To ”τέλος της περιόδου της κηδεμονίας του ενός ανθρώπου” και τη ”νίκη του λαού” και της Δημοκρατίας ανακήρυξε ο Εκρέμ Ιμάλογλου, που κέρδισε για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης CHP για δεύτερη συνεχή φορά τον δήμο βαρόμετρο της τουρκικής πολιτικής σκηνής στην Τουρκία, την Κωνσταντινούπολη, στις δημοτικές εκλογές.
Το μήνυμά του Ιμάμογλου όμως, με τον ίδιο σε κατάσταση έκστασης πάνω στην εξέδρα και το πλήθος από κάτω να παραληρεί, αφορά κάτι πολύ πιο σημαντικό από τη νίκη σε έναν δήμο, όσο σημαντικός και εάν είναι αυτός. Αφορά τον πολιτικό σεισμό που φέρνει στην Τουρκία το αποτέλεσμα των εκλογών της Κυριακής:
-σε εθνικό επίπεδο το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, CHP, συγκέντρωσε 37,74% έναντι 35,5% του AKP του Ταγίπ Ερντογάν.
-το CHP κέρδισε εκτός από την Κωνσταντινούπολη (Ιμάμογλου 51,08%) επίσης τα μεγάλα αστικά κέντρα Άγκυρα (Μανσούρ Γιαβάς 60,35%) και την Σμύρνη (Κεμίλ Τουγκάι 48,9)
-το CHP επικράτησε σε 36 επαρχίες από τις οποίες οι 15 ήταν μητροπολιτικές
-το ΑΚΡ κέρδισε 24 επαρχιακούς δήμους από 45 που είχε κερδίσει στις προηγούμενες εκλογές.
Τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών, σηματοδοτούν την χειρότερη ήττα για τον Ερντογάν και το AKP στις δύο και πλέον δεκαετίες που κυριαρχούν στην πολιτική σκηνή. Αυτή η εξέλιξη σε συνδυασμό με το γεγονός πως το CHP επικράτησε για πρώτη φορά σε 35 χρόνια σε εθνικό επίπεδο επίπεδο, ίσως τελικά δικαιώσει την βαρυσήμαντη δήλωση του Ιμάμογλου.
Οι επιδόσεις του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης το καθιστούν μια πολιτική δύναμη που φαίνεται να έχει δυνατότητες και αποθέματα να αναμετρηθεί και ίσως να νικήσει τον Ερντογάν. Τον ίδιος δε τον Ιμάμογλου ως μια την πολιτική προσωπικότητα που μπορεί να ηγηθεί αυτής της προσπάθειας αφού επέδειξε πως μπορεί αντλήσει ψήφους πέρα από τους στενά κομματικούς του κεμαλικού κόμματος CHP και να ενώσει τους αντι-Ερντογάν ψηφοφόρους.
Βέβαια, αυτή η διείσδυση σε άλλα πολιτικά κόμματα δεν είναι αποτέλεσμα
Αναμφίβολα πλέον είναι ο Νο 1 πολιτικός αντίπαλος του τούρκου προέδρου και διεκδικητής της εξουσίας που κατέχει επί δύο πλέον δεκαετίες.
Βέβαια, η πορεία δεν είναι προδιαγεγραμμένη.
Αναλυτές επισημαίνουν πως η οικονομική πίεση, συμπεριλαμβανομένου του πληθωρισμού που κινείται σταθερά άνω του 70% και η επιβράδυνση της ανάπτυξης που προκλήθηκε από λανθασμένες πολιτικές επιλογές του Ερντογάν ώθησαν τους ψηφοφόρους να τιμωρήσουν το AKP.
«Η οικονομία ήταν ο αποφασιστικός παράγοντας», δήλωσε στο Reuters ο Hakan Akbas, ανώτερος σύμβουλος στον Όμιλο Albright Stonebridge. «Ο τουρκικός λαός ζήτησε αλλαγή και ο Ιμάμογλου είναι τώρα ο προεπιλεγμένος εχθρός του Προέδρου Ερντογάν».
Ιμάμογλου σε στιλ ροκ σταρ
″Αυτή δεν είναι παρά μόνο η αρχή!” αναφώνησε ο Ιμάμογλου μπροστά στην έδρα του δήμου της Κωνσταντινούπολης, όπου μέγα πλήθος γιόρταζε την Κυριακή την επανεκλογή του.
Μπροστά στη θάλασσα από κόκκινες σημαίες της Τουρκίας και οπαδούς του σε αγαλλίαση, ο δήμαρχος που κατάφερε νέα ήττα στον πρόεδρο Ερντογάν πέταξε το σακάκι και την γραβάτα του και αναφώνησε: «Από σήμερα τελείωσε η περίοδος της κηδεμονίας τους ενός ανθρώπου… Τελείωσε. Σήμερα η δημοκρατία έχει πει ”πρόσω ολοταχώς”. Πάντοτε λέγαμε πως στο τέλος κερδίζει πάντα ο λαός. Και σήμερα ξέρετε τι έγινε; Νίκησε ο λαός! Νίκησε η Δημοκρατία!».
Και συνέχισε: «Οι εκλογές στις 31 Μαρτίου του 2024 έδειξαν πως σταμάτησε η κατολίσθηση της δημοκρατίας στην Τουρκία και είναι η ημέρα που αρχίζει η ανύψωση της δημοκρατία στη χώρα. Στην ευρύτερη γεωγραφία σήμερα η καρδία της δημοκρατίας Χτυπάει στην Κωνσταντινούπολη. Είναι μεγάλη η σημασία αυτής της νίκης της δημοκρατίας. Οι λαοί που ζουν κάτω από αυταρχικά καθεστώτα και είναι δυστυχισμένοι, τώρα στρέφουν τα μάτια τους στην Κωνσταντινούπολη».
Ξέφρενοι πανηγυρισμοί
Αφού το αποτέλεσμα των εκλογών ήταν ξεκάθαρο στους δρόμους της μεγαλούπολης ακούγονταν ασταμάτητα κόρνες αυτοκινήτων και κραυγών χαράς.
«Η Τουρκία είναι κοσμική και θα παραμείνει», φώναζαν συγκεντρωμένοι, «Ερντογάν, παραιτήσου!» πλειοδοτούσαν άλλοι, αν και τους επανέφερε στην τάξη ο νικητής της αναμέτρησης στην Κωνσταντινούπολη, που τους κάλεσε να μην αποδοκιμάζουν τον αρχηγό του κράτους.
«Αυτή δεν είναι παρά μόνο η αρχή», έλεγε η Έγκε Έρσοζ, 19 ετών, στην πλατεία μπροστά στο δημαρχείο. Αυτή «είναι η πρώτη φορά που το AKP χάνει τόσο. Άνοιξαν τα μάτια των Τούρκων και ψήφισαν τους υποψήφιους που σκέφτονται πρώτα την οικονομία, την παιδεία και το μέλλον της νεολαίας», έκρινε. «Η νίκη ήρθε λίγο αργά, αλλά καταφέραμε αποφασιστικό χτύπημα στο AKP και ελπίζω πως θα το δούμε να χάνει εντελώς την εξουσία», πρόσθεσε η νεαρή.
Για την Αρζού Ούλοτζακ, 47 χρονιών, ήταν «η οργή του πληθυσμού εξαιτίας της χειροτέρευσης των οικονομικών συνθηκών» αυτή που οδήγησε στην ήττα της κυβερνητικής παράταξης. «Κάθε μέρα, οι τιμές ανεβαίνουν, ο κόσμος βρίσκεται σε απελπιστική κατάσταση», εξήγησε.
Για την Εσρά Παλάσογλου, άλλη υποστηρίκτρια της αντιπολίτευσης, πλέον στην Τουρκία «ο κόσμος αφυπνίστηκε» και «αυτή είναι η δημοκρατία».
«Με μαντίλα, χωρίς μαντίλα, δεξιοί, αριστεροί, όλοι ξύπνησαν κι έδωσαν ένα μάθημα στον Ερντογάν», κατέληξε.
Ερντογάν: Σημείο καμπής τα αποτελέσματα των εκλογών
Πλήθος υποστηρικτών του AKP όμως είχε συγκεντρωθεί και στα κεντρικά γραφεία του κόμματος στην Άγκυρα από όπου απευθύνθηκε ο Ερντογάν στους ψηφοφόρους του.
Όπως είπε: «η 31η Μαρτίου για εμάς δεν είναι το τέλος, είναι σημείο καμπής...τα αποτελέσματα της κάλπης δείχνουν ότι έχουμε χάσει ύψος σε όλη τη χώρα. Φυσικά, θα αναλύσουμε τους λόγους αυτής της πτώσης σε τοπικό επίπεδο. Όπου χάνουμε, όπου μένουμε πίσω, θα εντοπίσουμε (...) τους λόγους και θα κάνουμε τις απαραίτητες παρεμβάσεις».
Διαβεβαίωσε ακόμα ότι η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των εκλογών θα διεξαχθεί στα όργανα του κόμματος «με ανοιχτή καρδιά» και θα γίνει αυτοκριτική «με θάρρος».
Επίσης, φάνηκε να μην διαψεύδει σενάρια περί πρόωρων εκλογών μετά το εκλογικό αποτέλεσμα, λέγοντας ότι «η Τουρκία έχει μπροστά της πάνω από τέσσερα χρόνια» ως τις επόμενες εκλογές, «τα οποία αξίζουν όσο ένας θησαυρός».
«Δεν μπορούμε να χάσουμε αυτή την περίοδο με συζητήσεις που θα σπαταλήσουν τον χρόνο του έθνους και της χώρας. Ως πολιτικό κόμμα που συμπλήρωσε τον 21ο χρόνο του στην εξουσία, έχουμε επίγνωση των ευθυνών μας, στην κυβέρνηση, όσο και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Θα δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στα επείγοντα προβλήματα της χώρας μας, ιδίως στην ανοικοδόμηση της σεισμόπληκτης περιοχής και στην εξάλειψη των οικονομικών μας προβλημάτων», επέμεινε.
Παράλληλα, επιχείρησε να καθησυχάσει τις αγορές, διαβεβαιώνοντας ότι μέχρι σήμερα η κυβέρνηση εφάρμοσε με αποφασιστικότητα το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα και το 12ο αναπτυξιακό σχέδιο.
«Μείναμε μακριά από τον λαϊκισμό που θα κόστιζε στη χώρα μας, στο έθνος μας και στις μελλοντικές γενιές...Θα αρχίσουμε να βλέπουμε τα θετικά αποτελέσματα του οικονομικού μας προγράμματος, ιδίως στον πληθωρισμό, από το δεύτερο εξάμηνο του έτους», υποσχέθηκε. «Όλοι, από τον επιχειρηματικό μας κόσμο μέχρι τη γραφειοκρατία, από τους εμπόρους μέχρι τους αγρότες, τους εμπόρους, τους εργαζόμενους και τους φοιτητές, θα μπορέσουν να επικεντρωθούν σε αυτά που τους ενδιαφέρουν πραγματικά».
«Ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα, ο νικητής αυτών των εκλογών είναι πρωτίστως η δημοκρατία μας, η εθνική βούληση και το σύνολο των 85 εκατομμυρίων ανθρώπων, ανεξάρτητα από τις πολιτικές τους απόψεις», έκρινε ο Τούρκος πρόεδρος. «Ο νικητής του εκλογικού μαραθωνίου ήταν η Τουρκία, το έθνος μας και η δημοκρατία μας, για την οποία πληρώσαμε βαρύ τίμημα», συμπλήρωσε.