Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης συζήτησαν τη Δευτέρα τρόπους για να αμβλυνθούν οι εντάσεις στη Βοσνία και να αποτραπεί η πιθανή διάλυση της εθνικά διχασμένης βαλκανικής χώρας, καθώς η ειρηνευτική συμφωνία που μεσολάβησε πριν από 25 χρόνια συνεχίζει να αποτυγχάνει.
«Η εθνικιστική και αυτονομιστική ρητορική αυξάνεται στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και θέτει σε κίνδυνο τη σταθερότητα, ακόμη και την ακεραιότητα της χώρας», δήλωσε ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, από τις Βρυξέλλες, όπου προήδρευσε σε συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών του μπλοκ των 27 χωρών.
Είπε ότι «οι υπουργοί θα πρέπει να λάβουν μια απόφαση για το πώς να σταματήσουν αυτή τη δυναμική στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και να αποφύγουν τη διάλυση της χώρας σε κομμάτια. Αυτή είναι μια κρίσιμη κατάσταση».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν τον περασμένο μήνα νέες κυρώσεις κατά του Σερβοβόσνιου ηγέτη Μίλοραντ Ντόντικ, ο οποίος εδώ και χρόνια υποστηρίζει ότι το σερβικό τμήμα της Βοσνίας πρέπει να εγκαταλείψει την υπόλοιπη χώρα και να ενωθεί με τη γειτονική Σερβία.
Οι ΗΠΑ τον κατηγόρησαν για «διεφθαρμένες δραστηριότητες» που απειλούν να αποσταθεροποιήσουν την περιοχή και να υπονομεύσουν την Ειρηνευτική Συμφωνία του Ντέιτον, που επετεύχθη με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ. Ο Ντόντικ λέει ότι αυτός και οι Σερβοβόσνιοι στοχοποιούνται και κατηγορούνται άδικα για διαφθορά.
Η συμφωνία το 1995 τερμάτισε τον πόλεμο στη Βοσνία, ο οποίος κόστισε τη ζωή σε περισσότερους από 100.000 ανθρώπους και άφησε πίσω του εκατομμύρια άστεγους.
Βάσει της συμφωνίας ιδρύθηκαν δύο ξεχωριστές κυβερνητικές οντότητες στη Βοσνία - η Δημοκρατία Σέρπσκα που διοικείται από τους Σέρβους της Βοσνίας και μια άλλη που κυριαρχείται από Μποσνιάκους -μια εθνοτική ομάδα που είναι κατά κύριο λόγο μουσουλμάνοι- και Κροάτες. Και τα δύο συνδέονται με κοινούς θεσμούς σε επίπεδο κράτους και όλες οι ενέργειες σε εθνικό επίπεδο απαιτούν συναίνεση και από τις τρεις εθνοτικές ομάδες.
Οι περισσότερες χώρες της ΕΕ θέλουν επίσης να πλήξουν τον Ντόντικ με κυρώσεις, αλλά η Ουγγαρία, η Κροατία και η Σλοβενία είναι ιδιαίτερα αντίθετες και πιθανόν να μπλοκάρουν κάθε προσπάθεια επιβολής περιοριστικών μέτρων εναντίον του.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας, Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ, δήλωσε ότι «οι ανακοινώσεις του Ντόντικ και της Δημοκρατίας Σέρπσκα είναι εξαιρετικά επικίνδυνες και παίζουν με την ακεραιότητα του κράτους και αυτό είναι για εμάς απαγορευτικό».
Προειδοποίησε ότι η Βοσνία και τα Βαλκάνια δεν πρέπει να γίνουν «παιδότοπος για παράγοντες εκτός Ευρώπης». Η Ρωσία έχει δεσμευτεί συγκεκριμένα για υποστήριξη στον Ντόντικ και τους συνεργάτες του.
Η ΕΕ απαιτεί επίσης να ψηφιστεί η εκλογική μεταρρύθμιση πριν από τις κάλπες στη Βοσνία αργότερα αυτό το έτος.
Αυτό που θέλει να δει η ΕΕ, είπε ο Ιρλανδός υπουργός Εξωτερικών Σάιμον Κόβενι, είναι «ένα πλήρες πακέτο μεταρρυθμίσεων συμφωνημένο και εφαρμοσμένο πριν από τις εκλογές, έτσι ώστε να γίνουν εκλογές που στη συνέχεια θα οδηγήσουν με επιτυχία στο σχηματισμό μιας κυβέρνησης που θα μπορεί να λειτουργήσει».
«Θέλουμε να δούμε ειρήνη και σταθερότητα στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και νομίζω ότι αυτό το πακέτο μεταρρυθμίσεων σίγουρα θα βοηθούσε να πραγματοποιηθεί», είπε ο Κόβενι στους δημοσιογράφους.