Τις τελευταίες ημέρες έγιναν γνωστές αναφορές από τη Μεγάλη Βρετανία, τη Βόρεια Ιταλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες για ένα ‘υπερφλεγμονώδες’ σύνδρομο που περιγράφηκε σε παιδιά με διαγνωσμένη σοβαρή νόσηση COVID-19 αλλά και σε μερικά παιδιά (στη Μεγάλη Βρετανία) χωρίς διαγνωσμένη λοίμωξη COVID-19.
Οι εκπρόσωποι του Βρετανικού Συστήματος Υγείας (NHS) μίλησαν για τουλάχιστον 20 παιδιά που αρρώστησαν σοβαρά με το σύνδρομο αυτό και ένα από αυτά χρειάστηκε νοσηλεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Δεν έδωσαν επακριβή στοιχεία για την ηλικία των παιδιών, όμως αναφέρθηκε ότι κυρίως επρόκειτο για παιδιά κάτω των 5 ετών. Ακόμη πιο σημαντικό, δεν απέδωσαν με σιγουριά – τουλάχιστον μέχρι τώρα – θανάτους παιδιών στο συγκεκριμένο σύνδρομο, αυτό απαιτεί πολύ περισσότερη έρευνα.
Το σύνδρομο αυτό περιγράφεται ’ως κάτι ενδιάμεσο μεταξύ της νόσου Kawasaki και του λεγόμενου συνδρόμου τοξικού σοκ’. Οι αναφορές αυτές ήταν αναμενόμενο να περάσουν σε όλο τον τύπο, όχι μόνο τον ιατρικό, και να προκαλέσουν παγκόσμιο ενδιαφέρον και ανησυχία.
Σε γενικές γραμμές:
Όλοι οι ειδικοί σε όλο τον κόσμο υπενθυμίζουν αυτή τη στιγμή στο κοινό – με σκοπό να καθησυχάσουν το κοινό και να περιγράψουν όσο πιο σωστά γίνεται το πρόβλημα – ότι
-τα παιδιά είναι από τις κατηγορίες που προσβάλλονται σπανιότερα από τη λοίμωξη COVID-19 με ελάχιστους θανάτους, κάποιοι από τους οποίους μπορεί καν να μη έχουν προκληθεί άμεσα από τον ιό SARS-CoV-2
-οι περιπτώσεις του συνδρόμου αυτού που έχουν περιγραφεί είναι λίγες (για παράδειγμα, 20 περιπτώσεις στη Βρετανία των 60 εκατομμυρίων κατοίκων). Εδώ είναι ενδιαφέρον ότι δεν έχουν αναφερθεί περιπτώσεις αυτού του συνδρόμου από Ασιατικές χώρες, ενώ, όπως προδίδει το όνομά του, είναι συχνότερο σε παιδιά Ασιατικής προέλευσης
ΠΑΡΟΛΑ ΑΥΤΑ, είναι απόλυτα φυσιολογικό να υπάρχει τεράστια ανησυχία και ενδιαφέρον, καθώς πρόκειται για σοβαρό πρόβλημα υγείας, που δεν έχει ακόμη περιγραφεί σωστά και ολοκληρωμένα και αφορά παιδιά.
Παραθέτουμε μερικά δεδομένα που ελπίζουμε ότι θα βοηθήσουν σε αυτή την πολύ δύσκολη για όλους στιγμή:
Η νόσος Kawasaki, μπορεί να είναι σπάνια, μπορεί επίσης να μην ξέρουμε επακριβώς το μηχανισμό της, είναι όμως γνωστή από το 1950 και υπάρχει μεγάλη εμπειρία με τη θεραπεία της και τη λεγόμενη πρόγνωση, δηλαδή το ’πώς θα πάει ο ασθενής’.
Αυτό που μπορεί να ειπωθεί γενικά για αυτήν είναι ότι είναι θεραπεύσιμη, ειδικά όταν διαγνωσθεί πρώιμα. Τα παιδιά λαμβάνουν ειδική αγωγή με τη λεγόμενη ενδοφλέβια ανοσοσφαιρίνη, που μειώνει την πιθανότητα προσβολής των αγγείων της καρδιάς από 25% σε 5%. Επίσης συχνά χρησιμοποιείται η γνωστή σε όλους ασπιρίνη αλλά σε μεγάλες δόσεις και όχι στη μικρή δόση προστασίας της καρδιάς και των αγγείων, που γνωρίζουν οι περισσότεροι. Ακόμη και τα παιδιά που διαγιγνώσκονται σχετικά αργά και έχουν ήδη προσβολή της καρδιάς, με την πάροδο της ηλικίας βελτιώνονται και θάνατοι από νόσο Kawasaki είναι εξαιρετικά σπάνιοι με τη σωστή παρακολούθηση από ειδικούς.
Το λεγόμενο ’τοξικό σοκ’ δεν είναι ακριβώς το ίδιο με αυτό που γνωρίζουμε ως ‘σηπτικό σοκ’ ή βαριά σήψη που συχνά προκαλείται από τα λεγόμενα ‘πολυανθεκτικά’ μικρόβια των νοσοκομείων. Είναι κάτι πολύ πιο σπάνιο.
Οφείλεται σε συγκεκριμένα μικρόβια, όπως ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος και ο στρεπτόκοκκος, αλλά η νόσηση προκαλείται με διαφορετικό τρόπο, μέσω παραγωγής συγκεκριμένων τοξινών από τα μικρόβια αυτά, οι οποίες στη συνέχεια οδηγούν σε νόσηση με πυρετό, συχνά εξάνθημα και προσβολή πολλαπλών οργάνων, που θα επιδεινωθεί εφόσον δεν δοθεί η κατάλληλη αγωγή.
Είναι αλήθεια ότι το ‘τοξικό σοκ’ μπορεί να εμφανιστεί σε παιδιά και νέους, είναι αλήθεια ότι σε κάποιες περιπτώσεις είναι δύσκολη η διάγνωση και αργεί να γίνει και, τέλος, είναι αλήθεια ότι έχουν σαφώς περιγραφεί θάνατοι στο παρελθόν από τοξικό σοκ, ειδικά όταν η διάγνωση έγινε καθυστερημένα.
Από την άλλη μεριά, πρέπει να τονιστεί ότι όταν το τοξικό σοκ διαγνωστεί έγκαιρα και γίνει η κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση στο νοσοκομείο, η οποία επίσης περιλαμβάνει συχνά τη χορήγηση ενδοφλέβιας ανοσοσφαιρίνης μαζί με συγκεκριμένες αντιβιώσεις και λοιπή υποστηρικτική θεραπεία, η ‘πρόγνωση’ μπορεί να είναι καλύτερη από αυτήν της βαριάς σήψης και του σηπτικού σοκ, που γνωρίζουν οι περισσότεροι πόσους ασθενείς σκοτώνουν κάθε μέρα μέσα στα νοσοκομεία όλου του κόσμου και τώρα και παλαιότερα.
Γίνεται κατανοητό ότι η νόσος Kawasaki και το ‘τοξικό σοκ’ έχουν αρκετές ομοιότητες και ο ιός SARS-CoV-2, ως νέος ιός που κυκλοφορεί και αναμένεται να προσβάλει όλο τον πληθυσμό του πλανήτη, προκαλεί σε κάποια άτομα, και ενήλικες και παιδιά, έντονες και περίεργες αντιδράσεις του ανοσοποιητικού τους, που ‘μοιάζουν’ αλλά δεν είναι ακριβώς ίδιες με γνωστά νοσήματα και αυτό είναι ‘μπερδεύει’ και τους ίδιους τους γιατρούς και ακόμη περισσότερο το ευρύ κοινό.
Μέσα στην αβεβαιότητα που ζούμε, ήρθε να προστεθεί και μια ακόμη αβεβαιότητα, που αφορά τα παιδιά μας.
Το μόνο που μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα αυτή τη στιγμή για να απαλύνει την ανησυχία του κόσμου είναι ότι όλοι οι επιστήμονες σε όλες τις χώρες ασχολούνται με αυτό το θέμα πολύ σοβαρά. Και αυτό γιατί και είναι επαγγελματικό τους καθήκον αλλά και επιπρόσθετα γιατί και οι ίδιοι είναι άνθρωποι, είναι γονείς και ανησυχούν και για τα δικά τους τα παιδιά όπως όλοι οι άλλοι. Ας το θυμόμαστε.
Ιωάννης Μπαραμπούτης Ειδικός Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος
Νοσοκομείο Θείας Πρόνοιας ‘Η Παμμακάριστος’ Συν-δημιουργός του διαδικτυακού βιβλίου: Η νόσος από κοροναϊό (COVID-19) : Επιδημιολογία, Παθογένεση, Διάγνωση και ΑντιμετώπισηΣύνδεσμος : http://covid19coronoiosdiagnositherapeia.blogspot.com/
Πρώτη δημοσίευση ”στα χρώματα του διαβήτη”, τεύχος 31, Απρίλιος-Ιούνιος 2020,