Κάθε χρόνο, το World Happiness Report δημοσιεύει μια ετήσια κατάταξη με τις πιο ευτυχισμένες χώρες στον κόσμο. Για έβδομη συνεχή χρονιά, η Φινλανδία κέρδισε την πρώτη θέση συνολικά.
Αλλά για ανθρώπους κάτω των 30 ετών, ως καλύτερη χώρα για να ζει κανείς ανακηρύχθηκε η Λιθουανία.
«Νομίζω ότι αυτό μπορεί να εκπλήξει», δήλωσε η Τζουνόνα Αλμοναϊτιενέ, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα ψυχολογίας υγείας στο Λιθουανικό Πανεπιστήμιο Επιστημών Υγείας. «Όταν κοιτάς από τις Ηνωμένες Πολιτείες,… είναι κάπου κοντά στη Ρωσία», μια περιοχή που συχνά συνδέεται με κίνδυνο, είπε.
«Η Λιθουανία ανέκτησε την ανεξαρτησία της όχι πολύ καιρό πριν - ήταν το 1990», δήλωσε ο Αντανάς Καΐρις, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα γενικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Βίλνιους. «Αυτό σημαίνει ότι νέοι κάτω των 30 έχουν περάσει τη ζωή τους εξ ολοκλήρου στην ανεξάρτητη Λιθουανία, ενώ άλλες ηλικιακές ομάδες... βίωσαν τη σκληρή πραγματικότητα της Σοβιετικής Ένωσης».
Από τότε, η οικονομία της Λιθουανίας έχει βελτιωθεί μαζί με τις εθνικές της σχέσεις — η χώρα εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ και έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2004. «Η Λιθουανία είχε έναν πραγματικά ισχυρό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας της και νομίζω ότι ο κύριος παράγοντας αυτής της ευτυχίας είναι ότι η Λιθουανία είναι... ισχυρή, ασφαλής και μια σύγχρονη δημοκρατία», λέει ο ίδιος.
Αλλά άλλες πτυχές της κουλτούρας και των κανόνων της χώρας συμβάλλουν στην «τροφοδοσία» της ευτυχίας στους νέους. Παρακάτω, οι ειδικοί περιγράφουν μερικά:
Οι άνθρωποι νιώθουν μια αίσθηση ότι υπάρχουν ευκαιρίες
Σύμφωνα με τον Καΐρις, η οικονομική ανάπτυξη της Λιθουανίας όχι μόνο σημαίνει ότι οι νέοι έχουν περισσότερα χρήματα συνολικά, αλλά δημιουργεί μελλοντικές ευκαιρίες για αυτούς.
«Αυτό σημαίνει ότι έχουν την ευκαιρία να μορφωθούν, να ταξιδέψουν, να επιλέξουν δραστηριότητες αναψυχής και, στην πραγματικότητα, αν κοιτάξεις την πρωτεύουσα της Λιθουανίας - το Βίλνιους - βλέπεις νέους ανθρώπους παντού και κάνουν αυτό που τους αρέσει να κάνουν», αναφέρει ο ίδιος.
Ένα άλλο σημαντικό «άνοιγμα» είναι η εκπαίδευση, η οποία επιτρέπει στους Λιθουανούς να μάθουν νέες δεξιότητες και να ξεκινήσουν διαφορετικές σταδιοδρομίες. «Έχουμε πραγματικά υψηλό επίπεδο ανθρώπων με πτυχίο πανεπιστημίου ή κολεγίου», λέει επίσης ο Καΐρις.
Δίνουν προτεραιότητα στο χρόνο με την οικογένεια και τα αγαπημένα τους πρόσωπα
«Οι οικογενειακοί δεσμοί είναι ακόμα πολύ ισχυροί στη χώρα μας», λέει η Αλμοναϊτιενέ. Μάλιστα, πολλοί νέοι ζουν με τους γονείς τους. Εάν εργάζονται ή πηγαίνουν στο σχολείο σε διαφορετικό μέρος της χώρας, η Λιθουανία είναι αρκετά μικρή ώστε να επισκέπτονται εύκολα την πόλη τους.
Επιπλέον, οι μεγαλύτεροι Λιθουανοί είναι γνωστό ότι προστατεύουν τα παιδιά τους, συμπληρώνει η ίδια «Είναι ένα είδος ασφάλισης – οι νέοι πάντα γνωρίζουν ότι οικονομικά, μπορούν επίσης να βασίζονται στους γονείς τους», είπε.
Είναι αποδεδειγμένο ότι οι κοινωνικές συνδέσεις είναι το κλειδί για την ευημερία, επομένως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι οικογενειακές σχέσεις βοηθούν στην ευτυχία των νέων.
Ο Καΐρις λέει ότι αν μας λείπουν οι κοινωνικές σχέσεις στη ζωή μας, ας ξεκινήσουμε με το να γίνουμε μέλος μιας εθελοντικής ομάδας ή επιλέγοντας ένα χόμπι που να μπορούμε να κάνουμε με άλλους. Αυτός είναι ένας τρόπος για να γνωρίσουμε ανθρώπους και να καλλιεργήσουμε ουσιαστικές σχέσεις.
«Αν μιλάμε για ανθρώπους που έχουν πολλές κοινωνικές σχέσεις, τότε μάλλον θα πρέπει να σκεφτούμε το βάθος της σύνδεσης, γιατί δεν έχει σημασία.
Διακατέχονται από ευγνωμοσύνη για τις τρέχουσες συνθήκες στη ζωή τους
Η σύγκριση είναι συχνά γνωστή ως ο κλέφτης της χαράς. Σκεφτείτε το: Όταν σκρολάρουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και βλέπουμε μια φαινομενικά τέλεια οικογένεια σε ένα γιγαντιαίο σπίτι, πιθανότατα σκεφτόμαστε το μικρότερο, πιο ακατάστατο σπίτι μας. Αλλά στην περίπτωση των νέων στη Λιθουανία, ο Καΐρις αναφέρει ότι η σύγκριση μπορεί στην πραγματικότητα να ενισχύει τη χαρά τους.
«Νομίζω ότι πρέπει να αναφέρω ότι έχουμε κάτι να συγκρίνουμε ιστορικά... η νεολαία μπορεί να συγκρίνει τη δική της εμπειρία με εμπειρίες γονέων ή παππούδων», είπε, προσθέτοντας ότι οι γονείς και οι παππούδες των νέων έπρεπε να υπομείνουν μια προβληματική και δύσκολη περίοδο με τη Σοβιετική Ένωση...
Ζούν την κάθε στιγμή
... «Υπάρχουν επίσης κοινωνιολογικές έρευνες που δείχνουν ότι πολλοί άνθρωποι εδώ στη Λιθουανία αισθάνονται άγχος εξαιτίας του πολέμου επειδή φοβούνται πιθανή εισβολή», λέει ακόμα η Αλμοναϊτιενέ. «Αλλά αυτό που κάνουν συνήθως, προσπαθούν να ζήσουν τη ζωή τους στο τώρα… για να μην καθυστερήσουν τα καλά πράγματα για το μέλλον».
Αν και είναι εύκολο να σκεφτούμε ότι τελικά θα κάνουμε αυτό το ονειρεμένο ταξίδι ή θα μάθουμε αυτό το νέο χόμπι στο μέλλον, το να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να κάνει αυτά τα πράγματα αυτή τη στιγμή μπορεί να μας βοηθήσει να νιώσουμε πιο χαρούμενοι.
Η ευτυχία δεν θα εμφανίζεται απλώς από τον ...αέρα, αλλά πρέπει να καλλιεργηθεί - και ορισμένοι από τους παράγοντες που βοηθούν τους ανθρώπους να αισθάνονται καλά δεν είναι στον έλεγχό μας.
Δεν είναι τόσο ότι οι νέοι της Λιθουανίας κάνουν κάτι ριζικά διαφορετικό από άλλους νέους σε όλο τον κόσμο, αλλά είναι η ανάπτυξη, η ανεξαρτησία και οι δυνατότητες που υπάρχουν στη χώρα που τους δίνουν το χώρο να αισθάνονται καλά, σύμφωνα με τον Καΐρις. (Σε αντίθετη περίπτωση) πόσο καλά μπορούμε να αισθανθούμε πραγματικά αν έχουμε να κάνουμε με μια κυβέρνηση που δεν υποστηρίζει και μια συνεχή σύγκρουση;
Επιπλέον, ο Καΐρις είπε ότι σίγουρα υπάρχουν άνθρωποι στη Λιθουανία που είναι δυσαρεστημένοι ή που αντιμετωπίζουν προκλήσεις ψυχικής υγείας, επομένως αυτό δεν σημαίνει ότι ολόκληρη η χώρα είναι χαρούμενη.
Όσον αφορά την ευτυχία, ο ίδιος λέει ότι είναι σημαντικό να δούμε ότι μπορούμε και να διαχειριζόμαστε τα πράγματα που είναι πιο δύσκολο να ελέγξουμε. Για παράδειγμα, ενώ δεν μπορούμε να ελέγξουμε τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας, όπως το αν αγχωνόμαστε πιο εύκολα από τον μέσο άνθρωπο. Αλλά μπορούμε να εξασκηθούμε στον διαλογισμό και την επίγνωση νιώσουμε πιο ήρεμοι. «Υπάρχουν παράγοντες που δεν μπορούμε να αλλάξουμε και υπάρχουν άλλοι που μπορούμε με λίγη προσπάθεια ή με πολλή δουλειά», κατέληξε.