Το Αρκτικό Συμβούλιο που πραγματοποιήθηκε σε Υπουργικό Επίπεδο, στο Ροβανιέμι της Φιλανδίας στις 7 Μαΐου του 2019, επιβεβαιώνει στο μέγιστο την αντίληψη ότι η περιοχή της Αρκτικής αποτελεί, αδιαμφισβήτητα, ένα Σύγχρονο “Μήλον της Έριδος” καθώς και μια εστία αντιπαράθεσης μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων.
Παρά το γεγονός ότι στα Μέλη του Συμβουλίου ανήκουν μόνο οκτώ κράτη, οι ΗΠΑ, η Ρωσία, ο Καναδάς, η Φιλανδία, η Νορβηγία, η Δανία, η Σουηδία και η Ισλανδία, ο ανταγωνισμός που έχει προκύψει για την άσκηση ελέγχου στην περιοχή αφορά και επιπλέον χώρες που δεν πληρούν γεωγραφικά και θεσμικά τον όρο Αρκτικό Κράτος.
Ο λόγος γίνεται για την Κίνα, η οποία κατέχει καθεστώς Παρατηρητή εντός του Συμβουλίου. Ο ρόλος του Παρατηρητή στερεί από τη χώρα το δικαίωμα να καθορίζει άμεσα τις αποφάσεις που λαμβάνονται, χωρίς όμως να την περιορίζει στο να ασκεί έμμεση επιρροή ως προς την έκβαση των καταστάσεων, μέσω του αξιώματος που της έχει δοθεί.
Μάλιστα, η αυξανόμενη παρουσία της Κίνας στον Αρκτικό Κύκλο και οι επιδιώξεις που εκείνη έχει θέσει για την περιοχή, αποτέλεσαν και το περιεχόμενο της ομιλίας του Αμερικάνου Υπουργού Εξωτερικών Mike Pompeo.
Στα πλαίσια του Συμβουλίου, ο Αμερικανός Υπουργός περιόρισε τις δηλώσεις του στην ανησυχητική δραστηριοποίηση της Κίνας, αποφεύγοντας να κάνει οποιαδήποτε αναφορά στον όρο Κλιματική Αλλαγή, γεγονός που αποτελεί και φλέγον ζήτημα, καθώς επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τα κράτη της Αρκτικής Ζώνης.
Τα στοχευμένα αυτά σχόλια, αναμφισβήτητα, είναι αποτέλεσμα της απόσυρσης των ΗΠΑ από τη Συμφωνία για την Κλιματική Αλλαγή, αλλά και της διεθνούς διάστασης που λαμβάνει ο ανταγωνισμός μεταξύ των δύο Μεγάλων Δυνάμεων.
Σε ό,τι αφορά την αλλαγή των κλιματολογικών συνθηκών, ο Mike Pompeo έχει αναφέρει χαρακτηριστικά ότι το λιώσιμο των πάγων αποτελεί ευκαιρία για την ανάπτυξη του εμπορίου. Προφανώς, και οι ΗΠΑ, μέσα από την στάση της Κυβέρνησης Trump, φαίνεται ότι παραβλέπουν τις αρνητικές συνέπειες που επιφέρει η Κλιματική Αλλαγή, εστιάζοντας αποκλειστικά το ενδιαφέρον στα οικονομικά οφέλη που η χώρα μπορεί να αποκομίσει από αυτό.
Σε ό,τι αφορά την Κίνα, η χώρα έχει παραδεχτεί ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής επηρεάζουν σημαντικά και τη δικής τους επικράτεια, εκφράζοντας έντονα το ενδιαφέρον για την επιστημονική προσέγγιση του προβλήματος αυτού.
Το γεγονός ότι η Κίνα δεν ανήκει στην Αρκτική, δεν την εμποδίζει από το να ορίζεται αυτοβούλως με το προσωνύμιο του “Near Arctic State”, δηλαδή ως ένα Κράτος Δίπλα στην Αρκτική, ως ένα τέχνασμα, μέσω του οποίου η χώρα έχει τη δυνατότητα να δικαιολογεί τυχόν ενέργειές της.
Μάλιστα, τον Ιανουάριο του 2018, η Κίνα δια μέσω της Λευκής Βίβλου που εξέδωσε, ανακοίνωσε τις επιδιώξεις της για τον “Πολικό Δρόμο του Μεταξιού”, ο οποίος και θα την διευκολύνει στην υλοποίηση του μεγαλόπνοου και φιλόδοξου σχεδίου της.
Όλα αυτά έχουν θορυβήσει κατά καιρούς τις ΗΠΑ, οι οποίες και εκφράζουν έντονα τους φόβους ότι η περιοχή της Αρκτικής κινδυνεύει να ακολουθήσει το παράδειγμα της Νότιας Σινικής Θάλασσας.
Οι εμπορικές προοπτικές που προσφέρει η Αρκτική ζώνη, σε συνδυασμό με την αφθονία του ενεργειακού της πλούτου, την καθιστούν ως πόλο έλξης και διεκδίκησης.
Η Αμερική, υπό αυτό το σκεπτικό, φροντίζει να υπενθυμίζει την παρουσία της στην περιοχή, τόσο σε μονομερές, όσο και σε συλλογικό επίπεδο.
Η Άσκηση του ΝΑΤΟ, Trident Juncture, τον Οκτώβριο του 2018, περιελάμβανε την γεωγραφική περιοχή της Αρκτικής, ενώ την ίδια χρονιά, το Ηνωμένο Βασίλειο, σε υποστήριξη της Βόρειο-Ατλαντικής Συμμαχίας, προχώρησε στην ανακοίνωση Αμυντικής Στρατηγικής για την Αρκτική.
Οι πιο πάνω ενέργειες διασταυρώνονται και με τον ρόλο της Ρωσίας, η οποία έχει παγιώσει την ισχυρή θέση της στην περιοχή, μέσω οπλικών συστημάτων και ραντάρ που έχει τοποθετήσει, αλλά και με την διέλευση παγοθραυστικών.
Αναμφισβήτητα, η Ρωσία έχει επενδύσει σημαντικά ποσοστά της οικονομίας της στην Αρκτική, η οποία και φιλοξενεί τον αριθμό των 2 εκ. Ρώσων κατοίκων στα εδάφη της.
Επομένως, οι πιο πάνω αναφορές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ένα μεγάλο μέρος του Διεθνούς Ανταγωνισμού και της Διεκδίκησης Ισχύος εντοπίζεται στην Αρκτική ζώνη. Δύο διαχρονικά μεγάλοι αντίπαλοι, οι ΗΠΑ και η Ρωσία καθώς και μια ταχέως αυξανόμενη Δύναμη, που επιζητεί να αποκτήσει μερίδια ισχύος, η Κίνα, αναμετρούνται για την διεκδίκηση και την απόκτηση ελέγχου μιας περιοχής με αξιοσημείωτες γεωπολιτικές δυνατότητες, αλλά και με τεράστια περιβαλλοντικά προβλήματα.