ΔΝΤ: Πόσο διαφορετικές θα είναι τελικά οι οικονομικές επιπτώσεις του κορονοϊού για τη Σουηδία σε σχέση με άλλες χώρες

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εξετάζει ποιο είναι το πραγματικό όφελος για την οικονομία της χώρας από τα χαλαρότερα μέτρα.
ASSOCIATED PRESS

Η Σουηδία, ως γνωστόν, έλαβε χαλαρότερα μέτρα από τις περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες και διάφοροι πολέμιοι των lockdowns την παρουσίαζαν ως πρότυπο, καθώς υποτίθεται πως τα λιγότερο αυστηρά μέτρα θα συνέβαλλαν στο να πληγεί λιγότερο η οικονομία της. Ωστόσο ο αριθμός των νεκρών (αρκετά μεγαλύτερος αυτών των γειτονικών της χωρών) έχει προκαλέσει έντονα ερωτηματικά για τη ορθότητα των επιλογών αυτών, και οι σουηδικές αρχές έχουν προβεί σε παραδοχές πως, εάν γνώριζαν αυτά που γνωρίζουν τώρα, θα έπρατταν μάλλον διαφορετικά- ενώ το ΔΝΤ επιχειρεί να δώσει απάντηση στο ερώτημα: Θα είναι τελικά διαφορετικές οι οικονομικές επιπτώσεις για τη χώρα;

Η στρατηγική της Σουηδίας μπορεί να οδήγησε σε μια ηπιότερη συρρίκνωση στην αρχή της κρίσης, ωστόσο εξακολουθεί να υφίσταται αβεβαιότητα για το υπόλοιπο έτος. Άλλοι παράγοντες, όπως η πτώση της ζήτησης στο εξωτερικό, αναμένεται να επηρεάσουν βαρέως την ανάπτυξη- και όπως προαναφέρθηκε υπάρχουν έντονοι προβληματισμοί σχετικά με τη θνησιμότητα στη χώρα, η οποία μπορεί να είναι μικρότερη από ό,τι στις χειρότερα πληγείσες χώρες της Ευρώπης, αλλά ξεπερνά πολύ αυτές των σκανδιναβικών χωρών- γειτόνων.

Σε σχετική ανάλυση για το IMF Country Focus η ομάδα του ΔΝΤ για τη Σουηδία εξηγεί πως τα οφέλη της στρατηγικής της Σουηδίας- που βασιζόταν περισσότερο σε συστάσεις και κοινωνική υπευθυνότητα παρά σε νομικές υποχρεώσεις- προσελκύουν όλο και περισσότερο ενδιαφέρον. Το σκεπτικό πίσω από αυτήν ήταν πως η πανδημία θα κρατούσε για πολύ καιρό, οπότε τα μέτρα θα έπρεπε να είναι οικονομικά και κοινωνικά βιώσιμα, κρατώντας παράλληλα την εξάπλωση ιού αρκετά χαμηλά ώστε να μπορεί να τη διαχειριστεί το σουηδικό σύστημα υγείας. Αν και το δεύτερο φαίνεται να επετεύχθη, ωστόσο ο αριθμός των θανάτων ήταν σχετικά υψηλός.

Οι θάνατοι κινούνταν σε συγκεκριμένες δημογραφικές, γεωγραφικές και κοινωνικοοικονομικές γραμμές: Το 50% εξ αυτών έλαβαν χώρα σε γηροκομεία, και οι άνω των 70 αντιπροσώπευαν περίπου το 90% των θανάτων. Στην ευρύτερη περιοχή της Στοκχόλμης αντιστοιχεί το 50% των θανάτων, με περιοχές που έχουν υψηλότερα ποσοστά ατόμων που είτε έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό είτε έχουν γονείς που έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό να επηρεάζονται περισσότερο. Αυτό, σύμφωνα με την ανάλυση του ΔΝΤ, υπογραμμίζει την πρόκληση που αποτελεί η προστασία των πιο ευάλωτων όταν απουσιάζουν αυστηρότερα μέτρα lockdown, ακόμα και σε μια χώρα με τα κοινωνικο-δημογραφικά χαρακτηριστικά της Σουηδίας, περιλαμβανομένου μεγάλου ποσοστού νοικοκυριών ενός ατόμου. «Τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να είναι πολύ χειρότερα σε χώρες με διαφορετικά δημογραφικά χαρακτηριστικά, πόρους, ή ιστορικά συμμόρφωσης στις κοινωνικές συμβάσεις» τονίζει το ΔΝΤ.

Η προσέγγιση της Σουηδίας φαίνεται να μετρίασε κάπως τις οικονομικές επιπτώσεις κατά την έναρξη της κρίσης, όπως δείχνει η μικρή αύξηση του ΑΕΠ στο πρώτο τρίμηνο του 2020, αντίθετα με άλλες προηγμένες οικονομίες. Η κατανάλωση μειώθηκε λιγότερο από όσο σε άλλες χώρες, και οι εξαγωγές αυξήθηκαν προσωρινά. Υπήρξε επίσης σημαντική διαφορά στις μετακινήσεις των πολιτών, με βάση δεδομένα κινητής τηλεφωνίας- η μείωση στην κινητικότητα στη Σουηδία ήταν μικρότερο από ό,τι σε άλλες σκανδιναβικές χώρες. Ωστόσο οι επισκέψεις σε χώρους εργασίας φαίνονται να μειώθηκαν περισσότερο από ό,τι αναμενόταν με βάση τα πιο χαλαρά μέτρα. Αυτό υποδεικνύει πως οι εθελοντικές αλλαγές συμπεριφοράς μπορούν να παίζουν σημαντικό ρόλο, ανεξαρτήτως κανονισμών. Ωστόσο, αν και η κινητικότητα αντικατοπτρίζει την οικονομική δραστηριότητα σε έναν βαθμό, υπάρχουν και πολλοί άλλοι παράγοντες που την επηρεάζουν.

Οι πολιτικές περιορισμού στο σπίτι επηρεάζουν περισσότερο την εσωτερική ζήτηση, και ειδικά τομείς όπως οι υπηρεσίες, αντί για τομείς που έχουν να κάνουν με εμπόριο αγαθών. Διάφοροι δείκτες όπως ο ΡΜΙ (purchasing managers index) το επιβεβαιώνουν αυτό. Η πτώση στη δραστηριότητα στον τομέα των υπηρεσιών στη Σουηδία μεταξύ Φεβρουαρίου και Απριλίου, αν και σημαντική, ήταν αρκετά μικρότερη σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο ο σουηδικός κατασκευαστικός τομέας, που έχει εξαγωγικό προσανατολισμό, έχει πληγεί σκληρά: Η πτώση του κατασκευαστικού ΡΜΙ στη Σουηδία που άρχισε τον Μάρτιο ήταν αντίστοιχη αυτών που βιώνουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό υποδεικνύει μια πτώση στη ζήτηση από το εξωτερικό, καθώς και αναταραχές στις αλυσίδες προμηθευτών, που δεν καθορίζονται από τις πολιτικές και τα μέτρα περιορισμού που υιοθετεί μια χώρα για τον εαυτό της.

Μαζί αυτοί οι παράγοντες, σε συνδυασμό με τη σχετικά μεγάλη πτώση στην απασχόληση κατά τις τελευταίες εβδομάδες, υποδεικνύουν πως η στρατηγική περιορισμού ίσως επηρεάσει την τριμηνιαία ανάπτυξη του ΑΕΠ αντί για το αποτέλεσμα του έτους στο σύνολό του. Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν πως η Σουηδία θα αντιμετώπισει μια ισχυρή ύφεση φέτος, μα είναι πολύ νωρίς για να πούμε εάν αυτή η στρατηγική θα παρατείνει την ύφεση ή θα βοηθήσει στην ανάκαμψή. Η τελική ετυμηγορία θα εξαρτηθεί επίσης από το αν, ως αποτέλεσμα της προσέγγισής της, η Σουηδία φτάσει πιο κοντά στο να επιτύχει ανοσία αγέλης, αυξάνοντας τις αντοχές της απέναντι σε ένα άλλο κύμα μολύνσεων. Τα ιατρικά δεδομένα σχετικά με την Covid-19 συγκεντρώνονται ακόμα, και πρόσφατα τεστ υποδεικνύουν ότι τα οφέλη περί ανοσίας είναι χαμηλότερα από ό,τι αναμενόταν.

«Ανεξαρτήτως της στρατηγικής περιορισμού, η ταχεία και αποφασιστική μακροοικονομική δράση παραμένει κρίσιμης σημασίας για την αποτροπή χειρότερων οικονομικών επιπτώσεων. Η σουηδική στρατηγική για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας ήταν μεγάλης κλίμακας και καλά σχεδιασμένη. Αυτό δείχνει τη σημασία του να έχεις δημιουργήσει επαρκή δημοσιονομικό χώρο και να διατηρείς την επιχειρησιακή ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας (Riksbank), επιτρέποντας την ταχεία αξιοποίηση ενός μεγάλου εύρους εργαλείων» καταλήγει η ανάλυση.

Δημοφιλή