“Όταν το μόνο σου εργαλείο είναι το σφυρί, τότε όλα τα προβλήματα μοιάζουν με καρφιά”.
Αγγλική παροιμία
Δεν έχει παρέλθει πολύς καιρός από την ημέρα που η ΝΔ κέρδισε τις εκλογές και ανέλαβε εκ νέου τη διακυβέρνηση της χειμαζόμενης ελλαδική κοινωνίας. Σαν πρώτο δείγμα γραφής της νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης κάποιος μπορεί να διακρίνει τη διάθεση της να επιδοθεί σε έναν ανελέητο πόλεμο κινήσεων ενάντια στο ανταγωνιστικό κοινωνικό κίνημα και τις προκεχωρημένες θέσεις που αυτό καταλαμβάνει στα διαφορετικά πεδία της κοινωνικής αναπαραγωγής. Η αστυνομία αναδεικνύεται στο κατεξοχήν κρατικό όργανο για την υλοποίηση της αυταρχικής κοινωνικής πολιτικής της κυβέρνησης. Προκειμένου να συνθλίψει το ταξικό κίνημα η νεοφιλελεύθερη διακυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να το απογυμνώσει από την πολιτική διάσταση του, παρουσιάζοντας τους πολιτικούς φορείς του σαν άμυαλους χουλιγκάνους και σαν κακοποιά στοιχεία, ή να ποινικοποιήσει το εναλλακτικό πολιτικό φαντασιακό του, μεταθέτοντας έτσι το “πρόβλημα” στη σφαίρα του ποινικού δικαίου και της καταστολής. Διευκολύνεται με αυτόν τον τρόπο η κινητοποίηση των μηχανισμών της οργανωμένης βίας του Κράτους για να αντιμετωπιστούν ζητήματα τα οποία είναι αμιγώς κοινωνικά ή πολιτικής φύσης.
Κάπως έτσι οι αρβύλες των ΜΑΤ έκαναν την εμφάνιση τους μέσα στον προαύλιο χώρο του παν/μιου της ΑΣΟΕΕ λίγες μόνο μέρες μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου για την κατάργηση του ακαδημαϊκού ασύλου. Στις παν/κες σχολές η κυβέρνηση δεν καλείται απλώς να διαχειριστεί ζητήματα διατάραξης της έννομης τάξης από “μπαχαλάκηδες”, όπως επαναλαμβάνει μονότονα σύσσωμος ο μηχανισμός προπαγάνδας των συστημικών ελίτ, αλλά ένα οργανωμένο πολιτικό κίνημα, το οποίο με γνώμονα μια ταξική ανάλυση της ετερόνομης κοινωνίας, αντιτίθεται, όχι μόνο στην εμπορευματοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης, αλλά στην αγοραιοποίηση όλων των πτυχών της οργανωμένης κοινωνικής συμβίωσης συνολικά.i Πρόκειται για ανθρώπους που παρακινούνται από ένα εναλλακτικό κοινωνικό φαντασιακό το οποίο προτάσσει την αναζήτηση ενός διαφορετικού προτύπου κοινωνικής συμβίωσης κι έρχεται σε ριζική ρήξη με την αναγωγή της ανταλλακτικής αξίας του κάθε πράγματος σε υπέρτατο νόμο της κοινωνικής αναπαραγωγής. Ένα κίνημα που αρνείται να αποδεχτεί σαν συντελεσμένο γεγονός την κυριαρχία του homo economicus που επιθυμούν διακαώς να επιβάλλουν οι ελίτ του συστήματος της οικονομίας της αγοράς και οι πολιτικοί εκπρόσωποι τους. Ούτε μιλάμε βέβαια για μια απειροελάχιστη μερίδα του φοιτητικού πληθυσμού, όπως απέδειξε η τεράστια σε όγκο φοιτητική πορεία που έλαβε χώρα στο κέντρο της Αθήνας έπειτα από την αστυνομική εισβολή στην ΑΣΟΕΕ και την απαγωγή ενός φοιτητή από τις δυνάμεις καταστολής έξω από το σπίτι του.ii
Το να κατηγορεί εξάλλου η κυβέρνηση το πολιτικοποιημένο κομμάτι του φοιτητικού κινήματος ότι λειτουργεί σαν οργανωμένη μειοψηφία που προσπαθεί να επιβάλει την άποψη της στην ευρύτερη “κοινότητα” των φοιτητών, είναι το λιγότερο αστείο. Κι αυτό γιατί η κυβέρνηση είναι από τη φύση της η κυριότερη οργανωμένη μειοψηφία, ένα συντεχνιακό μόρφωμα θεσμικά διαχωρισμένο από το σύνολο της κοινωνικής ολότητας και ενυπάρχον σε ανώτερη ιεραρχική θέση προς αυτό. Πόσο μάλλον μια κυβέρνηση σαν αυτή της ΝΔ που έχει εκλεγεί με τις ψήφους μόλις του 23% του συνόλου του πληθυσμού.iii
Όπως και να ’χει, αν η νεοφιλελεύθερη μερίδα των νεομπουρζουάδων της ελλαδικής κοινωνίας που συσπειρώνεται πολιτικά και εκλογικά μέσα στις τάξεις της ΝΔ νομίζει ότι θα μπορέσει να επιβάλει την ταξική κυριαρχία της στα ΑΕΙ με δύο, τρεις αστυνομικές επιχειρήσεις μικρής κλίμακας και ότι έπειτα τα πράγματα πολύ απλά “θα πάρουν τον δρόμο τους”, τότε μάλλον έχουν πέσει θύματα της ίδιας της προπαγάνδας τους. Για να “ειρηνεύσουν” τα παν/μια, να προσαρμοστούν δηλαδή στο νεοφιλελεύθερο καπιταλιστικό μοντέλο λειτουργίας που οραματίζονται για αυτά οι συστημικές ελίτ, θα πρέπει οι κυβερνήσεις να εγκαθιδρύσουν μια μικρή χούντα μέσα στις σχολές. Μια πανταχού παρούσα και επιθετική αστυνομική καταστολή, εντελώς διαφορετική από την εν πολλοίς αόρατη και light καταστολή που ρυθμίζει τη λειτουργία των εμπορευματοποιημένων στο έπακρο παν/κων ιδρυμάτων της αλλοδαπής.
Αλλά και τα Εξάρχεια που τον τελευταίο καιρό τελούν κάτω από την μόνιμη και ασφυκτική πολιορκία των δυνάμεων καταστολής, βρίσκονται στο επίκεντρο της στρατηγικής των ελίτ του συστήματος της οικονομίας της αγοράς για την επιβολή μιας κατασταλτικής διαχείρισης της κοινωνικής αναπαραγωγής. Η κρατική επίθεση στις αυτοδιαχειριζόμενες δομές φιλοξενίας προσφύγων και η εκκένωση από την αστυνομία των κατειλημμένων χώρων που χρησιμεύουν σαν ορμητήρια για ένα τμήμα του αναρχικού / αντιεξουσιαστικού χώρου, φαίνεται πως είναι μονάχα το αρχικό στάδιο, ή μάλλον η αναγκαία συνθήκη, για την επιβολή της καπιταλιστικής “ανάπτυξης” στην περιοχή, με την κατασκευή σταθμού μετρό και την αποικιοποίηση της περιοχής από τις εμπορευματικές ροές του αρπακτικού πολυεθνικού κεφαλαίου. Και λέμε για πολυεθνικό κεφάλαιο επειδή το εγχώριο κεφάλαιο δεν διαθέτει την υλική ευρωστία για ένα τόσο μεγαλεπίβολο και κοστοβόρο εγχείρημα καπιταλιστικού επεκτατισμού, ούτε την απαραίτητη εγχώρια αγοραστική ζήτηση, εφόσον τα μεσαία στρώματα διαρκώς συρρικνώνονται ως μερίδα του πληθυσμού και ως ποσοστό της αγοραστικής δύναμης. Από αυτή την άποψη, η βία της αστυνομικής εισβολής στα Εξάρχεια δεν είναι παρά η βία των πρώτων περιφράξεων που εγκαινιάζουν τη φάση μιας νέας καπιταλιστικής συσσώρευσης στην περιοχή. Εκείνο που δεν μπόρεσε τόσα χρόνια να πράξει η εγχώρια τάξη των αστών, ανέλαβε τώρα να φέρει σε πέρας η υπερεθνική καπιταλιστική τάξη.
Κι αν οι πρόσφυγες που είχαν βρει καταφύγιο στα κατειλημμένα κτήρια, ή οι αναρχικοί που εκδιώκονται από τα στέκια τους δεν είναι ακριβώς κομμάτι της τοπικής κοινότητας, με την έννοια των μόνιμων κατοίκων και των επαγγελματιών της περιοχής που ξεριζώνονται εξαιτίας της πίεσης που ασκούν οι αμείλικτες δυνάμεις της αγοράς, αυτή σίγουρα είναι μια διαδικασία που θα τεθεί σε κίνηση νομοτελειακά μόλις εδραιωθούν στα Εξάρχεια οι συνθήκες έννομης τάξης που θα επιτρέψουν την απρόσκοπτη επιχειρηματική δραστηριότητα των πολυεθνικών (Airbnb, κλπ.). Ωστόσο, είναι ένα πράγμα η πρόσκαιρη εκκένωση μιας, δύο ή δέκα καταλήψεων και άλλο πράγμα η αποφυγή ανακατάληψης τους από το ανταγωνιστικό κίνημα. Το Κράτος δεν δείχνει να κατανοεί ότι δεν είναι απλώς 50 ή 100 “παραβατικά” άτομα που συντηρούν τις καταλήψεις, αλλά ένα ολόκληρο κίνημα, το οποίο είναι σε φάση πλήρους ανάπτυξης της κοινωνικής απήχησης του και έχει ανάγκη να διατηρήσει, ή ακόμα και να επεκτείνει, τις δομές και τα συλλογικά κεκτημένα του. Για τη φύλαξη λοιπόν των εγκαταλελειμμένων κτηρίων το Κράτος θα χρειστεί κάτι περισσότερο από μικρής κλίμακας αστυνομικές πρεμβάσεις. Θα υποχρεωθεί να επιβάλλει ένα καθεστώς μαζικής αστυνομικής κατοχής στην ευρύτερη περιοχή. Η “ομαλότητα” που τόσο επιθυμούν οι ελίτ θα επικρατήσει, αλλά με τίμημα τα υποτιθέμενα “δημοκρατικά” διαπιστευτήρια του νεοφιλελεύθερου μπλοκ εξουσίας. Αυτή όμως θα είναι μια εξέλιξη που απλώς θα επικυρώσει τα πολιτικά επιχειρήματα των αναρχικών και θα δώσει νέα πνοή στον αγώνα τους.
i Για την έννοια της αγοραιοποίησης της κοινωνίας, της υπαγωγής δηλαδή του συνόλου των κοινωνικών λειτουργιών στους νόμους της αγοράς, K. Polanyi, Ο Μεγάλος Μετασχηματισμός, σελ. 129-213 (Νησίδες).
ii https://www.efsyn.gr/ellada/koinonia/218647_ton-synelaban-ximeromata-exo-apo-spiti-toy-gia-ta-gegonota-stin-asoee.
Οι απόψεις που εκφράζονται από τους bloggers είναι αποκλειστικά δικές τους και δεν αποτελούν απόψεις της HuffPost Greece.