Συνεχής κλιμάκωση αντί εκτόνωση της έντασης στις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Σουηδίας, τη στιγμή που η τελευταία επιδιώκει την ένταξή της στο ΝΑΤΟ για την οποία απαιτείται η άρση του βέτο της πρώτης, καταγράφεται τις τελευταίες εβδομάδες με αποκορύφωμα το Σάββατο τις διαδηλώσεις στην Στοκχόλμη κατά της Άγκυρας που στιγματίστηκαν από το κάψιμο ενός αντιγράφου του Κορανιού.
″Καταδικάζουμε με τον πιο έντονο τρόπο τη βδελυρή επίθεση στο ιερό μας βιβλίο... Είναι εντελώς απαράδεκτο να επιτρέπεται αυτή η αντι-ισλαμική πράξη, που στοχεύει μουσουλμάνους και προσβάλλει τις ιερές μας αξίες, υπό το πρόσχημα της ελευθερίας της έκφρασης” αναφέρει αντιδρώντας άμεσα το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.
Προέτρεψε δε τη Σουηδία να λάβει τα απαραίτητα μέτρα κατά των δραστών και κάλεσε όλες τις χώρες να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα κατά της ισλαμοφοβίας.
Παράλληλα με την πορεία κατά την οποία ένας ακροδεξιός πολιτικός με αντιμεταναστευτική ρητορική έκαψε το Κοράνι, μια άλλη συγκέντρωση διαμαρτυρίας πραγματοποιείτο στην Στοκχόλμη υπέρ των Κούρδων και κατά της προσπάθειας της Σουηδίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Επίσης μία ομάδα διαδηλωτών υπέρ της Τουρκίας πραγματοποίησε συγκέντρωση έξω από την πρεσβεία της χώρας.
Και οι τρεις εκδηλώσεις είχαν λάβει σχετικές άδειες από την αστυνομία.
Ο καύση του Κορανίου έγινε από τον Ράμσους Παλουντάν, ηγέτη του ακροδεξιού κόμματος της Δανίας ”Σκληρή Γραμμή”. Ο Παλοντάν ο οποίος έχει επίσης σουηδική υπηκοότητα, έχει πραγματοποιήσει πολλές διαδηλώσεις στο παρελθόν κατά τις οποίες επίσης έχει κάψει το Κοράνι.
Ο ίδιος δεν έχει προβεί σε κάποιο σχόλιο όπως ούτε οι αρμόδιοι υπουργοί στην Σουηδία.
Στην άδεια που έλαβε από την αστυνομία η συγκέντρωση διαμαρτυρίας που διοργάνωσε, αναφέρεται σύμφωνα με το Reuters, ότι η κινητοποίηση γίνεται κατά του Ισλάμ και κατά της προσπάθειας του τούρκου προέδρου, Ταγίπ Ερντογάν να επηρεάσει την ελευθερία έκφρασης στη Σουηδία.
Στη διαδήλωση για να διαμαρτυρηθούν για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και για να δείξουν την υποστήριξη στους Κούρδους, οι ομιλητές στάθηκαν μπροστά από ένα μεγάλο κόκκινο πανό που έγραφε ”Είμαστε όλοι PKK” -αναφορά στο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν που έχει τεθεί εκτός νόμου στην Τουρκία με τον χαρακτηρισμό της τρομοκρατικής οργάνωσης.
″Θα επιμείνουμε να αντιτιθέμεθα στη σουηδική αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ», δήλωσε στο Reuters ο Τόμας Πέτερσον, εκπρόσωπος της Συμμαχίας κατά του ΝΑΤΟ και ένας από τους διοργανωτές της διαδήλωσης.
Οι αφορμές, οι απαιτήσεις και οι πιέσεις από τις ΗΠΑ
Η Σουηδία και η Φινλανδία υπέβαλαν αίτηση πέρυσι για να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά το σύνολο των 30 κρατών- μελών της Συμμαχίας πρέπει να εγκρίνουν την ένταξή τους.
Η Τουρκία απαιτεί, κυρίως η Σουηδία να λάβει μια πιο ξεκάθαρη στάση εναντίον όσων η ίδια χαρακτηρίζει ως ”τρομοκράτες”, δηλ. κυρίως Κούρδους μαχητές και όσους στοχοποιεί ως υπαίτιους της απόπειρας πραξικοπήματος του 2016, δηλαδή του οπαδούς του εξόριστου ιμάμη, Φετουλάχ Γκιουλέν.
Εδώ και εβδομάδες η Σουηδία υποστηρίζει πως έχει εκπληρώσει όσα προβλέπονται από την συμφωνία στην οποία κατέληξε με την Τουρκία, σε επίπεδο αλλαγή νομοθεσίας αλλά τούρκοι αξιωματούχοι και ο ίδιος ο Ενρτογάν επιμένουν και για την έκδοση όλο και μεγαλύτερου αριθμού ”τρομοκρατών” προκειμένου να άρουν το βέτο για την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ.
Σημειώνεται πως στο όλο θέμα έχουν παρέμβει και οι ΗΠΑ. Μάλιστα στην συνάντηση που είχαν πριν λίγα 24ωρα ο αμερικανός ΥΠΕΞ, Άντονι Μπλίνκεν με τον τούρκο ομόλογό του, Μελβτούτ Τσαβούσογου κατέστη σαφές πως οι ΗΠΑ συνδέουν το θέμα της άρσης του τουρκικού βέτο με την διάθεση των F-16 που διακαώς ζητά η Τουρκία.
Μόλις δε την περασμένη εβδομάδα, η ένταση μεταξύ των δύο χωρών κορυφώθηκε ξανά με το τουρκικό ΥΠΕΞ να χαρακτηρίζει ”εξωφρενικό” το γεγονός πως η σουηδική δικαιοσύνη δεν επιδιώκει τον εντοπισμό και την δίωξη όσων κρέμασαν ένα ομοίωμα του Ερντογάν, αναποδογυρισμένο, στο κέντρο της Στοκχόλμης.
Η Άγκυρα ακύρωσε την επίσκεψη του Σουηδού ΥΠΕΘΑ
Όλες αυτές οι εντάσεις, με αποκορύφωμα την διαδήλωση του Σαββάτου, οδήγησαν νωρίτερα και στην απόφαση της Τουρκίας να ακυρωθεί προγραμματισμένη επίσκεψη του Σουηδού υπουργού Άμυνας στην Άγκυρα.
”Σε αυτή τη φάση η επίσκεψη του Σουηδού υπουργού Άμυνας, Παλ Γιόνσον στην Τουρκία στις 27 Ιανουαρίου δεν έχει νόημα. Έτσι ακυρώσαμε την επίσκεψη”, δήλωσε ο τούρκος υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ.
Ο Τζόνσον είπε από τη πλευρά του, ότι συναντήθηκε με τον Ακάρ την Παρασκευή κατά τη διάρκεια της συνάντησης των δυτικών συμμάχων στη Γερμανία και αποφάσισαν να αναβάλουν την προγραμματισμένη συνάντηση.
Ο Ακάρ είπε ότι συζήτησε με τον Ερντογάν την έλλειψη μέτρων για τον περιορισμό των διαδηλώσεων στη Σουηδία κατά της Τουρκίας και είχε μεταφέρει την αντίδραση της Άγκυρας στον Τζόνσον στο περιθώριο των εργασιών της Ομάδας Επαφής για την Άμυνα της Ουκρανίας.
″Είναι απαράδεκτο να μην κάνουμε κάποια κίνηση ή να αντιδράσουμε σε αυτές (διαμαρτυρίες). Πρέπει να γίνουν τα δέοντα, πρέπει να ληφθούν μέτρα”, είπε ο Ακάρ, σύμφωνα με ανακοίνωση του του τουρκικού υπουργείου Άμυνας.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας είχε ήδη καλέσει τον πρέσβη της Σουηδίας την Παρασκευή να δώσει εξηγήσεις για τις προγραμματισμένες για το Σάββατο διαδηλώσεις.