Η περίοδος της πανδημίας, της καραντίνας και της συνεπαγόμενης επαγγελματικής και εμπορικής αδράνειας, είναι από μόνη της ένα ιστορικό σημείο καμπής για όλες τις εμπλεκόμενες και πληττόμενες κοινωνίες και συνεπώς για τις κοινωνίες και οικονομίες ολόκληρου του πλανήτη.
Η παρούσα υγειονομική κρίση αποτελεί ωστόσο μεταμφιεσμένη ευκαιρία αλλαγής, μετεξέλιξης και αναπροσανατολισμού σε πολλά επίπεδα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, αλλά και στην αναβάθμιση του νομικού μας πολιτισμού.
Υποθέσεις εμπορικού αντικειμένου που για χρόνια «λιμνάζουν» στα δικαστήρια της πατρίδας μας, έχουν αποτελέσει τροχοπέδη στην ανάπτυξη και στην ευρύτερη προοπτική της Ελλάδας.
Και το ζήτημα δεν είναι μόνο η αδυναμία ουσιαστικής επιλύσεως αυτών των διαφορών σε εύλογο χρόνο, αλλά και η διαιώνιση οικονομικών διαφορών οι οποίες συν τω χρόνω μετατρέπονται σε προσωπικές.
Έτσι αναστέλλεται το ευρύτερο συνεργατικό κλίμα που πρέπει να διέπει τον επιχειρηματικό κόσμο και τις εμπορικές συναλλαγές.
Για την πατρίδα μας η τρέχουσα υγειονομική κρίση προερχόμενη από την πανδημία του κορωνοϊού που ενέσκηψε ένα έτος πριν, αποτελεί μοναδική και ιστορικών διαστάσεων ευκαιρία για τη μετεξέλιξη της δικαιοσύνης και την ανατροπή χρόνιων προβλημάτων που ταλανίζουν τον ελληνικό νομικό κόσμο.
Πρώτα και κύρια είναι μια μοναδική ευκαιρία για πλήρη ηλεκτρονικοποίηση της δικαιοσύνης (eJustice).
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά;
Σημαίνει την πλήρη εφαρμογή της ηλεκτρονικής κατάθεσης δικογράφων σε όλα τα ελληνικά δικαστήρια όλων των βαθμών, τη δημοσίευση όλων των δικαστικών αποφάσεων από τα δικαστήρια όλων των βαθμών και διαδικασιών σαρωμένων και με ηλεκτρονική υπογραφή, την ηλεκτρονική έκδοση παντός πιστοποιητικού με ηλεκτρονική υπογραφή και τέλος τη δυνατότητα πραγματοποιήσεως της επ’ ακροατηρίω δικαστικής διαδικασίας απομακρυσμένα με τηλεδιάσκεψη.
Όλα τα ανωτέρω είναι βήματα που έχουν γίνει σε ένα ικανοποιητικό ποσοστό έως και σήμερα, πρέπει όμως να ολοκληρωθούν άμεσα για την πολυπόθητη αποσυμφόρηση και καλύτερη λειτουργία των δικαστηρίων, η οποία οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην ταχύτερη και αποτελεσματικότερη απονομή της δικαιοσύνης.
Το δεύτερο κρίσιμο σημείο είναι η επέκταση του θεσμού της Υποχρεωτικής Αρχικής Συνεδρίας (ΥΑΣ) και σε άλλες υποθέσεις όπως είναι οι υποθέσεις μικρού, αλλά καίριου για τη μικρομεσαία οικονομία αντικειμένου κάτω των 30.000 ευρώ.
Το κυριότερο όμως εν προκειμένω δεν είναι μόνο η θέσπιση της ανωτέρω επέκτασης της ΥΑΣ, αλλά η εμπέδωση και «κοινωνική θεσμοποίηση» της Διαμεσολάβησης και όλων των εναλλακτικών μορφών επιλύσεως διαφόρων (ADR), ως το πρώτο και το κύριο στάδιο επίλυσης της οιασδήποτε εμπορικής ή οικονομικής διαφοράς.
Με άλλες λέξεις πρέπει να καταστεί σαφές και κατανοητό από την επιχειρηματική - εμπορική κοινότητα της πατρίδας μας, ότι οι εναλλακτικές μέθοδοι επιλύσεως των διαφορών (ADR) όπως είναι η Διαμεσολάβηση και η Διαιτησία είναι ευέλικτες, ταχύτερες και ως εκ τούτου προάγουν την επιχειρηματικότητα και την ανάπτυξη.
Ως εκ των ανωτέρω είναι σαφές ότι η πλήρης ηλεκτρονικοποίηση της ελληνικής δικαιοσύνης σε συνδυασμό με την επέκταση, εμπέδωση και «κοινωνική θεσμοποίηση» των εναλλακτικών μεθόδων επιλύσεως διαφόρων, δεν αποτελούν απλά τους τρόπους υπέρβασης των εγγενών αδυναμιών που αντιμετωπίζει καθημερινά ο ελληνικός νομικός κόσμος, αλλά επιπροσθέτως είναι οι βασικοί πολλαπλασιαστές ισχύος της πολυπόθητης ανάπτυξης, που έχει ανάγκη περισσότερο από ποτέ σήμερα η πατρίδα μας.
*Ο Χρήστος Φασλής είναι Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω, Διαμεσολαβητής CEDR, PON Harvard Alumnus