Το ήξερες ότι περίπου το 1/3 της ζωής σου το περνάς κοιμισμένη και ότι κατά το διάστημα αυτό ονειρεύεσαι; Ενώ υπάρχουν πολλές θεωρίες που εξηγούν γιατί ονειρευόμαστε, κανείς δεν έχει ακόμη κατανοήσει πλήρως τον σκοπό των ονείρων ή τι ακριβώς σημαίνουν.
Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι έχουν συμβολικό νόημα, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι τα όνειρα σχετίζονται με την αφύπνιση. Αυτό που γνωρίζουν οι επιστήμονες είναι ότι σχεδόν όλοι βλέπουν όνειρα κάθε φορά που κοιμούνται, και αυτά τα όνειρα μπορεί να είναι συναρπαστικά, συναρπαστικά, τρομακτικά ή απλώς παράξενα.
Ακολουθούν 10 ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τα όνειρα.
Όλοι ανεξαιρέτως ονειρεύονται
Ο εγκέφαλος παραμένει ενεργός καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του ύπνου REM, όταν ονειρεύεσαι δηλαδή. Τόσο οι ενήλικες όσο και τα μωρά ονειρεύονται για περίπου δύο ώρες τη νύχτα, ακόμη και αν δεν το θυμούνται όταν ξυπνούν. Στην πραγματικότητα, οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι βλέπουν συνήθως πολλά όνειρα κάθε νύχτα, καθένα από τα οποία διαρκεί συνήθως από πέντε έως 20 λεπτά.
Τα περισσότερα όνειρα δεν τα θυμάσαι
Περίπου το 95% των ονείρων τα ξεχνάς μόλις ξυπνήσεις. Σύμφωνα με μια θεωρία τα όνειρα είναι τόσο δύσκολο να τα θυμηθείς, γιατί οι αλλαγές στον εγκέφαλο που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου δεν υποστηρίζουν την επεξεργασία και την αποθήκευση των πληροφοριών που απαιτούνται για το σχηματισμό της μνήμης.
Κάποια όνειρα μπορεί να είναι ασπρόμαυρα
Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι αναφέρουν ότι ονειρεύονται έγχρωμα όνειρα, περίπου το 12% των ανθρώπων ισχυρίζονται ότι ονειρεύονται μόνο ασπρόμαυρα.
Σύμφωνα με μελέτες οι άνθρωποι που είναι κάτω των 25 ετών σπάνια αναφέρουν ότι ονειρεύονται ασπρόμαυρα. Οι άνθρωποι άνω των 55 ετών, ωστόσο, αναφέρουν ασπρόμαυρα όνειρα περίπου στο 25% των περιπτώσεων. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτή η διαφορά είναι αποτέλεσμα της έκθεσης στην παιδική ηλικία στην ασπρόμαυρη τηλεόραση. Η ιδέα αυτή υποστηρίζεται και από μια παλαιότερη μελέτη, η οποία διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι στη δεκαετία του 1940 σπάνια ανέφεραν ότι ονειρεύονταν έγχρωμα.
Οι γυναίκες ονειρεύονται διαφορετικά από τους άνδρες
Ερευνητές έχουν διαπιστώσει κάποιες διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών όσον αφορά το περιεχόμενο των ονείρων τους. Σύμφωνα με μελέτες, οι άνδρες ανέφεραν ότι ονειρεύονταν πολύ συχνά όπλα , ενώ οι γυναίκες έκαναν συχνές αναφορές σε ρούχα.
Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι τα όνειρα των ανδρών τείνουν να έχουν περισσότερο επιθετικό περιεχόμενο και σωματική δραστηριότητα, ενώ τα όνειρα των γυναικών περιέχουν περισσότερο απόρριψη και κοινωνικό αποκλεισμό, καθώς και περισσότερες συζητήσεις παρά σωματικές δραστηριότητες. Τα όνειρα των γυναικών επίσης συνήθως περιλαμβάνουν περισσότερους χαρακτήρες.
Πιθανόν να ονειρεύονται και τα κατοικίδια
Πολλοί πιστεύουν ότι όταν ένας σκύλος που κοιμάται κουνάει την ουρά του ή όταν μια γάτα που κοιμάται κουνάει τις πατούσες της, ονειρεύεται. Αν και είναι δύσκολο να πούμε με βεβαιότητα αν αυτό ισχύει πραγματικά, ερευνητές πιστεύουν ότι είναι πιθανό τα περισσότερα ζώα, συμπεριλαμβανομένων των θηλαστικών, των πτηνών, των ερπετών και των ψαριών, να περνούν από στάδια ύπνου, συμπεριλαμβανομένων των REM, πράγμα που σημαίνει ότι όντως ονειρεύονται. Ωστόσο, τα ζώα μπορεί να μην βιώνουν τα όνειρα με τον ίδιο τρόπο όπως οι άνθρωποι.
Μπορείς να ελέγξεις τα όνειρά σου
Το ξεκάθαρο όνειρο είναι εκείνο στο οποίο έχεις επίγνωση ότι ονειρεύεσαι, παρόλο που ακόμα κοιμάσαι. Τα όνειρα αυτά θεωρούνται ως μια συνδυαστική κατάσταση τόσο της συνείδησης όσο και του ύπνου REM, κατά τη διάρκεια της οποίας μπορείς συχνά να κατευθύνεις ή να ελέγχεις το περιεχόμενο του ονείρου.
Οι ερευνητές λένε ότι οι άνθρωποι μπορούν να χρησιμοποιήσουν διάφορες τεχνικές για να μάθουν πώς να ονειρεύονται ξεκάθαρα όνειρα, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν το ξύπνημα μετά από πέντε ώρες και την επανάληψη μιας φράσης όπως «θα θυμάμαι τα όνειρά μου» ή την εστίαση στα ερεθίσματα (εικόνες, ήχους, αισθήσεις) στο περιβάλλον του ύπνου σου.
Περίπου οι μισοί από όλους τους ανθρώπους μπορούν να θυμηθούν ότι έχουν βιώσει τουλάχιστον μία περίπτωση ξεκάθαρου ονείρου και ορισμένα άτομα είναι σε θέση να βλέπουν τέτοια όνειρα αρκετά συχνά
Μπορεί να βλέπεις πιο συχνά αρνητικά όνειρα
Κατά τη διάρκεια των ονείρων μπορεί να βιώσεις αρκετά συναισθήματα. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν το συναισθηματικό περιεχόμενο των ονείρων, όπως το άγχος, το στρες και ορισμένα φάρμακα. Το πιο συνηθισμένο συναίσθημα που βιώνεται στα όνειρα είναι το άγχος και γενικά τα αρνητικά συναισθήματα είναι πολύ πιο συχνά από τα θετικά.
Οι άνθρωποι με μειωμένη ικανότητα όρασης μπορεί να έχουν οπτικά όνειρα
Σε μια μελέτη που διεξάχθηκε σε ανθρώπους που ήταν τυφλοί από τη γέννησή τους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι εξακολουθούσαν να βιώνουν οπτικές εικόνες στα όνειρά τους. Παρόλο που οι κινήσεις των ματιών τους ήταν λιγότερες κατά τη διάρκεια του ύπνου REM από τους συμμετέχοντες χωρίς προβλήματα όρασης, οι τυφλοί συμμετέχοντες ανέφεραν τις ίδιες ονειρικές αισθήσεις, συμπεριλαμβανομένου του οπτικού περιεχομένου.
Όταν ονειρεύεσαι το σώμα σου παραλύει
Ο ύπνος REM χαρακτηρίζεται από παράλυση των εκούσιων μυών. Το φαινόμενο είναι γνωστό ως ατονία REM και ουσιαστικά σε εμποδίζει να εκτελέσεις τα όνειρά σας ενώ κοιμάσαι. Βασικά, επειδή οι κινητικοί νευρώνες δεν διεγείρονται, το σώμα σου δεν κινείται.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτή η παράλυση μπορεί να μεταφερθεί ακόμη και στην κατάσταση αφύπνισης για 10 λεπτά, μια κατάσταση γνωστή ως παράλυση ύπνου. Παρόλο που η εμπειρία αυτή μπορεί να είναι τρομακτική, οι ειδικοί συμβουλεύουν ότι είναι απολύτως φυσιολογική και διαρκεί μόνο λίγα λεπτά προτού επανέλθει ο φυσιολογικός έλεγχος των μυών.
Ορισμένα όνειρα είναι κοινά σ’ όλον τον κόσμο
Ενώ τα όνειρα συχνά επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τις προσωπικές μας εμπειρίες, οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι ορισμένα θέματα των ονείρων είναι πολύ συνηθισμένα σε διάφορους πολιτισμούς.
Για παράδειγμα, οι άνθρωποι από όλο τον κόσμο συχνά ονειρεύονται ότι τους κυνηγούν, τους επιτίθενται ή ότι πέφτουν. Άλλες κοινές ονειρικές εμπειρίες περιλαμβάνουν το αίσθημα παγώματος και αδυναμίας κίνησης και την αίσθηση ότι πετούν.
Αν τα όνειρα που βλέπεις σ’ απασχολούν και ίσως και σ’ αγχώνουν, προσπάθησε να θυμάσαι ότι είναι απλώς αυτό, όνειρα, και όχι πραγματικότητα!
Πηγές: Fronties in Psychology, Journal of Behavioral and Brain Sciences, National Institute of Neurological Disorders, National Sleep Foundation, Journal of Sleep Research, Journal of Comparative Neurology
Πρώτη δημοσίευση στο www.womenslife.gr