τον Κούρδο αρχαιολόγο Χασάν Αχμέντ Κασίμ και την Ιβάνα Πούλτσιτς του Ινστιτούτου Αρχαίων Μεσανατολικών Σπουδών (IANES) του Πανεπιστημίου του Τύμπινγκεν, σε ένα κοινό εγχείρημα του γερμανικού πανεπιστημίου και της Κουρδικής Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, σε συνεργασία με το Διευθυντήριο Αρχαιοτήτων του Νταχούκ.
«Το εύρημα αυτό αποτελεί μια από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις των τελευταίων δεκαετιών στην περιοχή και υποδεικνύει την επιτυχία της γερμανοκουρδικής συνεργασίας», είπε ο Κασίμ.
Όπως σημειώνει η Πούλτσιτς, στην περιοχή υπάρχει ένα προσεκτικά σχεδιασμένο κτίριο με μεγάλα τοιχώματα από τούβλα λάσπης, πάχους μέχρι και δύο μέτρων. Κάποιοι από τους τοίχους έχουν ύψος άνω των δύο μέτρων, ενώ κάποια από τα δωμάτια είχαν τοιχώματα με επικάλυψη. «Βρήκαμε επίσης απομεινάρια από τοιχογραφίες σε φωτεινές μπλε και κόκκινες αποχρώσεις» λέει η ίδια. «Της δεύτερη χιλιετία πΧ οι τοιχογραφίες ήταν πιθανότατα ένα κοινό χαρακτηριστικό των ανακτόρων στην αρχαία Μέση Ανατολή, αλλά σπάνια διασώζονται. Οπότε η ανακάλυψη τοιχογραφιών στο Κεμούνε προκαλεί αίσθηση από αρχαιολογικής άποψης».
Τα ερείπια του ανακτόρου σε κάποιες περιπτώσεις διασώζονται σε ύψος μέχρι και επτά μέτρων, και παρατηρούνται δύο φάσεις χρήσης, υποδεικνύοντας ότι το κτίριο ήταν σε χρήση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μέσα στο ανάκτορο οι αρχαιολόγοι βρήκαν διάφορα δωμάτια και ανέσκαψαν μερικώς οκτώ από αυτά. Μεταξύ άλλων, βρέθηκαν δέκα πλάκες με σφηνοειδή γραφή Μιτάνι και επί της παρούσης μελετώνται και μεταφράζονται από τη φιλόλογο Μπετίνα Φάιστ, του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης. Μία από τις πλάκες αυτές υποδεικνύει πως το Κεμούνε ήταν πιθανότατα ήταν η αρχαία πόλη Ζακίκου, για την οποία υπάρχει αναφορά σε αρχαία πηγή που χρονολογείται στα μέσα της Εποχής του Χαλκού (γύρω στο 1800 πΧ). Αυτό σημαίνει πως η πόλη ενδεχομένως να στεκόταν για τουλάχιστον τέσσερις αιώνες.
Κατά την αρχαιότητα το ανάκτορο στεκόταν σε ύψωμα πάνω από την κοιλάδα, μόλις 20 μέτρα από την τότε ανατολική όχθη του Τίγρη. Δεσπόζοντας πάνω από την κοιλάδα του Τίγρη, εκτιμάται πως θα επρόκειτο για ένα εντυπωσιακό θέαμα.
Η αυτοκρατορία των Μιτάνι
Η αυτοκρατορία των Μιτάνι κάλυπτε μια περιοχή από την ακτή της ανατολικής Μεσογείου μέχρι το ανατολικό τμήμα του σημερινού βορείου Ιράκ από τον 15ο αιώνα πΧ μέχρι τα μέσα του 14ου αιώνα πΧ. Η «καρδιά» της ήταν στη σημερινή βορειοανατολική Συρία, όπου εκτιμάται πως βρισκόταν η πρωτεύουσα, Βασουκάνι. Αρχαία ακκαδικά κείμενα σε σφηνοειδή γραφή από τον αρχαιολογικό χώρο Τελ ελ Αμάρνα στη σημερινή Αίγυπτο δείχνουν πως οι βασιλιάδες των Μιτάνι αλληλεπιδρούσαν ως ίσοι προς ίσους με τους Αιγύπτιους φαραώ και τους βασιλιάδες της Βαβυλώνας και της Χαττούσας. Ωστόσο, η αυτοκρατορία παρήκμασε κατά το 1350 πΧ, με τα εδάφη της να περνούν στους Χετταίους και τους Ασσύριους.