Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι έτοιμη να αποκαλύψει νέες αμφιλεγόμενες πολιτικές ασύλου για το μπλοκ την επόμενη εβδομάδα, χαρακτηρίζοντας τη μετανάστευση ως ένα φυσιολογικό γεγονός της ζωής, το οποίο ότι η ήπειρος πρέπει να μάθει να διαχειρίζεται.
Σε ομιλία της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η οποία έλαβε ανάμικτες αντιδράσεις - χειροκροτήματα από την μια και διακοπές λόγω διαμαρτυριών από την άλλη - η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είπε ότι η μεταναστευτική πολιτική πρέπει να αναγνωρίσει «ότι κάθε άνθρωπος έχει μια ιερή αξιοπρέπεια».
Από το 2015, όταν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι έφτασαν στην Ευρώπη δια θαλάσσης και χιλιάδες πέθαναν στη διαδρομή, η μεταναστευτική πολιτική υπήρξε πηγή διαμάχης στην Ε.Ε.
Ο αριθμός των προσφυγικών/μεταναστευτικών ροών έχει μειωθεί έκτοτε, αλλά τα μέλη της Ε.Ε. εξακολουθούν να είναι διχασμένα για το πώς θα μοιραστούν την ευθύνη της φιλοξενίας τους, και ακροδεξιά κόμματα έχουν κερδίσει ψήφους και έδαφος ανά την Ευρώπη, ζητώντας την υιοθέτηση μιας πιο σκληρής γραμμής.
«Η μετανάστευση ήταν ανέκαθεν γεγονός για την Ευρώπη - και θα είναι πάντα», είπε η φον ντερ Λάιεν. «Αυτή είναι η κανονικότητα. Θα έπρεπε και πρέπει να είμαστε σε θέση να το διαχειριστούμε όλο αυτό», πρόσθεσε.
Σε ένα σημείο της ομιλίας της διακόπηκε από έναν δεξιό Γερμανό ευρωβουλευτή νομοθέτη, επειδή η πρόεδρος της Κομισιόν κατηγόρησε την ακροδεξιά για «κήρυξη μίσους» στο ζήτημα της μετανάστευσης. «Αλλά το μίσος δεν ήταν ποτέ καλός σύμβουλος», συμπλήρωσε.
Η φον ντερ Λάιεν, της οποίας η οικογένεια βοήθησε έναν πρόσφυγα από την Συρία να ξεκινήσει μια νέα ζωή στη Γερμανία, δήλωσε ότι περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι έρχονται να ζήσουν νόμιμα στην Ευρώπη κάθε χρόνο, ενώ πέρυσι μόλις 140.000 άτομα ζήτησαν άσυλο.
Τα στοιχεία του ΟΗΕ δείχνουν ότι 124.000 άτομα έφτασαν στο μπλοκ διαμέσου της Μεσογείου πέρυσι και 1.319 πέθαναν στη θάλασσα, αριθμοί που μειώνονται κάθε χρόνο από το 2015.
Τα κράτη του ευρωπαϊκού Νότου όπου φτάνουν οι μετανάστες, όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Μάλτα, έχουν ζητήσει επανειλημμένως βοήθεια. Πλούσιες βόρειες χώρες όπου πολλοί πρόσφυγες έχουν εξαρχής ως προορισμό τους, όπως η Γερμανία, η Σουηδία και η Ολλανδία, θέλουν μια προσέγγιση διαμοιρασμού των αιτούντων άσυλο σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αλλά τα ανατολικά κράτη με επικεφαλής την Πολωνία και την Ουγγαρία δεν θέλουν να υποδεχτούν κανέναν.
Υποχρεωτική μετεγκατάσταση
Η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι η νέα στρατηγική θα στοχεύει στη βελτίωση της διαχείρισης του μεταναστευτικού στα εξωτερικά σύνορα του μπλοκ, στην ενίσχυση της καταπολέμησης των δουλεμπόρων και στην επίτευξη περισσότερων συμφωνιών με τρίτες χώρες για τη στέγαση μεταναστών σε αντάλλαγμα την παροχή βοήθειας από την ΕΕ.
Μια τέτοια προσέγγιση θα δημιουργούσε σαφείς, νόμιμους τρόπους για να προσεγγίσουν αυτοί οι άνθρωποι την Ευρώπη και παράλληλα θα βελτίωνε τα προγράμματα ένταξής τους.
Πηγές ανέφεραν στο Reuters ότι η πρόταση θα εξακολουθεί να περιλαμβάνει το πιο αμφιλεγόμενο στοιχείο: την υποχρεωτική μετεγκατάσταση αιτούντων άσυλο μεταξύ όλων των κρατών μελών σε περιόδους μεταναστευτικής αιχμής.
Αυτό σημαίνει ότι η πρόταση της Ε.Ε. θα αντιμετωπίσει μια δύσκολη μάχη, και αναμένεται να περάσουν μήνες μέχρι τα κράτη μέλη, η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να καταλήξουν σε συμφωνία.
Η Γερμανία, η οποία κατέχει τώρα την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, ελπίζει τουλάχιστον να έχει έναν «πολιτικό οδικό χάρτη» φέτος για μια μελλοντική συμφωνία για τη μετανάστευση.
Διχασμένη η Ευρώπη
Την Τρίτη, η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε την πρόθεσή της να υποδεχθεί 1.553 πρόσφυγες από όλα τα ελληνικά νησιά και κυρίως από αυτούς που έμειναν άστεγοι μετά την καταστροφική πυρκαγιά της Μόριας.
Ο ομοσπονδιακός υπουργός Εσωτερικών, Χορστ Ζέεχοφερ, απαντώντας στις κατηγορίες από τις τάξεις του ακροδεξιού όμματος Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD), υπερασπίστηκε στο Κοινοβούλιο την απόφαση αυτή χαρακτηρίζοντας την τρέχουσα μεταναστευτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης «μίζερη και μικρόψυχη» ενώ τόνισε ότι «πρόκειται για ηράκλειο άθλο να δημιουργήσει κανείς ένα κοινό σύστημα ασύλου που θα διαρκέσει για πολλά χρόνια».
Αντίστοιχα, το Βέλγιο γνωστοποίησε την Τετάρτη την πρότασή του για μετεγκατάσταση 100 έως 150 ευάλωτων αιτούντων άσυλο από την Ελλάδα.
Στον αντίποδα, η Αυστρία - όπως και άλλες χώρες - εμφανίζεται απρόθυμη να υποδεχτεί ακόμη και ασυνόδευτα ανήλικα από τον κατεστραμμένο καταυλισμό προσφύγων και μεταναστών στη Μόρια της Λέσβου.
«Δεν θα ακολουθήσουμε τον γερμανικό δρόμο. Και υποθέτω επίσης ότι πάρα πολλές ευρωπαϊκές χώρες δεν θα ακολουθήσουν αυτόν το δρόμο - να αναλάβουν μεγάλο αριθμό προσφύγων από την Ελλάδα» δήλωσε κατηγορηματικά ο Αυστριακός καγκελάριος, Σεμπάστιαν Κουρτς.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, από την πλευρά του, κατά την επίσκεψή του στη Λέσβο έστειλε το μήνυμα ότι η ΕΕ πρέπει να καθορίσει τους όρους μιας αποτελεσματικής αλληλεγγύης. «Είναι μια κοινή ευρωπαϊκή πρόκληση» ανέφερε χαρακτηριστικά και κατέστησε σαφές πως όλες οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να κινητοποιηθούν και ότι πρέπει να στηριχθούν χώρες όπως η Ελλάδα, που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. «Πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας. Αυτή η συζήτηση είναι δύσκολη σε πολιτικό επίπεδο στην Ευρώπη, το γνωρίζουμε, όμως η α αξιοπρέπεια του ευρωπαϊκού σχεδίου απαιτεί να συγκεντρωθούμε ώστε να είμαστε σε θέση να επιτύχουμε πρόοδο και να αντιμετωπίσουμε αυτήν την πρόκληση» σημείωσε.
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης έχει καλέσει τα ευρωπαϊκά κράτη και την ΕΕ να υποστηρίξουν άμεσα την παροχή στέγασης και τη φροντίδα των εκτοπισμένων μεταναστών της Μόριας και να δημιουργήσουν παράλληλα μακροπρόθεσμες λύσεις που βασίζονται στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
«Ενώ η προτεραιότητα αυτή τη στιγμή είναι η αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών των μεταναστών και των προσφύγων στη Λέσβο, χρειάζονται πιο βιώσιμες λύσεις Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω ενός ισχυρότερου συστήματος μετεγκατάστασης και ενός ισχυρού δείγματος αλληλεγγύης από τα ευρωπαϊκά κράτη» τόνισε ο γενικός διευθυντής του ΔΟΜ, Αντόνιο Βιτορίνο.
(με πληροφορίες από Reuters, ΑΠΕ)