Υπάρχει μέλλον για τη χώρα έτσι όπως λειτουργεί σήμερα η πολιτική στην Ελλάδα; Σε σχέση με τις διαπιστώσεις και την δικαιολογημένα έκδηλη απαισιοδοξία του κ. Γιάννη Λούλη (βλ. άρθρο του στην «Καθημερινή» 23-24 Δεκ. 2017, με τίτλο «Ποιό μέλλον με αυτό το κομματικό σύστημα;»), θα ήθελα να σημειώσω ωστόσο τα εξής:
- Οι γνωστές «ρίζες του κακού», δεν αφορούν μόνο την μεταπολιτευτική περίοδο, η ιστορική έρευνα έχει αποδείξει ότι τα φαινόμενα αυτά υπάρχουν δυστυχώς από καταβολής του ελληνικού κράτους.
- Οι κοινωνικές συμπεριφορές αλλάζουν είτε χάριν παιδείας και προτύπων, είτε λόγω βιαίων εξελίξεων (πόλεμοι, καταστροφές, κλπ). Η κατάσταση στην παιδεία είναι γνωστή και βεβαίως δεν θέλουμε σήμερα νέες εθνικές τραγωδίες. Αυτά που ζούμε ως χώρα είναι ήδη πολλά και δύσκολα.
- Αφού λοιπόν δεν ελπίζουμε ότι με τις σημερινές πρακτικές και νοοτροπίες, τους νόμους και το ίδιο το Σύνταγμα, θα αλλάξουν τα πολιτικά κόμματα, τότε πάμε στον άλλο πόλο, στις δομές. Θα έλεγα χάριν συντομίας, τους πολιτειακούς θεσμούς, αυτό είναι το κύριο ζήτημα. Υπάρχει δημοκρατικός τρόπος διεξόδου κι αυτός είναι η ριζική αναθεώρηση του Συντάγματος.
- Με την ριζική αλλαγή του Συντάγματος θα προκύψει αναγκαστικά μια νέα δυναμική. Το σύστημα της Προεδρικής Δημοκρατίας, χωρίς να αποτελεί πανάκεια, μπορεί να δημιουργήσει μια νέα πολιτική κατάσταση, περιορίζοντας τον ρόλο των κομμάτων, ενδυναμώνοντας τον ρόλο των πολιτών και ενισχύοντας τον ρόλο της Βουλής.
- Κυρίως όμως μια τέτοια συνειδητή, δημοκρατική και ριζική αλλαγή μπορεί να δημιουργήσει ελπίδες για μια άλλη, υπεύθυνη συμπεριφορά του κράτους, της διοίκησης, των επιχειρήσεων, της οικογένειας, των πολιτών. Μπορεί να ξεκινήσει μια νέα περίοδος, αυτή της 4ης Ελληνικής Δημοκρατίας, και να αναδειχθεί μια νέα Ελλάδα, απαλλαγμένη από τις κακές συνήθειες του παρελθόντος και εμπλουτισμένη με τα διδάγματα της κρίσης
Η εξέλιξη στη Γαλλία με την εκλογή του Ε. Μακρόν και την υπό εξέλιξη νέα συνταγματική αναθέωρηση, δείχνει ότι μπορούν να γίνουν υπερβάσεις: υπερβάσεις κομμάτων, νοοτροπιών, προσώπων. Οι κοινωνίες αυτό ακριβώς ζητούν, φυγή από το τέλμα, αναζήτηση βιώσιμων λύσεων, δημιουργία ελπίδας για το αύριo. Δεν είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε στην απαισιοδοξία, γι αυτό χρειάζονται πολιτικές πρωτοβουλίες.