Καθώς το «χαλιφάτο» του ISIS καταρρέει εν μέσω μεγάλων απωλειών σε εδάφη, έμψυχο και άψυχο υλικό και πρεστίζ, η αλ Κάιντα σπεύδει να εκμεταλλευτεί την εξέλιξη αυτή, στρατολογώντας εξτρεμιστές του «Ισλαμικού Κράτους».
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Guardian, η εκστρατεία στρατολόγησης άρχισε το προηγούμενο καλοκαίρι, από πριν το ISIS χάσει τα τελευταία του προπύργια, υποδεικνύοντας τη σημασία που δίνει η αλ Κάιντα στην προσέλκυση μαχητών και πόρων από τους ανταγωνιστές της.
Μία τέτοια προσπάθεια άρχισε στην Αλγερία τον Αύγουστο, σημειώνοντας επιτυχία, σύμφωνα με τοπικές πηγές- ενώ μια δεύτερη ξεκίνησε στη Συρία τον Σεπτέμβριο. Ακόμη, στην περιοχή του Σαχέλ στη βόρεια Αφρική, ανώτερα στελέχη της αλ Κάιντα θεωρείται πως έχουν έρθει σε επαφή με τον εξτρεμιστή διοικητή οι άνδρες του οποίου θεωρείται ότι πραγματοποίησαν την ενέδρα που είχε αποτέλεσμα τον θάνατο τεσσάρων μελών των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων στον Νίγηρα τον Οκτώβριο.
Κατά την ίδια περίπου περίοδο, μέσο ενημέρωσης που πρόσκειται στην αλ Κάιντα στην Υεμένη καυχήθηκε για τη «μετάνοια» πολλών μαχητών του ISIS που στράφηκαν προς την αλ Κάιντα. Στο Αφγανιστάν επίσης μια ομάδα μαχητών του ISIS στην στρατηγικής σημασίας επαρχία του Γκορ προσχώρησαν στους Ταλιμπάν.
Αξιωματούχοι των δυτικών υπηρεσιών πληροφοριών μελετούν τις αναφορές αυτές, επιδιώκοντας να κατανοήσουν την εξέλιξη της απειλής που αποτελούσε το ISIS μέσα στο προσεχές μέλλον. Κάποιοι θεωρούν ότι η αλ Κάιντα θα αξιοποιήσει το δίκτυο συμμαχικών οργανώσεων και ομάδων ανά τον κόσμο για να προχωρήσει σε νέο κύμα επιθέσεων στη Δύση, έτσι ώστε να διατηρήσει τον προεξάρχοντα ρόλο της στον κόσμο των εξτρεμιστών.
Μεταξύ των οργανώσεων που παρατηρούνται με μεγάλη προσοχή είναι η Μπόκο Χαράμ στη Νιγηρία, που είχε δηλώσει πίστη στο ISIS το 2015. Ωστόσο η Μπόκο Χαράμ πλέον έχει διχαστεί, αν και τα δύο κομμάτια της εμφανίζονται ακόμα πιστά στον ηγέτη του ISIS, Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι (πάντως αναλυτές θεωρούν πως είναι μάλλον δύσκολο οργανώσεις όπως η Μπόκο Χαράμ να επηρεαστούν πολύ βραχυπρόθεσμα από τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή).
Η αλ Κάιντα φαίνεται να προσπαθεί να κερδίσει τον Αντνάν Αμπού Ουαλίντ αλ Σαχράουϊ, τον διοικητή οι άνδρες του οποίου θεωρείται πως σκότωσαν τους Αμερικανούς καταδρομείς στον Νίγηρα τον Οκτώβριο. Το ISIS δεν ανέλαβε την ευθύνη, υποδεικνύοντας, για κάποιους αναλυτές, ότι η οργάνωση δεν είναι σίγουρη για την πίστη του Σαχράουϊ. Επίσης, στην Υεμένη το ISIS φαίνεται να δυσκολεύεται να «ριζώσει», δεδομένης της ισχύος της αλ Κάιντα στην περιοχή. Έναν χρόνο πριν, Αμερικανοί αξιωματούχοι εκτιμούσαν ότι οι δύο οργανώσεις συνεργάζονταν σε τακτικό επίπεδο με σκοπό την αντιμετώπιση κοινών εχθρών, ωστόσο πρόσφατα ομάδες που υπάγονταν στο ISIS απορροφήθηκαν από την αλ Κάιντα.
Παρόλα αυτά, όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα ομάδες και οργανώσεις που είναι «μεγάλοι τοπικοί παίκτες» και δεν χρειάζονται επιπλέον πόρους είναι μάλλον απίθανο να εγκαταλείψουν βραχυπρόθεσμα το ISIS, τη στιγμή που άλλοι, με μικρότερες ιδεολογικές ή προσωπικές δεσμεύσεις, αναμένεται να ψάξουν εναλλακτικές πιο σύντομα.
Ως προς το γιατί η αλ Κάιντα δεν έχει εξαπολύσει επιθέσεις στη Δύση εδώ και καιρό, θεωρείται πως πρόκειται μάλλον για στρατηγική επιλογή παρά για ένδειξη αδυναμίας.