To Κίνημα Αλλαγής - λειτουργώντας περισσότερο ως κόμμα – Φρανκεστάιν παρά ως ενδιάμεσο σχήμα μέχρι την ενοποίηση των κομμάτων που το συναπαρτίζουν – πνέει τα λοίσθια, μολονότι συγκροτήθηκε για να υπερβεί την πασοκοποίηση του προοδευτικού χώρου. Τελευταία αποχώρηση αυτή των μελών των PES Activists που συμπορευτήκαμε και αγωνιστήκαμε μαζί αυτά τα χρόνια. Και αυτό με περιάγει σε μια κατάσταση περισυλλογής. Αντιμετώπισα ίσως τα ίδια ηθικά διλήμματα, βιώνοντας έντονα μια εσωτερική θύελλα αισθανόμενος πολιτικά ασκεπής. Άλλα αν επιχειρήσει κανείς να διαβεί τον Ρουβίκωνα τον περιμένουν κολαφισμοί, εμπτυσμοί και ραπίσματα.
Την δεκαετία του 80′-90′ συγκρούστηκε ένας πλειοψηφικός παπανδρεισμός με μια ελιτίστικη ανανεωτική Αριστερά, η οποία στα χρόνια που ακολούθησαν απορροφήθηκε από το εκσυγχρονιστικό, ευρύχωρο και πολυσυλλεκτικό ΠΑΣΟΚ. Σήμερα ο άξονας κακοφόρμισε και υποκατάσταθηκε από το δίπολο μιας νεοτσιπρικής διανόησης και ενός φυλλορροούντος προοδευτικού χώρου, ο οποίος συριζοποιείται ένεκα της επανεμφάνισης ενός πολωτικού δικομματισμού.
Ο χώρος μας, ο προοδευτικός χώρος, και ευρύτερα το ιδεολογικό κέλυφος αυτού δεν κατατρύχεται από κρίση συμβόλων ή κρίση συνθημάτων, αλλά από κρίση ταυτότητας. Θα κάναμε λόγο για το σοσιαλδημοκρατικό παράδοξο. Όλοι ακόμα και οι υγιώς σκεπτόμενοι φιλελεύθεροι υιοθετούν σκόπιμα ή μη ιδέες και προτάσεις που τις εντοπίζουμε στο παραδοσιακό ιδεολογικό οπλοστάσιο της Σοσιαλδημοκρατίας. Υπάρχει μια νόσφιση και οικειοποίηση των σοσιαλδημοκρατικών ιδεών, αλλά παρόλα αυτά τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα ούτε καρπώνονται εκλογικά οφέλη , ούτε ηγεμονεύουν ιδεολογικά. Αντιθέτως, παραμένουν ιδεολογικοπολιτικά αμήχανα, οδεύοντας στην περιθωριοποίηση και στην απίσχναση.
Η απάντηση βρίσκεται στη θεσμική μνήμη. Αποδέχομαι την ιστορικότητα και το βάθος των παραδοσιακών μου ιδεολογικών σταθερών, που πολλές από αυτές μετουσιώθηκαν σε απτή πραγματικότητα, αλλά αποκαθαίρω τα αναχρονιστικά κατάλοιπα. Συγχρονία και Διαχρονία.
Να εξηγήσουμε το πώς περάσαμε από το κράτος του laissez-faire, στην ασυδοσία του faire-faire. Μπορούμε να επιστρέψουμε στο πανίσχυρο Κράτος Leviathan του παρεμβατισμού ή πρέπει να ανασημασιοδοτήσουμε το ρόλο του μέσα σε ένα πλαίσιο που θα αυτο-οριοθετείται με αρμοδιότητες ρυθμιστικές, διασφαλιστικές και εγγυητικές; Μπορούμε να προτάξουμε το αίτημα για κοινωνική δικαιοσύνη, όταν το κοινωνικό κράτος συρρικνώνεται σε τέτοιο επίπεδο που να μην μπορεί να παράσχει ούτε το ελάχιστο για την αξιοδιαβίωση των πολιτών; Ή πρέπει να χαράξουμε μια νέα αναδιανεμητική πολιτική, με την κανονιστική ελαστικότητα του κράτους πρόνοιας; Ποια η σχέση ελευθερίας και ασφάλειας σήμερα; Ασφάλεια μέσω της ελευθερίας ή εκβιαστική επιβολή περιοριστικών της ελευθερίας μέτρων;
Καλούμαστε λοιπόν να αναρωτηθούμε ο προοδευτικός χώρος στις σημερινές συνθήκες που ακριβώς τοποθετείται ιδεολογικά, πολιτικά, κοινωνικά έτσι ώστε να αναδιοργανωθεί και να αναπροσδιορίσει το ρόλο του θέτοντας τις βάσεις για την υπεράσπιση της πολιτικής, των κοινωνικών κεκτημένων που είναι συνυφασμένα με την ίδια την λειτουργία της συνταγματικής/αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, και των παραδοχών – συμπαραδηλώσεων της. Μόνο μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα μπορέσει να γίνει ξανά πλειοψηφικός, πραγματικά ριζοσπαστικός, αληθινά προοδευτικός, βαθιά δημοκρατικός.
Το ΠΑΣΟΚ έχει μια μετα - συμβολική διάσταση, που δεν παραγράφεται από ψευτοδιλήμματα μετεκλογικών συνεργασιών και προοδευτικών συγκλίσεων. Ας απο - ομοσπονδιοποιηθεί αυτό το χιμαιρικό μόρφωμα του ΚΙΝΑΛ και ας επαναπασοκοποιηθεί. Αυτή είναι η διακύβευση των συνεδριακών διαδικασιών του Μαρτίου, όχι ως επανεφεύρεση συμβόλων, αλλά ως ανάκτηση απολεσθέντων αξιών.