Θύελλα επικρίσεων προκάλεσε η εισήγηση που έκανε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν να ληφθεί υπόψη η ανάγκη της Ρωσίας να λάβει εγγυήσεις για την ασφάλειά της εάν βάλει τέλος στον πόλεμο στην Ουκρανία, τόσο από πλευράς Κιέβου όσο και από συμμάχους του στη Βαλτική.
Ο κ. Μακρόν διευκρίνισε κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξής του που προβλήθηκε το Σάββατο, μεταξύ άλλων, πως συζήτησε για τη μελλοντική αρχιτεκτονική ασφαλείας στην Ευρώπη με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν στην πρόσφατη επίσκεψή του στις ΗΠΑ.
«Ένα από τα βασικά σημεία που πρέπει να εξετάσουμε —διότι το θέτει πάντα ο πρόεδρος (της Ρωσίας Βλαντίμιρ) Πούτιν— είναι η ανησυχία του για το ότι το NATO φτάνει στην πόρτα του και η ανάπτυξη όπλων τα οποία θα μπορούσαν να απειλήσουν τη Ρωσία», εξήγησε ο πρόεδρος της Γαλλίας.
«Το θέμα αυτό θα είναι ένας από τους παράγοντες για την ειρήνη και κατά συνέπεια πρέπει να το προετοιμάσουμε: τι είμαστε έτοιμοι να κάνουμε, πώς θα προστατεύσουμε τους συμμάχους μας και τις χώρες μέλη προσφέροντας παράλληλα εγγυήσεις στη Ρωσία για τη δική της ασφάλεια, την ημέρα που θα έρθει στο τραπέζι» των διαπραγματεύσεων, ανέλυσε ο κ. Μακρόν.
Ο Μιχαΐλο Ποντολιάκ, κορυφαίος σύμβουλος του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είπε πως αυτός που χρειάζεται εγγυήσεις ασφαλείας είναι ο υπόλοιπος κόσμος από τη Ρωσία, όχι το αντίστροφο.
«Ο πολιτισμένος κόσμος χρειάζεται ‘εγγυήσεις ασφαλείας’ από τις βάρβαρες προθέσεις της Ρωσίας μετά τον (Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ) Πούτιν», ανέφερε ο κ. Ποντολιάκ μέσω Twitter χθες.
Ο Ολεξίι Ντανίλοφ, γραμματέας του συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας και Άμυνας, υπερθεμάτισε, δηλώνοντας ότι η «αποπυρηνικοποιημένη και αποστρατιωτικοποιημένη» Ρωσία θα ήταν η καλύτερη εγγύηση για την ειρήνη όχι μόνο στην Ουκρανία αλλά παγκοσμίως. Ποιος θέλει να προσφέρει «εγγυήσεις ασφαλείας σε ένα κράτος τρομοκράτη και δολοφόνο;» εξεμάνη ο κ. Ντανίλοφ μέσω Twitter. «Αντί για Νυρεμβέργη να υπογράψει συμφωνία με τη Ρωσία και να ανταλλάξει χειραψίες», πρόσθεσε, αναφερόμενος στις δίκες των ναζί εγκληματιών πολέμου μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι διαπραγματεύσεις της Ρωσίας και της Ουκρανίας με σκοπό να εξευρεθεί λύση στη σύρραξη έχουν ανασταλεί εδώ και μήνες. Το Κίεβο λέει πως θα δεχθεί να ξαναρχίσουν μόνο αν η Ρωσία σταματήσει την επίθεσή της και αποσυρθεί από όλα τα ουκρανικά εδάφη που κατέλαβε. Το Κρεμλίνο από την πλευρά του απαιτεί η Δύση να αναγνωρίσει την προσάρτηση των «νέων εδαφών» στη Ρωσία προτού γίνουν συνομιλίες με τον κ. Πούτιν.
Η Αμερικανίδα υφυπουργός Βικτόρια Νούλαντ έκρινε πως η επιμονή του ρώσου προέδρου να αναγνωριστούν οι προσαρτήσεις δείχνουν πως δεν είναι ειλικρινής και σοβαρός όταν μιλάει για ειρηνευτικές συνομιλίες.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δεν έχει σχολιάσει δημόσια ως τώρα όσα είπε ο κ. Μακρόν σε τηλεοπτική συνέντευξή του.
Ο Νταβίντ Αραχάμιγια, βουλευτής και μέλος της ουκρανικής ομάδας των διαπραγματευτών όταν διεξάγονταν συνομιλίες, είπε πως θα έθετε τέσσερις όρους για να προσφερθούν εγγυήσεις ασφαλείας στη Ρωσία: «να φύγει από την επικράτεια της χώρας μας, να πληρώσει αποζημιώσεις, να τιμωρήσει όλους τους εγκληματίες πολέμου και να παραδώσει εθελοντικά τα πυρηνικά της όπλα», ανέφερε μέσω Telegram. «Έπειτα από αυτά, θα είμαστε έτοιμοι να καθίσουμε στο τραπέζι και να μιλήσουμε για εγγυήσεις ασφαλείας».
Οι δηλώσεις του Εμανουέλ Μακρόν επικρίθηκαν επίσης από κυβερνητικά στελέχη χωρών της Βαλτικής και κρατών που γειτονεύουν με τη Ρωσία.
Ο πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας Αλεξάντερ Στουμπ τόνισε πως διαφωνεί «θεμελιωδώς» με τον πρόεδρο της Γαλλίας. «Η Ρωσία πρέπει πρώτα να εγγυηθεί ότι δεν θα επιτεθεί σε άλλους».
Παρόμοια άποψη εξέφερε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας Λίνας Λινκέβιτσους, για τον οποίο πρέπει να δοθούν εγγυήσεις ασφαλείας στη Ρωσία μόνο για όσο δεν «επιτίθεται, προσαρτά ή επιβάλλει κατοχή» σε γείτονές της. «Αν θέλει οποιοσδήποτε να δημιουργηθεί νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας που επιτρέπει σε ένα κράτος τρομοκράτη να συνεχίζει τις μεθόδους εκφοβισμού του, πρέπει να το ξανασκεφτεί, δεν θα περπατήσει αυτό», πρόσθεσε.
Τον Μάιο, ο πρόεδρος της Γαλλίας είχε επίσης δεχθεί επικρίσεις από το Κίεβο και άλλους όταν είπε πως η Ρωσία δεν πρέπει να «ταπεινωθεί», ώστε να μπορέσει να εξευρεθεί διπλωματική λύση στον πόλεμο.
Οι απόψεις που εξέφερε ο πρόεδρος της Γαλλίας φάνηκαν να απορρίπτονταικαι από πολιτικούς και των τριών κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού της Γερμανίας, των Σοσιαλδημοκρατών (SPD), των Πρασίνων και των Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP).
Ο Νιλς Σμιτ, ειδικός του SPD για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, δήλωσε στην κυριακάτικη έκδοση της εφημερίδας Die Welt ότι οι θέσεις του κ. Μακρόν προκαλούν «κατάπληξη», κρίνοντας πως το NATO «ουδέποτε απείλησε» τη Ρωσία, αντίθετα «δημιούργησε κοινό πλαίσιο για τα ζητήματα ασφαλείας».
Το ζητούμενο τώρα, πρόσθεσε ο κ. Σμιτ, είναι να εξασφαλιστεί η ευρωπαϊκή ασφάλεια έναντι της Ρωσίας. «Όσο η Ρωσία ασκεί ιμπεριαλιστική εξωτερική πολιτική, καμία πανευρωπαϊκή τάξη ασφαλείας που την συμπεριλαμβάνει δεν είναι εφικτή», δήλωσε.
Ο ειδικός για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής του FDP Ούλριχ Λέχτε εξήρε μεν τις διπλωματικές προσπάθειες του κ. Μακρόν, αλλά επισημαίνοντας πως «βασικός όρος για τέτοιες διαπραγματεύσεις είναι η βούληση της Ρωσίας και της Ουκρανίας» και ότι ο επιτιθέμενος είναι «η Ρωσία».
Ο Γιούργκεν Τρίτιν των Πρασίνων παρατήρησε και αυτός επίσης μιλώντας στην κυριακάτικη Βελτ πως «οι εγγυήσεις για την ασφάλεια είναι σημαντικές» αλλά δεν μπορούν να είναι «μονομερείς», επιμένοντας στο ότι «αυτοί που τις απαιτούν πρέπει πρώτα να δώσουν εγγυήσεις για την ασφάλεια της Ουκρανίας».
Ο Γιόχαν Βάντεφουλ των Χριστιανοδημοκρατών (CDU, αξιωματική αντιπολίτευση) χαρακτήρισε από την πλευρά του πολύ «προβληματικές» τις θέσεις του κ. Μακρόν, στηλιτεύοντας πως «αναποδογυρίζουν τα πράγματα», διότι είναι η Ουκρανία αυτή που χρειάζεται εγγυήσεις ασφαλείας. Επιτίμησε τον πρόεδρο της Γαλλίας και χαρακτήρισε «λυπηρό» το ότι αναπαράγει «την προπαγάνδα της Ρωσίας» όταν «παρουσιάζει το NATO ως πηγή ανησυχίας για την ασφάλεια».
Ο Τίνο Κρουπάλα της ακροδεξιάς παράταξης Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) εξήρε από την πλευρά του την τοποθέτηση του κ. Μακρόν και κατήγγειλε πως «απαραίτητες εδώ και καιρό πρωτοβουλίες αναλαμβάνονται από το Παρίσι και όχι και από το Βερολίνο», κάτι που κατ’ αυτόν εκθέτει τον κυβερνητικό συνασπισμό.
Ο Γιαν Κόρτε του κόμματος Η Αριστερά (Die Linke) από την πλευρά του χαρακτήρισε απαραίτητο να μελετηθούν οι προτάσεις του προέδρου της Γαλλίας.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ-dpa- Reuters