Eδώ και επτά δεκαετίες, με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, την διαίρεση της ηπείρου μας, με τα δημοκρατικά, ελεύθερα και ανεξάρτητα κράτη της Δυτικής Ευρώπης, με την επιβολή των ολοκληρωτικών καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού στην Ανατολική Ευρώπη, την δημιουργία των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, τις προσπάθειες για περαιτέρω ενοποίηση, τις αλλαγές στις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες εξελίξεις, πολλά είναι εκείνα που έχουν αλλάξει στην ιστορία.
Η μεταπολεμική Ευρώπη, δεν ήταν μια και ενιαία οντότητα. Η ήττα του εθνικοσοσιαλισμού, οι εκατόμβες νεκρών στα πεδία των μαχών, στις πόλεις και στα χωριά της Ευρώπης, με την οικονομική και κοινωνική καταστροφή, συνοδεύθηκε, από αυτόν τον ψυχροπολεμικό διαμελισμό, με το Τείχος του Βερολίνου να συμβολίζει για εκατομμύρια Ανατολικοευρωπαίους την απομάκρυνση τους από τις έννοιες της δημοκρατίας, της ελευθερίας, του πλουραλισμού, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Με τις όποιες προσπάθειες απεγκλωβισμού από την απέραντη φυλακή του ολοκληρωτισμού, την Ουγγρική επανάσταση του 1956, την Άνοιξη της Πράγας το 1968, να συντρίβονται από τις στρατιωτικές επεμβάσεις των Σοβιετικών και των δυνάμεων του Συμφώνου της Βαρσοβίας.
Έπρεπε να περάσει μισός αιώνας, για να μπορέσουν ξανά στην Ευρώπη να αρχίσουν να διαμορφώνονται συνθήκες κοινής πορείας, το Τείχος του Βερολίνου, από μνημείο διαίρεσης της Ευρώπης, εκεί όπου χάθηκαν ανθρώπινες ζωές που επεδίωκαν να έχουν έναν ελεύθερο και δημοκρατικό τρόπο ζωής, έγινε σύμβολο της επικράτησης των αιτημάτων για ανοικτές κοινωνίες, για δικαιώματα και υποχρεώσεις που ισχύουν σε όλο τον φιλελεύθερο κόσμο.
Στην Ευρώπη, το τέλος της ψυχροπολεμικής διαίρεσης της ηπείρου μας, της κατάρρευσης των ολοκληρωτικών καθεστώτων, καθοριστικός ήταν ο ρόλος πολιτικών ηγετών που έζησαν τις καταστροφές των δυο Παγκοσμίων Πολέμων, που μπόρεσαν να καθορίσουν τις χώρες τους σε μια ειρηνική πορεία. Έχοντας επίγνωση των καταστροφών που προκάλεσαν οι εθνικές αντιπαλότητες και ο εθνικισμός, ηγέτες όπως ο Τσώρτσιλ, ο Αντενάουερ, ο Σπάακ, ο Σπινέλι, μπόρεσαν να διαμορφώσουν μια Ευρώπη της ειρήνης, της συνεργασίας, της αλληλεγγύης. Κληρονομιά που συνέχισαν ο Χέλμουτ Σμίτ και ο Βαλερί Ζισκάρ Ντ’ Εσταίν, ο Χέλμουτ Κολ και ο Φρανσουά Μιτεράν, ο Ζακ Ντελόρ και ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Τα πλεονεκτήματα, τα οφέλη αυτών των δεκαετιών που κοινές προσπάθειες έχουν συνεισφέρει στην εδραίωση του κοινού ευρωπαϊκού οράματος. Σήμερα, που ο πόλεμος έχει επιστρέψει στην ήπειρο μας, με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, που το οικονομικό περιβάλλον δέχεται τις πιέσεις αυτού του πολέμου, που στις ευρωπαϊκές κοινωνίες επικρατεί ανησυχία με οικονομικές και κοινωνικές προεκτάσεις, η Ευρώπη έχει ανάγκη από περισσότερες κοινές πολιτικές. Για την ενίσχυση του συνολικού κεκτημένου, της δημοκρατίας, της κοινωνικής προστασίας, των δικαιωμάτων, για την ενίσχυση της απασχόλησης και την μείωση των ανισοτήτων.
Την Ευρώπη σήμερα μπορεί να την απειλούν ο πόλεμος και οι αναθεωρητικές απόψεις, όμως τα επιτεύγματα της μεταπολεμικής περιόδου, από την αρχική Συνθήκη της Ρώμης, μέχρι τις εμβρυακές προσπάθειες για την ευρωπαϊκή άμυνα και την ασφάλεια, εως την προωθημένη συνθήκη του Μάαστριχτ, την αναθεωρημένη συνθήκη της Λισαβώνας, συγκροτούν τον πυρήνα της συνειδητοποίησης για την αναγκαιότητα εμβάθυνσης της Ένωσης.
Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα χρειάζεται αυτό στο οποίο πίστευαν μεγάλοι Ευρωπαίοι Ηγέτες, αυτό που πίστευε ο πρόσφατα εκλιπών Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι, την προώθηση εμβάθυνσης της ευρωπαϊκής ενοποίησης, ενισχύοντας την ευρωπαϊκή δημοκρατία, τους θεσμικούς της μηχανισμούς, διευρύνοντας και ενδυναμώνοντας τις πολιτικές συνοχής για τους Πολίτες της Ευρώπης.
Την περισσότερη και καλύτερη Ευρώπη, ως απάντηση στις δυνάμεις εκείνες του λαϊκισμού που επιδιώκουν την αποδυνάμωση της ΕΕ, των αρχών της δημοκρατίας και της ελευθερίας.