Σε ΒΒ από ΒΒ- αναβάθμισε την αξιολόγηση του ελληνικού αξιόχρεου η Fitch Ratings, διατηρώντας θετικό outlook κάνοντας έτσι το πρώτο βήμα από τα απαιτούμενα τρία προκειμένου να επιστρέψει η ελληνική οικονομία στην επενδυτική βαθμίδα.
Ο οίκος διαπιστώνει τη βελτίωση της βιωσιμότητας, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει σταθερό πολιτικό πλαίσιο, διατηρήσιμη αύξηση του ΑΕΠ και δημοσιονομικής υπεραπόδοσης σε σχέση με τους στόχους.
Ο οίκος διατηρεί το θετικό outlook καθώς όπως σημειώνει αντανακλά τις βελτιωμένες προοπτικές πολιτικής σταθερότητας και υλοποίησης πολιτικών μετά και τις εκλογές του Ιουλίου, αλλά και τη μεγαλύτερη βεβαιότητα ότι το χρέος θα συνεχίσει να υποχωρεί με θετικό ρυθμό.
Ο Fitch διατυπώνει τη βεβαιότητα του ότι η κυβέρνηση θα καταλήξει σε συμφωνία με τους Θεσμούς για τη μείωση των στόχων των πρωτογενών πλεονασμάτων. Ταυτόχρονα, επισημαίνει ότι οι σχέση της κυβέρνηση με τους Ευρωπαίους πιστωτές της θα παραμείνει εποικοδομητική.
Όπως τονίζει η Fitch, επί του παρόντος η εκτίμησή της για τον ρυθμό αύξηση του ΑΕΠ παραμένει αμετάβλητη στο 1,2%, αλλά προσθέτει ότι η απτή πρόοδος που επιτυγχάνεται επί της πολιτικής ατζέντας της κυβέρνησης (με στόχο τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος και την προσέλκυση επενδύσεων) θα μπορούσε να στηρίξει μεσοπρόθεσμα τη βελτίωση του ρυθμού ανάπτυξης.
Στην έκθεση του ο Οίκος Fitch αναφέρει ότι η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη καταγράφει πρόοδο στη μείωση της φορολόγησης εργασίας και κεφαλαίων και έχει ξεκινήσει να αντιμετωπίζει τα προβλήματα με την ποιότητα ενεργητικού των τραπεζών. Επίσης, καταβάλλει προσπάθειες να κινητοποιήσει το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Οι κινήσεις αυτές βελτιώνουν τις μακροοικονομικές προοπτικές και ενισχύουν την πεποίθηση ότι οι σχέσεις με τους δανειστές θα παραμείνουν εποικοδομητικές. Για την ώρα, αναφέρει ο οίκος, διατηρούμε την εκτίμηση για τάση αύξησης του ΑΕΠ κατά 1,2% αλλά η σημαντική πρόοδος στη μεταρρυθμιστική ατζέντα της κυβέρνησης μπορεί να βελτιώσει τις μεσοπρόθεσμες αναπτυξιακές προοπτικές.
Επίτευξη στόχων
Ο Fitch στην έκθεση του αναφέρει ότι πλέον έχει περισσότερη βεβαιότητα ότι η δημοσιονομική στάση της χώρας θα παραμείνει «συνετή», ενώ για το 2019 εκτιμά το πρωτογενές πλεόνασμα θα ανέλθει στο 4%, πάνω από το στόχο του 3,5%, σημειώνοντας ότι είναι το τέταρτο συνεχόμενο έτος υπεραπόδοσης. Προβλέπει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα υποχωρήσει στο 3,5% φέτος και στο 2,5% το 2021 ενώ σημειώνει την πρόθεση της κυβέρνησης να επαναδιαπραγματευθεί τους στόχους για τα πλεονάσματα, προσθέτοντας ότι μια μείωση του στόχου κατά 1% του ΑΕΠ μπορεί να παράσχει σημαντική ώθηση στην οικονομία.
Το ελληνικό χρέος αναμένεται να συνεχίσει να μειώνεται σταθερά από το υψηλό του 181,2% του ΑΕΠ το 2018 στο 161% ως το 2021. Αν και το χρέος αναμένεται να παραμείνει υψηλό για παρατεταμένη χρονική περίοδο,υπάρχουν παράγοντες που μετριάζουν την επίπτωση στη βιωσιμότητά του. Το κόστος εξυπηρέτησης είναι μικρό, με το 94% του χρέους να έχει σταθερό επιτόκιο, κάτι που το καθιστά προστατευμένο σε επιτοκιακές κινήσεις, ενώ η μέση ωρίμανση, στα 21 χρόνια, είναι μεταξύ των υψηλότερων ανάμεσα στις χώρες που καλύπτει η Fitch. Ο λόγος πληρωμών τόκων προς έσοδα, στο 6,2%, είναι αρκετά χαμηλότερα των μέσων όρων χωρών με αξιολόγηση ΒΒ και ΒΒΒ (7,8% και 7,1% αντίστοιχα). Τα ονομαστικά επιτόκια είναι πολύ χαμηλότερα από τις περισσότερες χώρες της ευρωζώνης. Επιπλέον η Ελλάδα καθιερώνει την παρουσία της στις αγορές κεφαλαίων, ενισχύοντας την ευελιξία της στη χρηματοδότηση του χρέους.
Αναφορικά με τις τράπεζες ο οίκος αναφέρει οτι η χρηματοδότηση και το προφίλ ρευστότητας των τραπεζών συνεχίζει να βελτιώνεται, βοηθούμενο από την εισροή καταθέσεων και την καλύτερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση από την αγορά, στηριγμένη από την επιστροφή της εμπιστοσύνης μεταξύ καταθετών και επενδυτών. Τα μαξιλάρια ρευστότητας είναι ακόμα σχετικά χαμηλά, αλλά αυξάνουν. Οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών είναι υψηλότεροι από τις ελάχιστες απαιτήσεις, αλλά η κεφαλαιακή εικόνα παραμένει υψηλά ευάλωτη σε σοκ που σχετίζονται με την ποιότητα ενεργητικού. Η βελτίωση, όμως των αξιών στο real estate στηρίζει την αξία των εγγυήσεων και την όρεξη των επενδυτών για υπό πίεση ελληνικό ενεργητικό.
Στην έκθεση του ο Οίκος Fitch αναφέρει οτι οι εξελίξεις που θα μπορούσαν από μόνες τους ή αθροιστικά να οδηγήσουν σε θετική δράση σε ότι αφορά την αξιολόγηση είναι:
* Διατηρήσιμο σερί μείωσης του κυβερνητικού χρέους και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη ότι η οικονομική ανάκαμψη θα συνεχιστεί.
* Συνεπές σερί συνετής οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής, υποστηριζόμενης από λειτουργική σχέση με τον επίσημο τομέα και σταθερό πολιτικό περιβάλλον.
* Μειωμένοι κίνδυνοι αποκρυστάλωσης των ρίσκων του τραπεζικού τομέα σε ότι αφορά τον ισολογισμό του δημοσίου.
Εξελίξεις που θα μπορούσαν από μόνες τους ή αθροιστικά να οδηγήσουν σε αρνητική δράση σε ότι αφορά την αξιολόγηση είναι
* Χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής που υπονομεύει την εμπιστοσύνη στην βιωσιμότητα του κρατικού χρέους.
* Αρνητικές εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα που θα αυξήσουν τους κινδύνους για την πραγματική οικονομία και τα δημόσια οικονομικά.
* Επανεμφάνιση διατηρήσιμων μεγάλων ελλειμμάτων ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και περαιτέρω αποδυνάμωση της καθαρής εξωτερικής θέσης.
Να σημειωθεί ότι στην προηγούμενη έκθεση του τον Νοέμβριο ο οίκος είχε επισημάνει ότι παραμένουν σημαντικές αβεβαιότητες. Για παράδειγμα επισήμανε ότι σε σχέση με το 2015 το πολιτικό περιβάλλον έχει σταθεροποιηθεί, ωστόσο από την Ελληνική Οικονομία απουσιάζουν ακόμα οι επενδύσεις ώστε να ενισχυθεί η ανάπτυξη.
Ακόμα στην έκθεση του διαπίστωνε τη δυσκολία που θα υπάρχει για την κυβέρνηση να επιτύχει τους δημοσιονομικούς στόχους, εφαρμόζοντας ωστόσο ένα διαφορετικό μείγμα πολιτικής το οποίο θα βασίζεται στη μείωση των φόρων. Αντίστοιχα, στο μέτωπο τον τραπεζών σημείωνε τα θετικά στοιχεία του σχεδίου «Ηρακλής» για την εξυγίανση του χρηματοπιστωτικού τομέα, ωστόσο ο δρόμος για την πλήρη επιτυχία θα είναι μακρύς.
Τα επόμενα βήματα
Μετά την κίνηση του Fitch την Ελλάδα χωρίζουν δύο βαθμίδες για να βρεθεί στην επενδυτική βαθμίδα, ενώ όσον αφορά τον S&P, τον DBRS την χωρίζουν τρεις βαθμίδες και τέσσερις βαθμίδες για την Moody’s.
Μετά την αναβάθμιση από τον Fitch ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας δήλωσε «Η εξέλιξη αυτή τοποθετεί το αξιόχρεο της χώρας πιο κοντά στην επενδυτική βαθμίδα. Η αναβάθμιση αυτή αντανακλά την βελτίωση των προοπτικών, την ενίσχυση της σταθερότητας και την τόνωση της εμπιστοσύνης στην Ελλάδα, μετά τις βουλευτικές εκλογές του Ιουλίου.Η ελληνική κυβέρνηση σημείωσε ταχεία πρόοδο στη μείωση των φορολογικών συντελεστών νοικοκυριών και επιχειρήσεων, έχει προχωρήσει στην ενίσχυση της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος, έχει προωθήσει το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, ακολουθεί μία συνετή, φιλο-αναπτυξιακή δημοσιονομική πολιτική και βελτιώνει τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους.Η αναβάθμιση αυτή είναι ιδιαίτερα θετική για την οικονομία και τη χώρα. Όμως, δεν εφησυχάζουμε. Συνεχίζουμε, με σταθερά και γοργά βήματα για την ανασυγκρότηση της οικονομίας και τη βιώσιμη ανάπτυξή της, με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης. Η χώρα πάει μπροστά, με αυτοπεποίθηση, σιγουριά και ασφάλεια!».