Το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης διέκοψε σήμερα το πρωί τις συναλλαγές μετά την ισχυρή πτώση του κύριου δείκτη του, που ακολούθησε την πτώση της τουρκικής λίρας η οποία υποτιμήθηκε μετά την απόλυση του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας.
Οι συναλλαγές διακόπηκαν για 35 λεπτά της ώρας για να επαναληφθούν στις 09:30 (ώρα Ελλάδας), αφού ο κύριος δείκτης είχε σημειώσει πτώση κατά 6,65%.
Η διακοπή των συναλλαγών έγινε στο πλαίσιο μηχανισμού που προβλέπει τη διακοπή αυτή σε περιπτώσεις ισχυρών διακυμάνσεων των τιμών των μετοχών.
Η συναλλαγματική ισοτιμία της τουρκικής λίρας έναντι του αμερικανικού δολαρίου υποχωρούσε κατά 17% και πλέον, φθάνοντας κοντά στο ιστορικό της ναδίρ, λίγο μετά την έναρξη των συναλλαγών στις αγορές συναλλάγματος της Ασίας, μετά την καθαίρεση του διοικητή της κεντρικής τράπεζας Νάτζι Αμπάλ, πρώην υπουργού Οικονομικών ο οποίος έχαιρε γενικά σεβασμού στις αγορές, από τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν το βράδυ της Παρασκευής.
Η ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος διαμορφωνόταν σε 8,47:1 έναντι του δολαρίου ΗΠΑ κατά την έναρξη των συναλλαγών, έναντι 7,22:1 στα τέλη της περασμένης εβδομάδας. Κατόπιν ανακτήθηκε μέρος του χαμένου εδάφους, με την ισοτιμία να διαμορφώνεται στις 8,09 λίρες για ένα δολάριο.
Ο κ. Αμπάλ καθαιρέθηκε δυνάμει προεδρικού διατάγματος το οποίο δημοσιοποιήθηκε αργά το βράδυ της Παρασκευής, στο οποίο δεν εξηγήθηκε το γιατί· ωστόσο η εξέλιξη σημειώθηκε δύο ημέρες μετά την αύξηση κατά 2% του βασικού κατευθυντηρίου επιτοκίου του κεντρικού πιστωτικού ιδρύματος της Τουρκίας, στο 19%. Η κεντρική τράπεζα εξήγησε ότι η κίνηση είχε σκοπό να φρενάρει τον πληθωρισμό, που αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 15,6% τον Φεβρουάριο. Το μέτρο έτυχε θετικής υποδοχής στις αγορές.
Ο διοικητής βρισκόταν στη θέση για μόλις πέντε μήνες.
Ο πρόεδρος Ερντογάν, θιασώτης της ταχείας οικονομικής ανάπτυξης με υποστήριξη από τις τράπεζες, εναντιώνεται πάγια στα υψηλά επιτόκια, καθώς θεωρεί, αψηφώντας τις κλασικές οικονομικές θεωρίες, ότι επιδεινώνουν τον πληθωρισμό.
Τον κ. Αμπάλ αντικατέστησε ο οικονομολόγος Σαχάπ Καβτζίογλου, πρώην βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AK), εξέλιξη που προφανώς οι αγορές εξέλαβαν ως αμφισβήτηση της μελλοντικής ανεξαρτησίας του τουρκικού κεντρικού πιστωτικού ιδρύματος.
Ο νέος διοικητής υποσχέθηκε χθες Κυριακή ότι δεν θα προχωρήσει σε απρόσμενες, σημαντικές αλλαγές πολιτικής και ότι θα εφαρμόσει τα απαραίτητα μέτρα για την καταπολέμηση του πληθωρισμού.
«Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας θα συνεχίσει να αξιοποιεί όλα τα εργαλεία νομισματικής πολιτικής με αποτελεσματικότητα, για να επιτύχει τον στόχο της: τη διαρκή μείωση του πληθωρισμού», διαβεβαίωσε ο κ. Καβτζίογλου σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε, χωρίς πάντως, όπως προκύπτει εκ του αποτελέσματος, να πείσει.
Αναλυτές προειδοποιούν ότι η πραγματική δοκιμασία για τη λίρα θα έρθει όταν ανοίξουν οι αγορές στην Ευρώπη.
Η άνοδος του πληθωρισμού και η πτώση της συναλλαγματικής ισοτιμίας της λίρας τα τελευταία χρόνια έχουν πλήξει τη δημοτικότητα του προέδρου Ερντογάν.
Ο κ. Αμπάλ είναι ο τρίτος διοικητής της κεντρικής τράπεζας που καθαιρέθηκε από τα μέσα του 2019.
Βουτιά των μετοχών, των ομολόγων και της λίρας
Σε ένα από τα μεγαλύτερα κύματα πωλήσεων μετοχών εδώ και χρόνια, ο βασικός δείκτης του Χρηματιστήριου της Κωνσταντινούπολης σημείωσε απώλειες 9%. Ο δείκτης των τραπεζικών μετοχών, στον οποίο συμμετέχουν περισσότερο οι ξένοι επενδυτές, υποχωρούσε 9,5%., με αποτέλεσμα να προκαλείται ανησυχία ότι η χώρα οδηγείται σε νέα φάση οικονομικής αναταραχής.
Η απόδοση του 10ετούς τουρκικού ομολόγου αναφοράς αυξήθηκε 500 μονάδες βάσης (5 ποσοστιαίες μονάδες) στο 19,06%. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου με νόμισμα αναφορά το δολάριο αυξήθηκε 153 μονάδες βάσης στο 7,41%. Το πενταετές CDS (ασφάλιστρο έναντι κινδύνου χρεοκοπίας της Τουρκίας) κατέγραψε άνοδο - ρεκόρ στις 472 μονάδες βάσης.
Οι επενδυτές πουλούσαν, επίσης, μετοχές ευρωπαϊκών τραπεζών που έχουν διασυνδέσεις με την Τουρκία. Η μετοχή της ισπανικής Banco Bilbao Vizcaya Argentaria, η οποία κατέχει σχεδόν το 50% των μετοχών της τουρκικής τράπεζας Garanti, βυθίστηκε 6%.
«Η αντικατάσταση του διοικητή της τουρκικής κεντρικής τράπεζας αποτελεί μεγάλο πλήγμα της εμπιστοσύνης των επενδυτών στην Τουρκία. Δεν είναι περίεργο που η γεωγραφική εγγύτητα αφήνει την Ευρώπη πιο εκτεθειμένη», έγραψε αναλυτής της RBC Capital Markets.
Η σπουδή για την πώληση της τουρκικής λίρας με το άνοιγμα των αγορών σήμερα ήταν πολύ μεγαλύτερη από τη στήριξή της από κρατικές τράπεζες, σύμφωνα με χρηματιστή που έχει γνώση των συναλλαγών.
Πηγές : Reuters, ΑFP, ΑΠΕ-ΜΠΕ