Η Άνοιξη της Πράγας γράφτηκε στην ιστορία- τόσο ως μια προσπάθεια για σοσιαλισμού με «ανθρώπινο πρόσωπο» στο πρώην ανατολικό μπλοκ στην «καρδιά» του Ψυχρού Πολέμου, όσο και για τη σοβιετική εισβολή που ακολούθησε στις 21 Αυγούστου 1968- 50 χρόνια πριν- για να καταπνιγεί και να εγκατασταθεί μια πιστή στο κομμουνιστικό σύστημα και τη Σοβιετική Ένωση κυβέρνηση.
Η κρίση στην οικονομία της χώρας τη δεκαετία του 1960 είχε εντείνει τις αμφισβητήσεις στο σοβιετικό σύστημα και τον κομμουνιστική φιλοσοφία του κεντρικού σχεδιασμού, καθώς και τις εκκλήσεις για φιλελευθεροποίηση και περισσότερα δικαιώματα για τους πολίτες.
Ο κυβέρνηση του μεταρρυθμιστή Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ, που είχε διαδεχτεί τον Αντόνιν Νοβότνι στην ηγεσία του κομμουνιστικού κόμματος της Τσεχοσλοβακίας, ανακοίνωσε μια αλλαγή κατεύθυνσης τον Απρίλιο του 1968, επιδιώκοντας έναν «σοσιαλισμό με ανθρώπινο» πρόσωπο, και εισάγοντας την ελευθερία της έκφρασης και του Τύπου και προβαίνοντας σε σειρά μέτρων φιλελευθεροποίησης της οικονομίας. Αυτά, όπως ήταν απόλυτα αναμενόμενο, δεν έγιναν δεκτά με ιδιαίτερο ενθουσιασμό από την κυβέρνηση της Σοβιετικής Ένωσης, η οποία προειδοποίησε την τσεχοσλοβακική κυβέρνηση τον Ιούλιο να μην προχωρήσει. Ο Ντούμπτσεκ απάντησε μέσω τηλεοπτικού διαγγέλματος, λέγοντας πως «θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε την κατεύθυνση που αρχίσαμε να ακολουθούμε τον Ιανουάριο».
Η σοβιετική απάντηση ήρθε τη νύχτα της 20ής/ 21ης Αυγούστου, με την εισβολή των σοβιετικών στρατευμάτων, που μπήκαν στην Πράγα σε μια επίδειξη ισχύος- με τον τσεχοσλοβακικό στρατό να έχει λάβει εντολές να μην παρέμβει, και τον Ντούμπτσεκ να ζητά από τον λαό να μην αντιδράσει βίαια. Παρόλα αυτά, οι πολίτες αντέδρασαν με διαδηλώσεις, και οι νεκροί από την εισβολή εκτιμάται πως κυμαίνονταν μεταξύ των 82 και των 137.
Οι μεταρρυθμίσεις του Ντούμπτσεκ εγκαταλείφθηκαν και ο ίδιος συνελήφθη και μεταφέρθηκε στη Μόσχα, όπου ενημερώθηκε για το τι ακριβώς περίμενε η σοβιετική ηγεσία από αυτόν. Εν τέλει επέστρεψε στην Τσεχοσλοβακία, όπου παρέμεινε στην εξουσία μέχρι τον Απρίλιο του επόμενου έτους.
Τα γεγονότα στην Τσεχοσλοβακία προκάλεσαν την καταδίκη από τις χώρες της Δύσης (οι οποίες όμως έμειναν εκεί, λόγω των φόβων για κλιμάκωση μιας αντιπαράθεσης που ίσως οδηγούσε σε πυρηνικό πόλεμο), αλλά και ρήγματα στο εσωτερικό του ανατολικού μπλοκ. Επίσης, για πολλούς αποτέλεσε μια από τις πρώτες ενδείξεις/ αποδείξεις της αποτυχίας του κομμουνιστικού συστήματος, δείχνοντας τον δρόμο προς την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου λίγες δεκαετίες αργότερα.
«Πενήντα χρόνια πριν, η σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία συνέτριψε την Άνοιξη της Πράγας. Αλλά η επιθυμία για ελευθερία και δημοκρατία επέζησε, και είναι η ουσία αυτού που ενώνει την Ευρώπη σήμερα» έγραψε στο Twitter ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ.
Ακολουθούν εικόνες από τη σοβιετική εισβολή που σήμανε το τέλος της Άνοιξης της Πράγας.
