Είχα την ευκαιρία κατά τα μέσα της δεκαετίας 1950-1960 να ζήσω σαν φοιτητής και νέος δικηγόρος στην Αθήνα και μάλιστα στο κέντρο της, που τότε έσφυζε από ζωή όλο το εικοσιτετράωρο και είχαν συγκεντρωθεί σε αυτό όλες οι δραστηριότητες από την πολιτική, οικονομική, εμπορική, δικαστική, εκπαιδευτική, πνευματική και πολιτιστική ζωή της χώρας, ενώ σήμερα έχομε πλήρη διασπορά των δραστηριοτήτων στα προάστια και επαρχία, με μόνη εξαίρεση την πέριξ της πλατείας Συντάγματος περιοχή κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Φυσικά οι συνοικίες, τα προάστια και η επαρχία είχαν την δικιά τους διακριτή ζωή, αλλά λόγω των δυσκολιών στις επικοινωνίες (οι περισσότεροι δεν είχαν τηλέφωνο) και στις συγκοινωνίες (με γεμάτα λεωφορεία) δεν ήταν συχνή η ευκαιριακή μετακίνηση και ο συγχρωτισμός των κατοίκων, όπως συμβαίνει σήμερα, που ολόκληρο το λεκανοπέδιο της Αττικής αποτελεί μια οικιστική ενότητα με αποκεντρωμένες ιδιωτικές και δημόσιες λέγαμε δραστηριότητες..
Συνακόλουθα όσοι διαβιούσαμε στο κέντρο της Αθήνας είχαμε τουλάχιστον μια οπτική (φατσική θα λέγαμε) γνωριμία μεταξύ μας, με εξαίρεση τους επωνύμους όλων των κατηγοριών και επαγγελμάτων, που τους γνωρίζαμε και σεβόμαστε.
Μεταξύ του μεγάλου πλήθους των γνωστών ανωνύμων υπήρχαν και οι διάσημοι άσημοι δηλαδή κάποιοι τύποι ή μορφές, που ήταν γνωστοί για τις ιδιαιτερότητες τους ή την συμπεριφορά τους που διέφερε της συνήθους .
Αυτό συμβαίνει διαχρονικά, όπως π.χ. ο Μπάρμπα Γιάννης ο Κανατάς, που η φήμη του και το για αυτόν τραγούδι επιβίωσαν μέχρι σήμερα.
Στη παραπάνω δεκαετία υπήρχαν εν αποδρομή ή σε πλήρη δράση κάποιοι διάσημοι άσημοι, που η μνήμη τους διασώζεται μέχρι σήμερα αμυδρά κυρίως στους παλαιοτέρους ή και μέσα από κάποια βιβλία ή δημοσιεύματα. Θα προσπαθήσω να σκιαγραφήσω κάποιους από αυτούς με τους οποίους είχα κάποια επαφή ή εικόνες από την ζωή τους.
Κατάλοιπο των χρόνων του Μεσοπολέμου, που ήταν συχνά θέμα των γελοιογράφων και επιθεωρήσεων, κυκλοφορούσε ακόμα στη περιοχή της πλατείας Συντάγματος ο Αρμάνδος Δελλαπατρίδης (επρόκειτο για ψευδώνυμο, το πραγματικό του όνομα ήταν Τηλέμαχος Νταλάκας), ιδρυτής του κόμματος των κυανόλευκων και του υπουργείου έρωτος.
Τον θυμάμαι πάντοτε καλοντυμένο με φράκο, ημίψηλο και μονόκλ και άριστο ρήτορα του δρόμου με πλήθος ακροατών, που διασκέδαζαν με τις ομιλίες του. Με το όνομα του χαρακτήριζαν αυτούς που διαθέτουν ρομαντική τρέλα.
Την ένδοξη περίοδο της ζωής της Μαρίκας Παλαίστη, που γεννήθηκε στην Σαμψούντα του Πόντου το 1886, αναδείχθηκε σαν δραματική σοπράνο στις όπερες της τσαρικής Ρωσίας (Μόσχα-Αγία Πετρούπολη) και μεσουράνησε στις διεθνείς λυρικές σκηνές, διαδέχθηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, και το χάσιμο της φωνής της μία περίοδος γραφικότητας, όταν για να ζήσει έδινε ρεσιτάλ, όπου έβγαζε και πολιτικούς λόγους σαν αρχηγός του ανεξάρτητου δημοκρατικού κόμματος ελληνίδων και η χρυσή νεολαία της Αθήνας έκανε καζούρα ανάβοντας κεριά και ρίχνοντας λαχανικά.
Την ήξερα προσωπικά, γιατί μέναμε στην ίδια πολυκατοικία και ήταν απόλυτα λογική και με σωστές ιδέες στην ομιλία και γραπτά της.
Γόνος παλιάς και πλούσιας οικογένειας ήταν ο Δημήτρης Βόγλης, που το πατρικό του σπίτι ήταν ένα νεοκλασικό στη Βασιλίσσης Σοφίας απέναντι από τη Στρατιωτική Λέσχη.
Ο Βόγλης ήταν εκκεντρικός, κυκλοφορούσε ρακένδυτος, ενώ ήταν πάμπλουτος, έκανε παρέα με υπαρξιστές, σύχναζε στη παράγκα του Σίμου και οδηγούσε ένα αυτοκίνητο Citroen βάτραχο, που είχε αφαιρέσει τα πάντα (πόρτες καπό, ουρανό), αλλά η αθηναϊκή κοινωνία τον προστάτευε, γιατί όπως θυμάμαι σε μια δίκη εξετάστηκαν μάρτυρες υπέρ του ο Χρήστος Λαμπράκης και ο Πάτρικ Λη Φέρμορ.
Διασημότητα της εποχής ήταν ο Μπάμπης το γκαρσόν στο καφενείο Βυζάντιο στη Πλατεία Κολωνακίου, που ήξερε τους θαμώνες με το όνομα τους και τις προτιμήσεις τους και τους υποδέχονταν πάντοτε με ένα διαφορετικό ανέκδοτο. Θυμάμαι, ότι θεωρούσαμε κοινωνική καταξίωση να σε προσφωνήσει ο Μπάμπης με το όνομα σου.
Διαχρονική προσωπικότητα ήταν η φτερού (Ανδρέας Νομικός ), που πουλούσε στους δρόμους φτερά για τον καθαρισμό των αυτοκινήτων φωνάζοντας φτεράαα, που ο πρόσφατος θάνατος του έγινε viral.
Υπήρχε επίσης ο Παγκανίνι (Δημήτρης Βουδούρης), ένας γερούλης πολύ αδύνατος, που γύριζε στις ταβέρνες της Κυψέλης και έπαιζε φάλτσα βιολί.
Είχε και εμφανίσεις στον κινηματογράφο, όπως στη κωμωδία λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο ως ο καλλιτέχνης.
Κυκλοφορούσαν επίσης στους κεντρικούς δρόμους ο Μιχάλης ο Αρχαίος ντυμένος με χλαμύδα, με πέδιλα και με ένα κοντάρι , που σαν τροχονόμος ρύθμιζε την κυκλοφορία των αυτοκινήτων.
Συνηθισμένο θέαμα ήταν ο «Αμήν», ένας ηλικιωμένος που στέκονταν στις σκάλες του Αρσάκειου και με υψωμένα χέρια έκανε κήρυγμα χρησιμοποιώντας συνέχεια τη φράση «Μετανοείτε».
Τέλος υπήρχε και ο «παίδαρος», ένας νεαρός με ξυρισμένος κεφάλι, γεμάτο τσιρότα από τα σπασίματα πιάτων, φορώντας μόνο ένα σακάκι χωρίς πουκάμισο, που σύχναζε στα νυκτερινά κέντρα.
Φυσιογνωμία της εποχής κυρίως για τους οπαδούς του Ολυμπιακού ήταν ο Attilio (Βασίλης Δουρίδας), που πήγαινε σε όλα τα παιχνίδια της ομάδας του και με την τρομπέτα του ενθάρρυνε τους παίκτες και τους οπαδούς, έγινε και τραγούδι.
Θέλω να του ζητήσω μεταθανάτια συγγνώμη, γιατί σε μια δίκη που τον εξέτασα σαν μάρτυρα δεν τον αναγνώρισα και αυτό τον πλήγωσε εμφανώς.
Νομίζω, ότι λόγω της εγκαταλείψεως του κέντρου της Αθήνας οι διάσημοι άσημοι τύποι της Αθήνας μας τελείωσαν και ο τελευταίος ήταν ο «Λουκάνικος», ο διάσημος σκύλος, που ζούσε στη Πλατεία Συντάγματος, γαύγιζε στα αυτοκίνητα του περνούσαν με κόκκινο και ηγείτο των διαδηλώσεων ιδιαίτερα των αγανακτισμένων.
Η συμμετοχή του στις διαδηλώσεις και ο θάνατος του έγιναν παγκόσμιο viral.
***
Λέανδρος Τ.Ρακιντζής - Αρεοπαγίτης ε.τ.