Τον φόβο του ότι μια αποτυχία εξόδου της Ελλάδας στις αγορές μετά από σχεδόν εννέα χρόνια θα αποτελέσει ένα Βατερλό τόσο για την ΕΕ όσο και για την Ελλάδα, εκφράζει στη HuffPost Greece, ο κ. Διονύσης Χιόνης, καθηγητής Οικονομικών στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
«Δεν υπάρχουν περιθώρια αποτυχίας και αυτό θέλω να πιστεύω ότι είναι αντιληπτό από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς...Η εμμονή σε ένα μείγμα πολιτικής που δεν έχει καμία θεωρητική υπόσταση αλλά ούτε και επιτυχής εμπειρική αναφορά είναι σίγουρο ότι θα καταλήξει σε τραγωδία» λέει και διευκρινίζει ότι «αυτό δεν σημαίνει πως δεν χρειάζεται ο εκσυγχρονισμός και η δημοσιονομική πειθαρχία».
Όσον αφορά στο ζήτημα της μείωσης των συντάξεων ο κ. Χιόνης εκτιμά πώς υπό προϋποθέσεις κατά την σύνταξη του προϋπολογισμού του 2019 θα μπορούσε να ενσωματώσει η Ελληνική Κυβέρνηση μια εφάπαξ διορθωτική ανταπόδοση στους συνταξιούχους που πλήττονται.
Το ΔΝΤ βγάζει ξαφνικά μια απαισιοδοξία όσον αφορά την αναπτυξιακή δυναμική της Ελληνικής οικονομίας, αλλά και προβληματισμό για τη βιωσιμότητα του χρέους και την έξοδο στις αγορές. Που στηρίζεται αυτή η απαισιοδοξία;
Είναι ορατός ο κίνδυνος η ελληνική οικονομία να παγιδευτεί σε αναιμικούς ρυθμούς ανάπτυξης όσο συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί η κρίση και η ύφεση με δημοσιονομικά μέτρα και μεταρρυθμίσεις. Η εμμονή σε ένα μείγμα πολιτικής που δεν έχει καμία θεωρητική υπόσταση αλλά ούτε και επιτυχής εμπειρική αναφορά είναι σίγουρο ότι θα καταλήξει σε τραγωδία. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζεται ο εκσυγχρονισμός και η δημοσιονομική πειθαρχία. Όμως τα κυρίαρχα στοιχεία της αναπτυξιακής πολιτικής πρέπει να είναι οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις και η νομισματική επέκταση. Οι παραπάνω παρατηρήσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης είναι γνωστές στο ΔΝΤ ωστόσο εκτιμώ ότι προτεραιότητα του είναι η εξασφάλιση της εξυπηρέτησης του χρέους και της επίτευξης των δημοσιονομικών πλεονασμάτων με οποιοδήποτε κόστος. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η αποτυχία της εξόδου της Ελλάδα στις αγορές μετά από σχεδόν εννέα χρόνια θα αποτελέσει ένα Βατερλό τόσο για την ΕΕ όσο και για την Ελλάδα. Δεν υπάρχουν περιθώρια αποτυχίας και αυτό θέλω να πιστεύω ότι είναι αντιληπτό από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ βάσει της τελευταίας έκθεσης, σε ποιο βαθμό μπορούν να επηρεάσουν τους αναπτυξιακούς στόχους που έχει θέσει η κυβέρνηση και ποιες οι εκτιμήσεις σας, βάσει αυτών των δεδομένων, για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία στο προσεχές διάστημα;
Καλό θα ήταν να μην μιλάμε για εκτιμήσεις και προβλέψεις μεγεθών που σχετίζονται με την ελληνική οικονομία. Μην ξεχνάτε ότι συμπληρώνουμε μια περίοδο μεγαλύτερη των οκτώ ετών όπου ελάχιστες προβλέψεις επαληθεύτηκαν. Η ελληνική οικονομία πρέπει να εισέλθει σύντομα σε επιταχυνόμενους ρυθμούς ανάπτυξης. Μόνο έτσι θα πείσει τις αγορές για την δυνατότητα εξυπηρέτησης του χρέους αλλά και θα επουλώσει τις πληγές των μνημονίων. Η οικονομική ανάπτυξη και η δημιουργία θέσεων εργασίας αποτελεί περισσότερο από ποτέ κοινωνική αναγκαιότητα. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση είναι ορατός ο κίνδυνος ριζοσπαστικοποίησης και διάλυσης της ελληνικής κοινωνίας και των θεσμών που την συγκροτούν. Αλλωστε η ελληνική κοινωνία πλήρωσε ακριβά τα λάθη της ας μην πληρώσει για άλλη μια φορά τα λάθη των θεσμών.
Το ΔΝΤ «ανακάλυψε» την μη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους μετά το καλοκαίρι του 2015. Είναι απορίας άξιο πώς αντιλαμβανόταν την βιωσιμότητα το διάστημα 2010-2015 όταν πιστοποιούσε την μακροχρόνια βιωσιμότητα του χρέους με τις αντίστοιχες εκθέσεις του. Είναι επίσης απορίας άξιο με ποιο τρόπο νομιμοποίησε PSI+ τον Μάρτιο του 2012. Τα παραπάνω θα βαραίνουν την ιστορία του ΔΝΤ πολύ περισσότερο από την αποτυχία της διαχείρισης της κρίσης της ΝΑ Ασίας στα τέλη της δεκαετίας του 1990.
Μετά τις αποφάσεις του Eurogroup 21/6/2018 η εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους είναι εφικτή τουλάχιστον μέχρι το 2030. Οι σχετικές αποφάσεις μείωσαν σημαντικά το ετήσιο ποσό της εξυπηρέτησης του χρέους έτσι ώστε να διευκολυνθεί η επάνοδος στις αγορές. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι από το ΔΝΤ υπεδείχθη το κριτήριο της βιωσιμότητας του χρέους Ακαθάριστες Χρηματοδοτικές Ανάγκες/ ΑΕΠ το οποίο αντικατέστησε τον λόγο Χρέος/ΑΕΠ. Με αυτό το κριτήριο το ελληνικό χρέος είναι εξαιρετικά πιο βιώσιμο σε σχέση με προηγούμενα έτη.
Μπορεί να πει «όχι» η ελληνική κυβέρνηση (όποια και εάν είναι αυτή) στη μείωση των συντάξεων και του αφορολόγητου το 2019-20;
H μείωση των συντάξεων και του αφορολογήτου συμπεριλήφθηκαν στο πακέτο δημοσιονομικών μέτρων προκειμένου να κάνουν εφικτούς τους δημοσιονομικούς στόχους. Στην περίπτωση όπου η ελληνική οικονομία μπορεί να πετύχει αυτούς τους στόχους χωρίς τις παραπάνω μειώσεις θα μπορούσαν να αναθεωρηθούν τα παραπάνω μέτρα. Κατά την σύνταξη του προϋπολογισμού του 2019 θα μπορούσε να ενσωματώσει η Ελληνική Κυβέρνηση μια εφάπαξ διορθωτική ανταπόδοση στους συνταξιούχους που πλήττονται.
Κάποια στιγμή πρέπει να συζητήσουμε και για την επανασύσταση του κράτους πρόνοιας στην Ελλάδα. Ακόμα και την περίοδο της κρίσης όλες οι χώρες της ΕΕ περιφρούρησαν το κράτος πρόνοιας. Στην Ελλάδα το κράτος πρόνοιας δέχτηκε μια πρωτόγνωρη για τα ευρωπαϊκά δεδομένα επίθεση. Νομίζω ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε θεολογικά αξιώματα στην ελληνική οικονομία και πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη ότι έξοδος από την κρίση με διαλυμένη την ελληνική κοινωνία δεν μπορεί να γίνει. Η αναντίρρητη εφαρμογή των μέτρων και των συνταγών των θεσμών δεν εγγυάται την επιτυχία του προγράμματος. Αρκεί να σκεφτεί κανείς τι έγινε τα προηγούμενα οκτώμισι χρόνια και να τότε θα μπορεί πολύ πιο εύκολα να πει το όχι.