Οι ειδικοί το αποκαλούν «σύνδρομο οικονομικής θέσης» — αλλά μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε σε οποιαδήποτε θέση του αεροπλάνου.
Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, ή οξεία εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση ονομάζουμε την κατάσταση κατά την οποία εμφανίζεται θρόμβος (πηγμένο αίμα) μέσα σε κάποια βαθειά φλέβα του σώματος, κυρίως στα κάτω άκρα.
Μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή, αλλά οι άνθρωποι που ταξιδεύουν σε πτήσεις μεγάλων αποστάσεων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο επειδή είναι καθιστοί για μεγάλες χρονικές περιόδους, δηλώνει ο δρ Ρίνακιν Β. Πάρεκχ, σύμβουλος - καρδιολόγος στο Harley Street Heart and Vascular Centre της Σιγκαπούρης.
«Θεωρητικά, οι άνθρωποι που βρίσκονται σε καλύτερες κατηγορίες αεροπορικών εταιρειών - business class, first class - έχουν περισσότερο χώρο για να κινηθούν, να τεντώσουν τα πόδια τους», αναφέρει ο ίδιος στο CNBC Travel. «Άρα όλα έχουν να κάνουν με τον χώρο που καταλαμβάνουμε στο αεροπλάνο».
Αλλά ο Πάρεκχ σπεύδει να επισημάνει ότι το λεγόμενο «”σύνδρομο οικονομικής θέσης”» δεν κάνει διακρίσεις ως προς το πού καθόμαστε ή πόσο συχνά ένας ταξιδιώτης πετάει», αναφέρει.
«Είχα ασθενείς που ταξίδευαν ακόμη και σε business class κι εμφάνισαν επίσης το συγκεκριμένο σύνδρομο», λέει. Επιπλέον, «μπορεί να συμβεί και στη μόνη πτήση της ζωής μας, αν αποφασίσουμε να μην μετακινηθούμε».
Τι μεγιστοποιεί τους κινδύνους
Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση τυπικά σχηματίζεται στα πόδια. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο, οίδημα, αλλαγές στο χρώμα του δέρματος και αίσθημα ζεστασιάς, αλλά μερικοί άνθρωποι δεν έχουν καθόλου συμπτώματα, σύμφωνα με την Mayo Clinic.
Όσοι είναι παχύσαρκοι, άνω των 60 ετών, παίρνουν αντισυλληπτικά χάπια, κάνουν θεραπείες ορμονικής υποκατάστασης ή καπνίζουν, έχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, σύμφωνα με το ιατρικό κέντρο.
Αλλά κάθε πτήση εγκυμονεί τους δικούς της κινδύνους, λέει ο Πάρεκχ.
«Το ποσοστό να αναπτύξει κανείς εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση λόγω του αεροπορικού ταξιδιού είναι 1 στις 5.000 πτήσεις».
Όσοι πραγματοποιούν πτήσεις μεγάλων αποστάσεων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, αλλά η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση μπορεί να αναπτυχθεί σε και μικρότερες πτήσεις, συμπληρώνει.
«Οι άνθρωποι συνήθως ορίζουν τις πτήσεις μεγάλων αποστάσεων εκείνες που διαρκούν ως οκτώ ώρες», αναφέρει, «αλλά υπάρχουν ορισμένα δεδομένα που υποδηλώνουν ότι ακόμη και τέσσερις ώρες πτήσης θεωρούνται πτήση αρκετά μεγάλη».
Ο Αλόκ Ταπάντια, ένας 52χρονος πρώην επιχειρηματίας στον τραπεζικό κλάδο, είπε ότι εμφάνισε εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση ως αποτέλεσμα τετράωρης πτήσης από τη Σιγκαπούρη στο Χονγκ Κονγκ.
Είπε ότι παίζει μπάντμιντον τρεις φορές την εβδομάδα, οπότε ήξερε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά όταν του κόπηκε η ανάσα καθώς ανέβαινε μια σκάλα μετά την άφιξή του στο Χονγκ Κονγκ..
«Μία από τις κυλιόμενες σκάλες είχε σταματήσει να λειτουργεί», είπε, έτσι ανέβηκε τις σκάλες. «Έπρεπε να σταματήσω για λίγο και αναρωτιόμουν τι μου συνέβη».
Μόλις επέστρεψε στη Σιγκαπούρη, με κομμένη την ανάσα και με αυξημένο καρδιακό ρυθμό, πήγε τελικά για τσεκ-απ.
Οι γιατροί του είπαν ότι ένας θρόμβος είχε ταξιδέψει στην πνευμονική αρτηρία που συνδέει την καρδιά και τους πνεύμονές του...
Συμβουλές για αποφυγή της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης
Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση μπορεί να εξελιχθεί σε πνευμονική εμβολή, η οποία είναι μια, δυνητικά απειλητική για τη ζωή, επιπλοκή που εμφανίζεται όταν ένας θρόμβος αίματος απελευθερώνεται και κολλήσει σε ένα αιμοφόρο αγγείο στον πνεύμονα, σύμφωνα με την Mayo Clinic.
Όταν ένας θρόμβος μετακινηθεί στους πνεύμονες, μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα όπως δύσπνοια και πόνοι στο στήθος, αναφέρει ο Πάρεκχ.
Δεν υπάρχει τρόπος να εξαλειφθεί εντελώς ο κίνδυνος της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, λέει ο ίδιος. Αλλά υπάρχουν τρόποι για να μειωθούν οι κίνδυνοι κατά την πτήση, λέει.
Η Mayo Clinic προτείνει να πίνουμε άφθονο νερό, να στεκόμαστε όρθιοι που και που και να περπατάμε (όσο αυτό είναι εφικτό) κατά τη διάρκεια της πτήσης, να κάνουμε κύκλους με τα πόδια στο ύψος των αστραγάλων όταν καθόμαστε και να φοράμε κάλτσες συμπίεσης ή κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης, που είναι ειδικές με δυνατότητα να εξασκούν μια υπολογισμένη πίεση βοηθώντας το φλεβικό σύστημα.
Και τέλος, ο Πάρεκχ έχει να δώσει μια σημαντική κι απλή συμβουλή στους ταξιδιώτες: να επιλέγουμε θέση στον διάδρομο.