Ρύθμιση για τη δυνατότητα δανεισμού κινητών μνημείων από τα ελληνικά μουσεία για 25 χρόνια -με δυνατότητα παράτασης για επιπλέον 25 χρόνια- προβλέπει διάταξη του νομοσχεδίου για την αναδιοργάνωση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, που ψηφίζεται την Πέμπτη 10 Δεκεμβρίου στη Βουλή.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ, η ρύθμιση -που έχει πυροδοτήσει την αντίδραση και της αξιωματικής αντιπολίτευσης- «αφορά καταρχήν στο Μουσείο Μπενάκη, το οποίο έχει ήδη προσεγγιστεί από το Ελληνικό Μουσείο της Μελβούρνης –την τρίτη πόλη στον κόσμο με ομογενειακό πληθυσμό- προκειμένου να συστεγαστεί σε νέο κτήριο το οποίο κατασκευάζεται επί τούτου με τον διακριτό τίτλο ‘Μουσείο Μπενάκη Μελβούρνης’».
«Τα μουσεία της χώρας μας διαθέτουν μερικές δεκάδες εκατομμύρια κινητά μνημεία, τα οποία φυλάσσονται στις αποθήκες τους. Από αυτά, κάποια, που επιλέγονται από τα ίδια τα μουσεία και αφού τύχουν της έγκρισης των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και φυσικά του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, σε απόλυτη εφαρμογή των διατάξεων του αρχαιολογικού νόμου (ν. 3028/2002), θα μπορούν να εκτίθενται ως ενιαία συλλογή με μακροχρόνιο δανεισμό σε μουσεία ή εκθεσιακούς χώρους του εξωτερικού διατηρώντας απαραιτήτως την ονομασία του μουσείου που δανείζει τα αντικείμενά του», αναφέρει το ΥΠΠΟΑ, προσθέτοντας ότι την ίδια πολιτική ακολουθούν μεγάλα μουσεία στον κόσμο, όπως το Μουσείο του Λούβρου και υπογραμμίζοντας ότι η ρύθμιση «ενισχύει την εξωστρέφεια του ελληνικού πολιτισμού».
Σημειώνεται ότι, μετά τις αντιδράσεις, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη κατέθεσε τροπολογία προς διόρθωση της αρχικής ρύθμισης που αφορούσε εξαγωγή έως 100 έτη, 50 συν 50 χρόνια.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο, ένα αντικείμενο μπορεί να μεταφερθεί από μουσείο της Ελλάδας σε μουσείο του εξωτερικού για 5 έτη, με τη δυνατότητα παράτασης επιπλέον 5 ετών, μετά από νέα απόφαση.
Νίκος Φίλης: Εκπατρισμός και όχι προσωρινή έκθεση
Στην τοποθέτηση του στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, ο Νίκος Φίλης αναφέρθηκε στο μεγάλο χρονικό διάστημα που τα αντικείμενα θα παραμένουν εκτός Ελλάδος.
«Ο νόμος που έφερε το υπουργείο Πολιτισμού στη Βουλή προβλέπει την εξαγωγή από τη χώρα μας αντικειμένων και έργων τέχνης από μουσεία για… ένα αιώνα! Αν και φαίνεται τόσο απίστευτο που πολλοί θα νομίζουν ότι είναι «fake news», είναι εντούτοις πέρα για πέρα αληθινό! (βλ. τροποποίηση της παρ. 12 του άρθρου 45 του ν. 3028/2002). Αυτό που επιχειρούν, ας το ονομάσουν καλύτερα «εκπατρισμό» και όχι προσωρινή έκθεση των πολύτιμων μουσειακών αντικειμένων στο εξωτερικό!».
Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων: H επίκληση της εξωστρέφειας είναι προσχηματική
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων κάνει λόγο από την πλευρά του για «φωτογραφικές διατάξεις» και σημειώνει ότι «η επίκληση της εξωστρέφειας ως αιτιολόγηση της διάταξης είναι προσχηματική, παραπλανητική και γίνεται κατ’ επίφασιν. Έχει αποδειχθεί ότι οι μεγάλες περιοδικές εκθέσεις που έχει οργανώσει το ΥΠΠΟΑ, ανά τον κόσμο, και έχουν αναδειχθεί σε μεγάλα πολιτιστικά γεγονότα, αποτελούν κύριες δράσεις εξωστρέφειας, προβολής της χώρας, με προεκτάσεις πολιτιστικής διπλωματίας, χωρίς να χρειάζεται να καταφεύγει σε μακροχρόνιο δανεισμό».