Την ώρα που τα διεθνή και εγχώρια ΜΜΕ παρακολουθούν με αγωνία την έκβαση των Αμερικανικών Προεδρικών Εκλογών και καταγράφουν την πορεία της πανδημίας του Covid-19, η Αιθιοπία ζει τη δική της οδύσσεια.
Στις 8 Νοεμβρίου η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Αιθιοπίας ξεκίνησε στρατιωτικές επιχειρήσεις στην αυτόνομη περιοχή Tigray, στα βόρεια της χώρας. Ο λόγος σύμφωνα με τον Αιθίοπα Πρωθυπουργό, αφορούσε επίθεση σε στρατιωτική βάση της περιοχής, η οποία πραγματοποιήθηκε από δυνάμεις του Μετώπου για την Απελευθέρωση του Tigray (TPLF).
Το TPLF αποτελεί το ισχυρότερο πολιτικό κόμμα της Αιθιοπίας, το οποίο βρίσκονταν στην εξουσία από το 1991 έως και το 2018, ως επικεφαλής κυβερνήσεων συνεργασίας με άλλα μικρότερα κόμματα. Ταυτόχρονα το TPFL διαθέτει την ισχυρότερη παραστρατιωτική οργάνωση της χώρας, η οποία αριθμεί, σύμφωνα με διεθνείς παρατηρητές, 250.000 άνδρες. Η δημιουργία αυτής της παραστρατιωτικής οργάνωσης προέκυψε μέσα από την πολυετή συνοριακή διαμάχη της Αιθιοπίας με την Ερυθραία.
Η πρωτοκαθεδρία του TPLF άρχισε να κλονίζεται το 2015, όταν ξέσπασαν μαζικές διαδηλώσεις εναντίον της τότε κυβέρνησης. Αιτίες αποτελούσαν τα οικονομικά προβλήματα που είχαν προκύψει εξαιτίας της παρατεταμένης ξηρασίας, η εγκατάλειψη της υπαίθρου και η μεροληπτική συμπεριφορά της κυβέρνησης υπέρ της φυλής Oromia, η οποία είναι και η πολυπληθέστερη στη χώρα. Οι διαδηλώσεις είχαν ως αποτέλεσμα την πτώση της κυβέρνησης συνεργασίας, στην οποία ήταν επικεφαλής το TPLF το 2018.
Το 2018 σχηματίστηκε μία νέα κυβέρνηση συνασπισμού με επικεφαλής τον εν ενεργεία πρωθυπουργό Abiy Ahmed,με τη στήριξη του TPLF.
Στόχος του Ahmed ήταν να προωθήσει μεταρρυθμίσεις που θα ενίσχυαν την ενότητα της χώρας, θα επίλυαν τα συνοριακά ζητήματα με την Ερυθραία και θα επανεκκινούσαν τη φθίνουσα οικονομία της Αιθιοπίας.
Το ζήτημα με την Ερυθραία λύθηκε το 2018, μαζί με την σύναψη συμφωνιών για την επίλυση συνοριακών διαφορών με το Σουδάν. Για τις συμφωνίες αυτές ο πρωθυπουργός Ahmed, τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης το 2019.
Στα εσωτερικά όμως ζητήματα η πολιτική του δε στέφθηκε από αντίστοιχη επιτυχία. Οι σχέσεις του με το TPLF ήταν από την ανάληψη των καθηκόντων του προβληματικές.
Αρχικά κατηγόρησε τις προηγούμενες κυβερνήσεις για διαφθορά, κακοδιαχείριση και παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κίνηση η οποία για τα μέλη του TPLF στρέφονταν ευθέως εναντίον τους, μαζί με την άρνησή του να συμπεράλαβει σε αυτή ακόμα και εξέχοντα μέλη του TPLF. Μάλιστα η απόφασή του να ενοποιήσει όλα τα κόμματα που στήριζαν την κυβέρνησή του στο ενιαίο Κόμμα της Ευημερίας προκάλεσε την οξεία αντίδραση του TPFL, το οποίο απέσυρε τη στήριξή του από την κυβέρνηση Ahmed.
Ωστόσο η σημαντικότερη διαφορά μεταξύ Ahmed και TPFL, εδράζεται αλλού. Το TPFL κατηγορεί τον πρωθυπουργό Ahmed, ότι επιδιώκει να καταργήσει τον ομοσπονδιακό χαρακτήρα του κράτους, μετατρέποντάς το σε ενιαίο. Μία τέτοια ενέργεια θα έχει ως αποτέλεσμα την κατάργηση των ελευθεριών και τους δικαιώματος αυτοπροσδιορισμού των διαφόρων φυλών της χώρας. Από την άλλη πλευρά ο πρωθυπουργός Ahmed κατηγορεί το TPFL, ότι έχει επιβάλλει στην περιοχή Tigray ένα καθεστώς ωμής βίας και τρομοκρατίας των πέντε εκατομμυρίων κατοίκων της.
Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι των διαφωνιών ήταν η απόφαση του πρωθυπουργού Ahmed να αναβάλλει επ’αόριστον τις πανεθνικές εκλογές εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού. Η απόφαση αυτή οδήγησε το Σεπτέμβριο σε ένα τοπικό δημοψήφισμα στην περιοχή Tigray, σύμφωνα με το οποίο η ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Ahmed κηρύχθηκε παράνομη.
Παράλληλα η αυτόνομη περιοχή του Tigray απείλησε με απόσχιση από την Αιθιοπία με βάση το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού, το οποίο της παρέχει το Σύνταγμα της χώρας. Αντιδρώντας στις κινήσεις αυτές στις αρχές Οκτωβρίου η ομοσπονδιακή κυβέρνηση διέκοψε κάθε δεσμό και επικοινωνία με το TPLF και την περιοχή Tigray, με ταυτόχρονη διακοπή της κρατικής χρηματοδότησης.
Κάπως έτσι ξεκίνησαν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στην περιοχή Tigray. Παρά τις διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού Ahmed ότι πρόκειται για επιχειρήσεις «συγκεκριμένου σκοπού και περιορισμένης διάρκειας», ολόκληρη η περιοχή του Κέρατος της Αφρικής κινδυνεύει με αποσταθεροποίηση. Ήδη οι εκτοπισμένοι ξεπερνούν τις 20.000, ενώ σύμφωνα με όσα καταγγέλλει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση στρατεύματα της Ερυθραίας έχουν αναπτυχθεί εντός του αιθιοπικού εδάφους. Ταυτόχρονα το Σουδάν και το Τζιμπουντί δηλώνουν ανήσυχοι αλλά και έτοιμοι για οποιαδήποτε εξέλιξη.
Η σταθερότητα της Αιθιοπίας, ενός κράτους με 110.000.000 κατοίκους, είναι θεμελιώδους σημασίας για ολόκληρη την περιοχή. Αν η παρούσα σύγκρουση κλιμακωθεί είναι πιθανό, εκτός από τις τεράστιες ροές προσφύγων που θα δημιουγήσει, να χαράξει νέα σύνορα και να διαμορφώσει νέες εύθραυστες ισορροπίες στην ευαίσθητη περιοχή του Κέρατος της Αφρικής. Η διεθνής κοινωνία παρακολουθεί με προσοχή τις εξελίξεις και καλεί τις αντιμαχόμενες πλευρές να επιδείξουν ψυχραιμία και αυτοσυγκράτηση, προκειμένου να υπάρξει αποκλιμάκωση της έντασης.
Η πιθανότητα εξεύρεσης λύσης αποτελεί συνδυασμό παραγόντων με σημαντικότερο την ικανότητα των εμπλεκόμενων μερών να παραμερίσουν τις προσωπικές τους κόντρες και/ή φιλοδοξίες και να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Έως ότου αυτό συμβεί η Αιθιοπία θα αιμορραγεί και το Κέρας της Αφρικής θα κλυδωνίζεται.