Εκατόν ογδόντα έξι χρόνια από την επίσημη ανακήρυξή της ως πρωτεύουσας της Ελλάδας και την ίδρυση, την ίδια χρονιά, του δήμου Αθηναίων (1834), η πόλη της Αθήνας αποκτά, ένα αυτόνομο κέντρο μελέτης και ανάδειξης των υλικών και άυλων θησαυρών της. «Ένα θησαυροφυλάκιο μνήμης αντάξιο της ιστορίας της», όπως αναφέρουν οι άνθρωποι του δήμου Αθηναίων.
Πρόκειται για το Μορφωτικό Ίδρυμα του Δήμου Αθηναίων, που δημιουργήθηκε με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου και πρωτοβουλία του Αντιδημάρχου Ελευθέριου Σκιαδά και έχει ως κύρια αποστολή του τον εντοπισμό, τη διάσωση, τη μελέτη, την προβολή και την ανάδειξη της ιστορίας, της κληρονομιάς και της ταυτότητας της πόλης και του Δήμου Αθηναίων. Το Ίδρυμα πρόκειται να αξιοποιήσει τον μεγάλο όγκο πάσης φύσεως γνωστών και άγνωστων, ως σήμερα, τεκμηρίων που καθόρισαν την ιστορική διαδρομή της πόλης.
Κειμήλια, λησμονημένα και στοιβαγμένα, ως τώρα, σε -κατά τεκμήριο- ακατάλληλους αποθηκευτικούς χώρους, θα αποδοθούν πλέον σταδιακά στον κόσμο της επιστημονικής έρευνας, σε ελληνικούς και διεθνείς ακαδημαϊκούς – ερευνητικούς οργανισμούς, αλλά και στους πολίτες και τους επισκέπτες της Αθήνας.
Σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς της Πολιτείας, όπως τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, αλλά και το σύνολο των φορέων που δραστηριοποιούνται στην πρωτεύουσα, το Μορφωτικό Ιδρυμα επιδιώκει να λειτουργήσει ως θεματοφύλακας αλλά και διαχειριστής της αρχειακής και πνευματικής παρακαταθήκης της Αθήνας.
Έδρα του θα είναι το κτίριο του Δημαρχιακού Μεγάρου στην οδό Αθηνάς και με μεθοδικά βήματα σχεδιάζεται να δημιουργηθεί το Μουσείο Δήμου Αθηναίων. Βασικοί στόχοι του, σύμφωνα με τους εμνπνευστές του, είναι ακόμη, η επανίδρυση και λειτουργία του Ιστορικού Αρχείου καθώς και η συντήρηση και ο εμπλουτισμός των πάσης φύσεως αρχείων και ιστορικών τεκμηρίων του Δήμου. Η αξιοποίηση του υλικού και πνευματικού πλούτου της πόλης των Αθηνών θα ενισχύσει καθοριστικά την διεθνή εικόνα και την αναμφισβήτητη πνευματική επιρροή της πόλης στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Επιπλέον, με την έναρξη της λειτουργίας του, το Μορφωτικό Ίδρυμα του Δήμου Αθηναίων, θα επικεντρωθεί στην προστασία και ανάδειξη της δημόσιας γλυπτικής και των μνημείων της πόλης. Επίσης στους σκοπούς του περιλαμβάνονται η οργάνωση δικτύων ξεναγήσεων και η δημιουργία εκδοτικής σειράς με την ονομασία Αθηναϊκή Βιβλιοθήκη.
Είναι μια σύγχρονη και πολυεπίπεδη, πνευματική κυψέλη, με προοπτική να αναθερμάνει το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινότητας για την Αθήνα, να πυκνώσει τα δίκτυα συνεργασίας με φορείς του εσωτερικού και του εξωτερικού, ενισχύοντας αποφασιστικά την ταυτότητα, τη σύγχρονη εικόνα πρωτεύουσας της Ελλάδας, αναφέρουν ακόμα εκείνοι που οραματίστηκαν κι υλοποίησαν την δημιουργία του.