Μια ομάδα ένοπλων, μασκοφόρων ανδρών στον Ισημερινό εξαπέλυσε μια πρωτοφανή επίθεση σε τηλεοπτικό σταθμό κατά τη διάρκεια μιας ζωντανής μετάδοσης, φέρνοντας στο φως την κλιμακούμενη βία στη χώρα μετά από την πρόσφατη απόδραση ενός σκληρού αρχισυμμορίτη από τη φυλακή.
Ο φυλακισμένος αρχηγός μιας συμμορίας ναρκωτικών εξαφανίστηκε μυστηριωδώς από το κελί του στην παραλιακή πόλη Γκουαγιακίλ την Κυριακή (8/1), με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Την Τρίτη, χιλιάδες τηλεθεατές συντονισμένοι στο τηλεοπτικό δίκτυο TC παρακολούθησαν ζωντανά οπλισμένους κουκουλοφόρους να απειλούν παρουσιαστές, έχοντας εισβάλει στο στούντιο με πυροβόλα όπλα και εκρηκτικά - που φαινόταν να είναι ράβδοι δυναμίτη- στα χέρια, ενώ ακούγονταν ήχοι που έμοιαζαν με πυροβολισμούς, καθώς και κραυγές πανικού.
Η αστυνομία επενέβη στο σημείο και συνέλαβε 13 άτομα. Το γραφείο του γενικού εισαγγελέα του Ισημερινού ανακοίνωσε την Τρίτη ότι θα τους απαγγελθούν κατηγορίες για τρομοκρατία, που επισύρουν ποινή φυλάκισης έως και 13 ετών.
Το νέο κύμα βίας έχει ξεσπάσει αφότου ο αρχηγός της συμμορίας Los Choneros, Αντόλφο Μασίας, γνωστός και ως «Fito», δραπέτευσε ενώ εξέτιε ποινή 36 ετών για φόνο, εμπόριο ναρκωτικών και άλλα αδικήματα.
Πότε και γιατί εκτινάχθηκε η βία
Η πρόσφατη αύξηση της βίας ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2021 μετά το μακελειό μέσα στην πιο βίαιη φυλακή της χώρας, γνωστή ως σωφρονιστικό κατάστημα Literol, όπου έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 79 άτομα, πυροδοτώντας χάος μέσα στις φυλακές του Ισημερινού.
Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, η χειρότερη σφαγή σε φυλακές του έθνους οδήγησε στο θάνατο 116 κρατουμένων σε μία μόνο φυλακή, με αρκετούς από αυτούς να αποκεφαλίζονται. Συνολικά 18 συγκρούσεις μέσα στις φυλακές έχουν ως αποτέλεσμα περισσότερους από 450 νεκρούς.
Σύμφωνα με τις αρχές, τον Δεκέμβριο του 2020 διαφωνίες μεταξύ συμμοριών εντός των φυλακών προκάλεσαν το θάνατο ενός ηγέτη των Los Choneros, του Χόρχε Λουίς Ζαμπράνο - γνωστός με το ψευδώνυμο «Rasquiña» - σε μια προσπάθεια να σφετεριστούν την εξουσία του.
Αυτό προκάλεσε διαιρέσεις μεταξύ των ομάδων που είναι θυγατρικές της συμμορίας, οι οποίες αμφισβητούν τον έλεγχο της περιοχής για τη διανομή ναρκωτικών. Οι αρχές λένε ότι ορισμένες από τις συμμορίες έχουν δεσμούς με τα καρτέλ του Μεξικού, Sinaloa και Jalisco New Generation.
Η βία εντός των τειχών της φυλακής έχει εξαπλωθεί στους δρόμους, με πάρα πολλές απαγωγές, δολοφονίες, ληστείες και εκβιασμούς που έχουν κάνει τη χώρα μεταξύ των πιο βίαιων στην Λατινική Αμερική. Το περασμένο έτος ήταν το πιο αιματηρό που έχει καταγραφεί στον Ισημερινό, με περισσότερες από 7.600 δολοφονίες (από 4.600 το αμέσως προηγούμενο έτος).
Τι κάνει η κυβέρνηση
Ο Πρόεδρος Ντανιέλ Νομπόα, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του στις 23 Νοεμβρίου, έχει υποσχεθεί να εξαλείψει τη βία μέσω του λεγόμενου σχεδίου Phoenix, λεπτομέρειες του οποίου δεν έχει αποκαλύψει στο κοινό. Για να αντιμετωπίσει την κρίση, ο Νομπόα επέβαλε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και απαγόρευση κυκλοφορίας τη Δευτέρα, αναθέτοντας στην αστυνομία και τις ένοπλες δυνάμεις την επιβολή της τάξης. Εχει περιορίσει τα δικαιώματα της ελεύθερης κυκλοφορίας, της συγκέντρωσης και επιτρέπει την είσοδο της αστυνομίας στα σπίτια χωρίς δικαστική απόφαση.
Αλλά η επίθεση στο κανάλι TC οδήγησε σε ένα άλλο διάταγμα, αυτή τη φορά αναγνωρίζοντας ότι η χώρα έχει ένοπλη, εσωτερική σύγκρουση και προσδιορίζοντας περισσότερες από δώδεκα οργανώσεις ως «τρομοκράτες και εμπόλεμους μη κρατικούς παράγοντες». Αυτές οι ομάδες περιλαμβάνουν τους Choneros, Lobos, Tiguerones και Aguilas.
Το διάταγμα επιτρέπει, επίσης, στις ένοπλες δυνάμεις να διεξάγουν στρατιωτικές επιχειρήσεις «για την εξουδετέρωση των αναγνωρισμένων ομάδων», τηρώντας παράλληλα το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.
Τι προκαλεί τη βία στον Ισημερινό
Οι αρχές λένε ότι η εγκληματική βία ξεκίνησε στις φυλακές, λόγω διαφωνιών μεταξύ συμμοριών για τον έλεγχο των σωφρονιστικών καταστημάτων, των εθνικών και διεθνών οδών εμπορίου ναρκωτικών και των περιοχών πώλησης των παράνομων ουσιών.
Οταν η βία εξαπλώθηκε έξω από τις φυλακές, διέλυσε την ηρεμία της καθημερινής ζωής των κατοίκων της χώρας και ανάγκασε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να κλείσουν καθώς κατακλύζονταν από εκβιαστές.
Ο πρώην υπουργός Αμυνας, Λουίς Ερνάντεζ, δήλωσε στο Associated Press ότι το επεισόδιο στο τηλεοπτικό στούντιο είναι άνευ προηγουμένου και αποκαλύπτει ότι οι ομάδες οργανωμένου εγκλήματος «αντελήφθησαν την αδυναμία του κράτους» και ότι θα μπορούσαν εύκολα να αναλάβουν ενέργειες «για να τρομοκρατήσουν το κράτος και να προκαλέσουν κατάσταση πανικού».
Πρόσθεσε ότι ο πρόεδρος Νομπόα πρέπει να στείλει ένα σαφές μήνυμα στον πληθυσμό να μην υποκύψει στον φόβο και το χάος.