«Ο Σερζ… Αγόρασε έναν πίνακα… Λευκό. Άσπρο. Φαντάσου έναν πίνακα ενάμισι επί ένα, άσπρο φόντο, κάτασπρο συγκεκριμένα, με μερικές λεπτές διαγώνιες ρίγες -άσπρες επίσης… Πόσα λες ότι έδωσε ο Σερζ γι’ αυτόν τον πίνακα;»
Ο Χρήστος Χατζηπαναγιώτης μιλά στη HuffPost με αφορμή το «Art», που μετά από δύο χρόνια παραστάσεων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ετοιμάζεται για την καλοκαιρινή διαδρομή του -πρεμιέρα 15 Ιουλίου, Θέατρο Πέτρας και στη συνέχεια περιοδεία- σε μετάφραση και σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή, που μετέφρασε και παρουσίασε πρώτη φορά το έργο στην Ελλάδα το 1998.
Ο πολύπειρος, αγαπημένος ηθοποιός, που ενσαρκώνει τον Σερζ, τον ήρωα ο οποίος πυροδοτεί τα γεγονότα στην πραγματικά απολαυστική κωμωδία της Γιασμίνα Ρεζά, δίνει τα προγνωστικά του για το θεατρικό καλοκαίρι της πανδημίας, σημειώνοντας μεταξύ άλλων ότι «είναι μεγάλη γενναιότητα να είσαι ηθοποιός το 2020», μιλά για τα όρια της τέχνης και απαντά στο ερώτημα εάν ο ίδιος θα αγόραζε έναν λευκό πίνακα.
Ακόμη, χαρακτηρίζει «ησυχαστήριο» και «μικρό παράδεισο» το οικολογικό κτήμα στη Μεσσηνιακή Μάνη που έχουν αποκτήσει με την αγαπημένη του φίλη Βίκυ Σταυροπούλου, ομολογεί αναφερόμενος στην ιδιαίτερη πατρίδα του Λέσβο πως «η επιστροφή μου εκεί είναι μία πολύ ψυχοφελής διαδικασία» και δηλώνει -σε μία τόσο δύσκολη συγκυρία- «νομίζω ότι έχω ζήσει τη ζωή μου στο κόκκινο. Είμαι ένας χορτασμένος άνθρωπος».
-Τα προγνωστικά για το θεατρικό καλοκαίρι;
Είμαστε σε αναμονή. Ελπίζουμε ότι θα έρθει ο κόσμος στο θέατρο, επειδή θα παίξουμε σε ανοιχτούς χώρους και πάντα τηρώντας τα μέτρα ασφαλείας. Οι παραγωγές στη μεγάλη πλειοψηφία δεν είναι μεγάλες. Και το καταλαβαίνω. Είναι γενναιότητα σήμερα να είσαι θεατρικός παραγωγός. Κι από την άλλη, σκέψου πως θα χτυπήσει κόκκινο η ανεργία στους ηθοποιούς. Χάλια. Για να το πω απλά -με όλα όσα έχουν συμβεί τους τελευταίους μήνες - είναι μεγάλη γενναιότητα να είσαι ηθοποιός το 2020.
-Θυμάσαι το απόγευμα της 12ης Μαρτίου, όταν ανακοινώθηκε ότι κλείνουν τα θέατρα;
Όπως καταλαβαίνεις ήταν για όλους ένα μεγάλο σοκ, αλλά και μία απόφαση εντελώς απαραίτητη, όπως διαπιστώσαμε εκ των υστέρων. Εκείνη την ημέρα, άρχισα να σκέφτομαι κυρίως το απώτερο μέλλον. Όχι το άμεσο μέλλον, αλλά τι θα γίνει με το θέατρο στην πορεία, τους επόμενους μήνες.
Είχα αποφασίσει –προ πανδημίας, εννοώ- να μην δουλέψω το καλοκαίρι. Είχα προγραμματίσει να κάνω τον μήνα Ιούνιο ένα ταξιδιωτικό οδοιπορικό στην Κωνσταντινούπολη που αγαπώ πολύ. Η προοπτική αυτή μου έδινε πολύ μεγάλη χαρά. Θα συμμετείχα και σε μία γαλλική ταινία και βεβαίως, θα έκανα διακοπές μετά από πάρα πολλά χρόνια. Όμως, το πρόγραμμα ανατράπηκε πλήρως. Οπότε, μόλις μου έγινε η πρόταση και με τη συνθήκη ότι θα κάνει τη σκηνοθεσία ο Σταμάτης και θα είναι στη διανομή ο Θανάσης Τσαλταμπάσης και ο Θανάσης Κουρλαμπάς, είπα «ναι».
Από τότε που έφερε το «Art» στην Ελλάδα ο Σταμάτης και έκανε την πρώτη παράσταση με τον Γιώργο Κωνσταντίνου, είχα ενθουσιαστεί με το έργο της Ρεζά. Ήταν πάντα στην άκρη του μυαλού μου. Πρόλαβε ο Θοδωρής Αθερίδης που το έπαιξε με μεγάλη επιτυχία δύο χρόνια, με τον Άλκη Κούρκουλο και τον Γιώργο Πυρπασόπουλο και τη δεύτερη χρονιά με τον Μιχάλη Οικονόμου. Και τώρα αυτό το καινούργιο ανέβασμα. Ήρθε η στιγμή φαίνεται, να μπορέσει και το κοινό της περιφέρειας να το απολαύσει. Ελπίζω ότι θα κάνουμε ωραία παράσταση.
-Ο ρόλος σου;
Ο Σερζ, αυτός που αγοράζει τον άσπρο πίνακα.
-Ποια φράση, ποια ατάκα συμπυκνώνει το έργο της Ρεζά;
Γιατι πρέπει αυτή η σχέση με τον Μαρκ να είναι τόσο μπερδεμένη; αναρωτιέται ο Σερζ στο φινάλε του έργου.
-Η κωμωδία έχει μεγαλύτερη απαίτηση από τον ηθοποιό;
Το θέατρο έχει μια μεγάλη απαίτηση. Ας μην το εστιάσουμε στην κωμωδία. Ίσως, η κωμωδία απαιτεί ξυράφι μυαλό -κατ’ αρχάς-, απόλυτο δόσιμο και σοβαρότητα. Η κωμωδία που τουλάχιστον εγώ ενστερνίζομαι και αγαπώ.
-Ο πυρήνας του έργου αφορά την ανδρική φιλία και σε δεύτερο επίπεδο την μοντέρνα τέχνη. Η περιώνυμη ανδρική φιλία είναι τόσο δυνατή;
Είναι. Νομίζω ότι ισχύει.
-Έχεις φιλίες από τα νεανικά χρόνια που έχουν αντέξει στον χρόνο;
Εννοείται! Ο άνθρωπος με τον οποίον τα τελευταία χρόνια δουλεύω στο θέατρο, ο Δημήτρης Καντάς, είναι φίλος μου από το 1976. Δεν είναι ο μόνος δε, έχω πολλούς φίλους από εκείνα τα χρόνια. Όλη η τότε παρέα, ακόμη κι όταν για λίγο χανόμαστε και ξαναβρισκόμαστε, είναι πάντα στη ζωή μου με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο -ο Παρασκευάς Καρασούλος, ο Γιώργος Καραχάλιος. Οι σχέσεις μας είναι αποτέλεσμα ανάγκης μας, δεν είναι;
-Υπάρχουν όρια στην τέχνη; Το ερώτημα που εμμέσως θέτει η Ρεζά επανέρχεται κατά καιρούς και με ένταση στην επικαιρότητα.
Δεν νομίζω ότι υπάρχουν όρια στην τέχνη με τον τρόπο που το λες κι αν ακόμη βάλει κάποιος όρια στην τέχνη, έρχεται αμέσως η επόμενη γενιά, ο επόμενος, σπουδαίος καλλιτέχνης και τα ανατρέπει. Είναι μία διαρκής διαδικασία εξέλιξης.
-Θα αγόραζες όπως ο Σερζ έναν λευκό πίνακα;
(γέλια) Εγώ όχι, αλλά τον καταλαβαίνω τον Σερζ.
-Το πιο ακριβό έργο τέχνης που έχεις στο σπίτι σου πόσο κοστίζει;
Είναι ένας πίνακας της υπέροχης Ειρήνης Κανά. Η αγοραστική αξία του ενδεχομένως είναι μεγάλη, αλλά δεν μπορώ να απαντήσω στην ερώτηση, γιατί μου τον έκανε δώρο η ζωγράφος. Εξ άλλου δεν έχει σημασία. Δεν είμαι συλλέκτης. Για μένα, από την άλλη, έχει μεγάλη συναισθηματική αξία, γιατι είναι μια ζωγράφος που με συγκινεί βαθιά.
-Το Euphoria, το κτήμα στη Μεσσηνιακή Μάνη, στην σκιά του Ταΰγετου, που έχετε με τη Βίκυ;
Πηγαίνουμε όταν το επιτρέπουν οι χρόνοι. Δεν πρόκειται για μεγάλη έκταση, τέσσερα στρέμματα είναι, αλλά το έχουμε εκμεταλλευτεί, τουλάχιστον όσον αφορά τα κηπευτικά του, τα λουλούδια και τα δέντρα, από άκρη σε άκρη.
Είναι ένα ησυχαστήριο, ένα μέρος όπου μπορείς να μιλήσεις με τον εαυτό σου, με εξαιρετική θέα, 280 μοίρες ορίζοντα, ένα οικολογικό κτήμα, στο οποίο εκτός των άλλων, μπορείς να απολαύσεις τα δικά σου φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Ένας μικρός παράδεισος. Και για εμάς και για τους επισκέπτες. Δεν είναι τυχαίο ότι παρότι δεν έχει λειτουργήσει πολύ, είναι σχετικά νέο κατάλυμα, όσοι έχουν έρθει έχουν δώσει στις πλατφόρμες τύπου booking, μία βαθμολογία εξωπραγματική, της τάξης του 9,7. Κι οι περισότεροι ξαναέρχονται.
-Πώς να πας με τις χειρωνακτικές εργασίες;
Με ξεκουράζει πολύ η ασχολία με τη γη. Δεν θα σκάβω ώρες, δεν έχω την ικανότητα, μπορεί να πάρω έναν βοηθό, αλλά γενικά η ασχολία στο κτήμα -τι θα φυτέψουμε, πώς θα το φροντίσουμε- μου δίνει μεγάλη χαρά, με γειώνει. Μόλις έγινε η άρση απαγόρευσης των μετακινήσεων και ακριβώς επειδή τα θέατρα ήταν κλειστά, πήγαμε αμέσως για λίγο στο κτήμα. Την καραντίνα την περάσαμε στην Αθήνα και το κάναμε συνειδητά, μην τυχόν μεταφέρουμε κάτι στην Μάνη.
-Το πατρικό σπίτι στη Λέσβο το επισκέπτεσαι;
Ναι, όσο μπορώ. Πέρυσι παίξαμε την «Μαρία Πενταγιώτισσα» του Μποστ στην Μυτιλήνη γύρω στις 10 Αυγούστου και εκμεταλλεύτηκα το κενό μέχρι την επόμενη παράσταση ώστε να μείνω, έστω για τέσσερις - πέντε μέρες. Η επιστροφή μου στην Μυτιλήνη είναι μία πολύ ψυχοφελής διαδικασία. Η επιστροφή στο σπίτι μας, στα παιδικά μας χρόνια, είναι ο μοναδικός μας σύμβουλος. Αυτό που μας επαναπροσδιορίζει, μας καθορίζει με έναν τρόπο.
-Μια και λέμε για όσα μας καθορίζουν, ποιους θεωρείς δασκάλους σου στο θέατρο;
Είχα την μεγάλη τύχη να συναντήσω από πολύ νωρίς πολύ σπουδαίους ανθρώπους στο θέατρο.
-Μεταξύ αυτών, ο Κώστας Τσιάνος, όπως έχεις δηλώσει.
Είναι η μεγάλη μου αποσκευή, όλες αυτές οι συναντήσεις. Ο Τσιάνος ήταν δάσκαλος μου στη σχολή. Ήταν από τους πρώτους σπουδαίους που συνάντησα. Ο Τσιάνος, ο Λεωνίδας Τριβιζάς, ο Σταμάτης Φασουλής, η Ξένια Καλογεροπούλου, ο Μίνως Βολανάκης, η Μάγια Λυμπεροπούλου, ο Ζιλ Ντασέν, ο Σπύρος Ευαγγελάτος, με τον οποίον συνεργάστηκα πολύ νωρίς, στο δεύτερο έτος της σχολής, έκανα οντισιόν για τον «Ρήσο» του Ευριπίδη και με πήρε. Εκείνη τη χρονιά, αμέσως μετά -γιατί τότε οι παραστάσεις παίζονταν στην Επίδαυρο, αλλά δεν έκαναν περιοδεία- ο Τσιάνος, ο οποίος έπαιζε στην παράσταση μου πρότεινε να δουλέψω στην πρώτη του σκηνοθεσία στον Θεσσαλικό Θέατρο. Ήταν οι «Προστάτες» του Μήτσου Ευθυμιάδη. Μου είχε πει, χρειάζομαι νέα παιδιά, αν θέλεις, έλα.
Ναι, είχα τη μεγάλη τύχη και τη μεγάλη χαρά να συναναστραφώ θεατρικά με πολύ σημαντικους ανθρώπους. Ανέφερα μόνο σκηνοθέτες. Το ίδιο ισχύει και με σπουδαίους ηθοποιούς. Και νομίζω ότι ήμουν σφουγγάρι, ότι πήρα από τον καθέναν αρκετά πράγματα.
Δεν είπα για έναν επίσης μεγάλο δάσκαλο μου, παρόλο που δεν δουλέψαμε σε έργο, τον Τάσο Μπαντή. Ήταν να συνεργαστούμε στον «Σωσμένο», μου είχε κάνει πρόταση, αλλά επειδή δεν είχαν ακόμη βρει στέγη -μετά βρέθηκε το Εμπρός- κι επειδή εγώ έπρεπε να δουλέψω, γιατί ζούσα από αυτή τη δουλειά, δέχτηκα με μεγάλη χαρά την πρόταση της Μάγιας Λυμπεροπούλου και πήγα στο ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας για να παίξω στο έργο του Σαίξπηρ «Αγάπης Αγώνας Άγονος» τον Κόσταρντ, έναν υπέροχο ρόλο. Αλλά, ο Τάσος ήταν δάσκαλος μου -είχα κάνει μαζί του σεμινάρια- ένας άνθρωπος ο οποίος πραγματικά με βοήθησε να εξελιχθώ στο θέατρο.
-Ποιες είναι οι παραστάσεις για τις οποίες είσαι βαθιά και διά βίου υπερήφανος;
Είναι πολλές οι παραστάσεις τις οποίες χαίρομαι που έκανα -μάλλον οι περισσότερες- οπότε δεν μπορώ να σταθώ σε μία και δύο. Όταν το 1992 μου έκανε πρόταση ο Ντασέν να παίξω στην «Όπερα της Πεντάρας» και να κάνω τον αφηγητή -γιατί ήθελε δύο πρόσωπα, μαζί με τον Χρήστο Στέργιογλου- ήταν μία μεγάλη στιγμή για μένα. Και κάθε εποχή είχε τη δική της πρόκληση και το δικό της καλό αστέρι. Είμαι μάλλον ένας τυχερός άνθρωπος.
-Τι θα ήθελες στην εποχή της ωριμότητας να προσφέρεις στον εαυτό σου, που ενδεχομένως του έχεις στερήσει;
Νομίζω ότι έχω ζήσει τη ζωή μου στο κόκκινο. Είμαι ένας χορτασμένος άνθρωπος. Μου αρέσει να είμαι σε ισορροπία με τον εαυτό μου. Κοίτα, πάντα υπάρχουν επιθυμίες, όμως η ηλικία έρχεται μαζί και με άλλα πράγματα. Δεν έχεις ενδεχομένως την ζωτικότητα που είχες στην νεότητα (γέλια). Αλλά δεν νομίζω ότι είναι εκεί το θέμα. Το θέμα είναι η ηλικία του μυαλού. Και το πώς θα καταφέρουμε να πορευτούμε σ’ αυτή τη ζωή. Όλα τελειώνουν κάποια στιγμή για όλους (γέλια). Αυτή η γνώση δεν είναι ωραίο να γίνεται πηγή θλίψης, αλλά πηγή ζωής. Να ζούμε την κάθε ευκαιρία που μας δίνει η κάθε μέρα και να περνάμε καλά. Όπως νομίζει και ορίζει ο καθένας αυτό το καλά.
Info
«Art» της Γιασμίνα Ρεζά
Συντελεστές
Μετάφραση - Σκηνοθεσία: Σταμάτης Φασουλής
Σκηνικά: Μαρία Φιλίππου
Φωτογραφίες παράστασης: Γιώργος Καβαλλιεράκης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Παύλος Σαχπεκίδης
Παίζουν: Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, Θανάσης Τσαλταμπάσης, Θανάσης Κουρλαμπάς.
Διάρκεια παράστασης: 80′
Εισιτήρια: 17 ευρώ & Προπώληση 14 ευρώ
Προπώληση εισιτηρίων viva.gr
Πρόγραμμα περιοδείας
Ιούλιος
Τετάρτη 15 Ιουλίου Πετρούπολη, Θέατρο Πέτρας
Παρασκευή 17 Ιουλίου Ηλιούπολη, Δημοτικό Θέατρο Άλσους «Δημήτρης Κιντής»
Δευτέρα 20 Ιουλίου Λαμία, Τόπος Τεχνών «Χώρα», Λελέικα Υπάτης
Τρίτη 21 Ιουλίου Βόλος, Cine Εξωραϊστική
Παρασκευή 24 Ιουλίου Παπάγου, Κηποθέατρο Παπάγου
Κυριακή 26 Ιουλίου Ρέθυμνο, Θέατρο Ερωφίλη (Φρούριο Φορτέτζας)
Δευτέρα 27 & Τρίτη 28 Ιουλίου Ηράκλειο, Κηποθέατρο «Νίκος Καζαντζακης»
Τετάρτη 29 Ιουλίου Χανιά, Θέατρο Ανατολικής Τάφρου
Αύγουστος
Σάββατο 1 Αυγούστου Πειραιάς, Βεάκειο Θέατρο
Δευτέρα 3 Αυγούστου Μαρκόπουλο, Θέατρο Σάρα
Τετάρτη 5 Αυγούστου Αρτέμιδα
Πέμπτη 6 Αυγούστου Αίγιο, Πολιτιστικό Κέντρο Αιγίου «Αλέκος Μέγαρης»
Παρασκευή 7 Αυγούστου Αρχαία Ολυμπία, Θέατρο Φλόκα
Σάββατο 8 Αυγούστου Κεφαλονιά Ληξούρι, Α′ Δημοτικό Σχολείο
Κυριακή 9 Αυγούστου Κεφαλονιά Αργοστόλι, Αύλειος Χώρος «Ξενία»
Δευτέρα 10 Αυγούστου Καβάσιλα, Θέατρο Καβάσιλων
Τρίτη 11 Αυγούστου Πρέβεζα, Δημοτικό Κηποθέατρο «Γιάννης Ρίτσος»
Πέμπτη 13 & Παρασκευή 14 Αυγούστου Ρόδος, Θέατρο Μεσαιωνικής Τάφρου
Δευτέρα 17 Αυγούστου Κέρκυρα, Θέατρο Μον Ρεπό «Ρένα Βλαχοπούλου»
Τρίτη 18 Αυγούστου Ηγουμενίτσα, Πρώην Μαθητική Εστία
Παρασκευή 21 Αυγούστου Σίβηρη, Αμφιθέατρο Σίβηρης
Σάββατο 22 Αυγούστου Μουδανιά, Αμφιθέατρο Νέων Μουδανιών
Κυριακή 23 Αυγούστου Αλεξανδρούπολη, Θέατρο Αντιναλμάζη
Δευτέρα 24 Αυγούστου Θεσσαλονίκη, Δημοτικό Θέατρο Κήπου
Τρίτη 25 Αυγούστου Καβάλα, Θέατρο Κάστρου
Παρασκευή 28 Αυγούστου Βύρωνας, Θέατρο Βράχων
Δευτέρα 31 Αυγούστου Γιάννενα, Υπαίθριο Θέατρο ΕΗΜ - Φρόντζου
Σεπτέμβριος
Τρίτη 1 Σεπτεμβρίου Κοζάνη, Υπαίθριο Δημοτικό Θέατρο
Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου Γιαννιτσά, Ανοιχτό Θέατρο Γιαννιτσών
Πέμπτη 3 Σεπτεμβρίου Καστοριά, Θέατρο Βουνού.