Το πόσο εύθραυστη είναι η ειρήνη στα Βαλκάνια φάνηκε για μια ακόμη φορά με την νέα ένταση που προκλήθηκε μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου εξαιτίας μιας απόφασης της Πρίστινας για την σερβική μειονότητα που σήμανε συναγερμό στο Βελιγράδι. Η δε εμπρηστική ρητορική η έντονη παραπληροφόρηση, με πλήθος ψευδών ειδήσεων να διακινούνται από διάφορες πηγές και οι εντάσεις στα σύνορα, έριχναν λάδι σε μια φωτιά που σιγοκαίει εδώ και χρόνια.
Για την αποκλιμάκωση της έντασης υπήρξε παρέμβαση τόσο των ΗΠΑ όσο και της ΕΕ ενώ η κυβέρνηση του Κοσόβου έκανε προς το το παρόν πίσω, αναβάλλοντας το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των αποφάσεων της.
Η πρώτη αφορούσε την εφαρμογή από σήμερα τις διαδικασίας αντικατάστασης σερβικών πινακίδες κυκλοφορίας με αυτές των αρχών της χώρας αλλά και η απόφαση να μην γίνονται αποδεκτά σερβικά δελτία ταυτότητας στις συνοριακές διαβάσεις και στους κατόχους να παρέχεται προσωρινό έγγραφο για την είσοδο στο Κόσοβο με διάρκεια παραμονής 90 ημερών, όπως αναφέρει το Euroaktiv.
Σημειώνεται πως 14 χρόνια χρόνια μετά τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου, που η Σερβία δεν το αναγνωρίζει, περίπου 50.000 Σέρβοι που ζουν στα βόρεια της χώρας χρησιμοποιούν πινακίδες κυκλοφορίας και έγγραφα που εκδόθηκαν από τις σερβικές αρχές, αρνούμενοι να αναγνωρίσουν τις αρχές της Πρίστινα.
Το Κόσοβο είχε επιχειρήσει και πριν μερικούς μήνες να εφαρμόσει αυτές τις αποφάσεις αλλά εξαιτίας της σθεναρής αντίδρασης των Σέρβων που ζουν στη χώρα, των εκτεταμένων επεισοδίων όσο και της έντασης που προκλήθηκε με το Βελιγράδι, έκανε πίσω.
Η απόφαση να εφαρμοστεί το μέτρο και μάλιστα από σήμερα, προκάλεσε ως ήταν φυσικό νέες εντάσεις.
Ο σέρβος πρόεδρος, Αλεξάντρ Βούτσιτς, αμέσως μετά την ανακοίνωση της απόφασης δήλωσε πως οι Σέρβοι δεν θα υποστούν άλλες φρικαλεότητες, έκανε έκκληση για διατήρηση της ειρήνης αφήνοντας όμως αιχμές για επιθετικής κινήσεις του Κοσόβου και παράλληλα διεμήνυσε πως είναι έτοιμος να πολεμήσει μέχρι θανάτου εάν οι Σέρβοι στην αυτοανακηρυχθείσα δημοκρατία του Κοσόβου ”γίνουν στόχος νέου πογκρόμ”.
Στο μεταξύ, στο βόρειο Κόσοβο Σέρβοι έκλεισαν δύο συνοριακά περάσματα ενώ λίγο νωρίτερα υπήρχαν αναφορές πως στην περιοχή είχαν ακουστεί σειρήνες. Παράλληλα διακινούνταν και πληροφορίες πως οι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας του Κοσόβου κινούνταν προς την περιοχή. Άλλοι Σέρβοι διαδήλωναν ταυτόχρονα στο νότιο τμήμα της Μιτρόβιτσα ενώ και Αλβανοί ετοιμάζονταν για την πραγματοποίηση αντι-συγκέντρωσης.
Λάδι σε φωτιά που σιγοκαίει τα fake news
Η πληροφορία περί κινητοποίησης των ειδικών δυνάμεων διαψεύστηκε άμεσα από τον διοικητή του βορείου τομέα της αστυνομίας της πόλης Μιτρόβιτσα, Μπέσιμ Χότι. Ωστόσο, κατά μήκος του ποταμού Ίμπαρ που χωρίζει το βόρειο και το νότιο τμήμα της Μιτρόβιτσα είχαν αναπτυχθεί ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις και στρατιώτες της διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης KFOR.
Την ίδια στιγμή το υπουργείο ’Αμυνας της Σερβίας διέψευδε λες τις πληροφορίες που διαδίδονται στο διαδίκτυο περί εισόδου του σερβικού στρατού στο Κόσοβο κατηγορώντας μάλιστα την Πρίστινα για την διάδοση αυτών. Οι ψευδείς αυτές πληροφορίες εντοπίζονται σε λογαριασμούς και ιστοτόπους από Ουκρανία και Ρωσία.
Τελικά η κυβέρνηση του Κοσόβου αποφάσισε, σύμφωνα με το Reuters, να αναβάλει για ένα μήνα την εφαρμογή των νέων μέτρων μετά μάλιστα από την συνάντηση με τον πρέσβη των ΗΠΑ στο Κόσοβο, Τζέφρι Χόνεβιερ αλλά και παρέμβαση των Βρυξελλών.
Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς μετά από σύσκεψη που είχε τα μεσάνυχτα με την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων δήλωσε ικανοποιημένος που επικράτησε η λογική.
″Εργαζόμαστε για να ηρεμήσουν τα πράγματα, αυτό είναι το σημαντικότερο για μας και όσο κι αν είναι δύσκολο δεν παραδινόμαστε και στο τέλος η Σερβία θα νικήσει” ανέφερε σε δήλωση του ο κ. Βούτσιτς.
Αντιδράσεις σε Βρυξέλλες και Μόσχα
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ Τζουζέπ Μπορέλ εξέφρασε ικανοποίηση για την απόφαση που ανέφερε πως έλαβε η κυβέρνηση του Κοσόβου να αναβάλει ως την 1η Σεπτεμβρίου την εφαρμογή των μέτρων.
«Αναμένω όλα τα οδοφράγματα να απομακρυνθούν αμέσως», ανέφερε ο κ. Μπορέλ μέσω Twitter, προσθέτοντας ότι τα «ανοικτά ζητήματα» πρέπει να αντιμετωπιστούν μέσω του «διαλόγου που διευκολύνεται από την ΕΕ» και η έμφαση να δοθεί στην «συνολική εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του Κοσόβου και της Σερβίας», κάτι απαραίτητο για «τις ενταξιακές τους πορείες».
Η δε ρωσική διπλωματία, σύμμαχος της Σερβίας κατηγόρησε το Κόσοβο για την νέα επικίνδυνη ένταση.
Η εκπρόσωπος Τύπου του Ρωσικού Υπ.Εξωτερικών πως η αποφάσεις της Πρίστινα είναι ακόμη ένα βήμα προς την εκδίωξη του σερβικού πληθυσμού από το Κοσσυφοπέδιο, την εκτόπιση των θεσμών των Σέρβων του Κοσόβου οι οποίοι διασφαλίζουν την προστασία των δικαιωμάτων των Σέρβων κατοίκων από την αυθαιρεσία των ριζοσπαστών της Πρίστινας με επικεφαλής τον ‘πρωθυπουργό’ Άλμπιν Kούρτι.
″Οι ηγέτες του Κοσσυφοπεδίου γνωρίζουν ότι οι Σέρβοι δεν θα μείνουν αμέτοχοι όταν πρόκειται για ευθεία επίθεση στις ελευθερίες τους και σκόπιμα προχωρούν στην όξυνση, προκειμένου να θέσουν σε εφαρμογή σενάριο βίας. Εννοείται ότι στην κόψη του ξυραφιού της επίθεσης βρίσκεται επίσης το Βελιγράδι, το οποίο η Δύση θέλει επιπλέον να ‘εξουδετερώσει’ με τα χέρια των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου”.
Κατέληξε δε επιρρίπτοντας ευθύνες και στην Δύση, λέγοντας πως οι τελευταίες αυτές εξελίξεις είναι απόδειξη της αποτυχίας της μεσολαβητικής πρωτοβουλίας της ΕΕ και καλεί την Πρίστινα, τις ΗΠΑ και την ΕΕ «να σταματήσουν τις προκλήσεις και να σεβαστούν τα δικαιώματα των Σέρβων στο Κοσσυφοπέδιο».