«Απίστευτο! Εχει υπέροχη γεύση! Μου αρέσει! Είναι φρέσκο!» ήταν τα σχόλια των αστροναυτών, ενώ δοκίμαζαν το μαρούλι. Είναι η πρώτη φορά που είχαν την ευκαιρία να γευτούν κάτι το οποίο φύτεψαν μόνοι τους.
Μπορούσαν προηγουμένως να δοκιμάσουν και παγωτό, αλλά στο διάστημα το μαρούλι έχει ακριβώς την ίδια γεύση με το γήινο μαρούλι. Δεν μπορούσαν να πουν το ίδιο για το παγωτό τους, σύμφωνα με το CNN.
Τον Αύγουστο του 2015 η NASA δημοσίευσε ένα βίντεο, στο οποίο οι αστροναύτες Σκότ Κέλι, ο Κχιέλλ Ν. Λίντγκρεν και ο Ιάπωνας Κιμίγια Γιούι φάνηκαν εντυπωσιασμένοι καθώς έτρωγαν τα φύλλα του μαρουλιού.
Η έρευνα για το πείραμα του μαρουλιού, η οποία ξεκίνησε το 2014, δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Plant Science και ήταν η πρώτη ένδειξη ότι το μαρούλι του διαστήματος, δεν είναι μόνο γευστικό, αλλά και ασφαλές προς κατανάλωση.
Το πρώτο πείραμα πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2014, αμέσως μετά την μεταφορά συστημάτων παραγωγής λαχανικών στον διαστημικό σταθμό. Τα πρώτα αποτελέσματα από την καλλιέργεια, τα πάγωσαν και τα έστειλαν στο Kennedy Space Center για ανάλυση. Τα πρώτα τεστ έδειξαν ότι είναι ασφαλές προς κατανάλωση.
Από τότε, πληθώρα λαχανικών καλλιεργήθηκαν στον διαστημικό σταθμό και οι αστροναύτες τρέφονται με φρούτα που παράγουν οι ίδιοι στο διάστημα.
Ερευνητές ανέλυσαν σπόρους μαρουλιού από το 2014 μέχρι το 2016 και ανακάλυψαν ότι είναι ασφαλείς προς κατανάλωση για τους αστροναύτες και μάλιστα δεν περιέχαν παθογόνους μικροοργανισμούς, ενώ είναι όσα θρεπτικά, όσο αυτά που καλλιεργούνται στην γη.
«Η δυνατότητα να καλλιεργούμε φαγητό για το πλήρωμα, είναι πολύ σημαντική καθώς η NASA πραγματοποιεί αποστολές που διαρκούν μεγάλα χρονικά διαστήματα. Τα λαχανικά μπορούν να καταναλωθούν φρέσκα, με ελάχιστους πόρους,» δήλωσε η Κριστίνα Κονταντάτ, συγγραφέας επιστημονικών κειμένων και ερευνήτρια στο Kennedy Space Center της NASA, στην Φλόριντα.
Οι αστροναύτες βασίζονται σε συσκευασμένα γεύματα, τα οποία φτιάχνουν προσθέτοντας νερό. Ξηροί καρποί, αποξηραμένα φρούτα, φυστικοβούτυρο, κοτόπουλο, χοιρινό και κοκτέιλ γαρίδας είναι οι επιλογές τους, όμως οι σαλάτες δεν αποτελούν επιλογή, καθώς δεν μπορούν να συντηρηθούν σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας.
Τα πακέτα γευμάτων των αστροναυτών δεν περιέχουν κάποιες βιταμίνες και θρεπτικές ουσίες, όπως το κάλιο και τις βιταμίνες C, B1 και K.
Η καλλιέργεια, φάνηκε ως η καλύτερη λύση, η οποία θα χρειαστεί να εφαρμόσει η NASA για τις μακροχρόνιες αποστολές στο φεγγάρι και τον Αρη. Οι αστροναύτες δεν θα έχουν ανάγκη την γη στο μέλλον, σύμφωνα με την NASA.
Ωστόσο, αρχικά η διαστημική υπηρεσία έπρεπε να μάθει πως καλλιεργούνται λαχανικά στο διάστημα και να σιγουρευτεί ότι μπορούν να τα καταναλώσουν οι αστροναύτες.
Veggie: Ενας διαστημικός κήπος
Το «Veggie» είναι το παρατσούκλι του συστήματος παραγωγής λαχανικών, δηλαδή του «κήπου» του διαστημικού σταθμού.
Εχει το μέγεθος μιας τσάντας χειρός, σύμφωνα με την NASA. Μπορεί να περιέχει περίπου έξι φυτά, τα οποία μεγαλώνουν από αποστειρωμένους σπόρους σε «μαξιλαράκια» από ύφασμα.
Τα «μαξιλαράκια» αυτά περιέχουν πυρωμένες βάσεις από χώμα και λίπασμα, οι οποίες χρησιμοποιούνται σε γήπεδα μπέιζμπολ. Αυτό βοηθά το νερό και τις θρεπτικές ουσίες να κατανέμονται ανάλογα στις ρίζες. Ενας ανεμιστήρας παρέχει αέρα στα φυτά.
Χωρίς την δομή αυτή οι ρίζες θα είχαν περισσότερο νερό από όσο θα έπρεπε ή θα ξεραίνονταν, μιας και το νερό δεν κυλά στο διάστημα καθώς δημιουργούνται φυσαλίδες. Τα μαξιλαράκια και οι βάσεις για τις ρίζες γεμίζουν με νερό και το ύφασμα βοηθά το νερό να μεταφερθεί στους σπόρους
Οι σπόροι τοποθετούνται με τέτοιο τρόπο ώστε οι ρίζες να μπορούν να μεγαλώσουν σε καθοδική κατεύθυνση και οι κορυφές σε ανοδική. Τα φυτά ξεπροβάλλουν από τρύπες στα μαξιλάρια, ακολουθώντας τα ειδικά φώτα με ροζ φούξια λάμψη.
Το Veggie έχει επιτρέψει σε αστροναύτες να καλλιεργήσουν κινεζικό λάχανο, πράσινη μουστάρδα μιζούνα, το ρωσικό κόκκινο κατσαρό λάχανο (καλέ), τρία είδη μαρουλιού και ζίνια.
Το μεγάλο πράσινο τεστ
Η μεγαλύτερη ανησυχία της NASA για την διαδικασία παραγωγής λαχανικών στο διάστημα ήταν να επιβεβαιώσει ότι είναι κατάλληλα προς κατανάλωση σε ένα περιβάλλον επηρεασμένο από ραδιενέργεια.
Οι επιστήμονες ήθελαν ακόμη να δουν αν τα φυτά αναπτύσσουν παθογόνα μικρόβια στην επιφάνεια, τα οποία θα μεταφέρονταν στους αστροναύτες εφόσον τα κατανάλωναν. Τα μικροβιολογικά τεστ είναι μέρος της ασφάλειας τροφίμων στην γη, αλλά δεν υπήρχαν για τις τροφές που παράχθηκαν στο διάστημα.
Για να μπορέσει να ελέγξει τις συνθήκες για το πείραμα, τα φυτά μεγάλωσαν στις ίδιες συνθήκες με αυτές της γης. Οι συνθήκες θερμοκρασίας, περιεκτικότητας του αέρα σε διοξείδιο του άνθρακα και υγρασίας που επικρατούσαν στον διαστημικό σταθμό ήταν ίδιες με αυτές του Kennedy Space Center.
Τα φυτά μεγάλωναν σε 33 με 56 ημέρες ενώ τα φυτά στην γη μεγάλωναν με καθυστέρηση 24 με 72 ωρών σε σχέση με αυτά του διαστήματος.
Σε κάποια πειράματα της περιόδου 2014-2016 τα επίπεδα καλίου, νατρίου, φωσφόρου, θείου και ψευδαργύρου, ήταν υψηλότερα στον διαστημικό σταθμό, σε σχέση με αυτά της γης. Το ίδιο ίσχυε και για την φαινόλη που βρέθηκε στις ντομάτες και τα μήλα τα οποία έχουν αντιφλεγμονώδεις, αντικαρκινικές και αντιβιοτικές ιδιότητες. Το μαρούλι της γη και του διαστήματος είχαν ίδιο επίπεδο αντιοξειδωτικών.
Οταν η ομάδα του Veggie μελέτησε τις ρίζες και τα φύλλα του μαρουλιού, που καλλιεργήθηκε στο διάστημα, ανακάλυψε ότι τα μικρόβια που σχηματίστηκαν σε αυτό, ήταν παρόμοια με αυτά που υπήρχαν στο μαρούλι της γης. Αυτό ήταν απρόσμενο, καθώς στον διαστημικό σταθμό υπάρχουν άλλου τύπου μικρόβια.
Τα μικρόβια δεν ήταν βακτήρια συγγενικά με τους παθογόνους οργανισμούς των ανθρώπων και δεν μπορούσαν να ανιχνεύσουν τους μεταφερόμενους οργανισμούς του E. Coli, της σαλμονέλας και του ιού του σταφυλόκοκου, τα οποία σχετίζονται με την καλλιέργεια μαρουλιού στην γη.
Σπόροι μυκήτων και μούχλας βρέθηκαν, επίσης, σε ποσόστωση ανάλογη με εκείνη που διαθέτει το μαρούλι της γης. Δηλαδή, σε επίπεδα ασφαλή για κατανάλωση από άνθρωπο.
Οι ερευνητές έχουν φτάσει στο συμπέρασμα ότι μπορούν να «παρέχουν ένα ασφαλές συμπλήρωμα στην διατροφή των αστροναυτών.»
«Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός, εξυπηρετεί για την διεξαγωγή πειραμάτων για την δοκιμή μακροχρόνιων αποστολών και την δοκιμή ανάπτυξης σπόρων, οι οποίοι μπορούν να αναπτυχθούν αποτελεσματικά σε συνθήκες μικροβαρύτητας» αναφέρει στέλεχος της NASA.
«Σε μελλοντικά τεστ θα μελετηθούν άλλοι τύποι καρπών καθώς και μικρά φρούτα όπως πιπεριές και ντομάτες, ώστε να παρέχουμε φρέσκα συμπληρώματα, στην διατροφή αστροναυτών», καταλήγει.
(Με πληροφορίες από www.cnn.com)