Στις 17 Ιανουαρίου η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τοποθετήθηκε επί τριών φακέλων του λεγόμενου «Πακέτου Καθαρής Ενέργειας», για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την εξοικονόμηση, και τον συντονισμό των εθνικών ενεργειακών πολιτικών για τις επόμενες δεκαετίες. Κι αν αυτά ακούγονται αδιάφορα, κάθε άλλο παρά έτσι είναι – η καθαρή ενέργεια θα μπει για τα καλά στη ζωή μας, ευτυχώς.
Οι Ευρωπαίοι βουλευτές έθεσαν, καταρχάς, το όραμα τους για την Ευρώπη του 2050. Σε περίπου 30 χρόνια από τώρα, θα πρέπει να έχουμε μεταβεί σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών, περιορίζοντας τις εκπομπές αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου στο μέγιστο δυνατό και ενισχύοντας τις λεγόμενες ‘δεξαμενές’ αερίων, για παράδειγμα τα δάση. Τα κράτη-μέλη πρέπει να ετοιμάσουν οδικούς χάρτες εξηγώντας πώς θα φτάσουν στον επιθυμητό στόχο- εργαλείο το οποίο, εάν εφαρμοστεί σωστά, θα προσφέρει επενδυτική και πολιτική σταθερότητα. Ιδιαίτερο ελληνικό ενδιαφέρον έχει και η υποχρέωση κάθε χώρας να καταργήσει σταδιακά τις επιδοτήσεις στα ορυκτά καύσιμα, όπως είναι για παράδειγμα η επιδότηση του πετρελαίου θέρμανσης. Το μήνυμα του εισηγητή του φακέλου, Λουξεμβούργιου ευρωβουλευτή Claude Turmes, στο twitter είναι ενδεικτικό της επιτυχούς κατάληξης της ψηφοφορίας:
Ο επόμενος φάκελος, αυτός της εξοικονόμησης ενέργειας, αποτελεί βάλσαμο για πολλές ελληνικές πληγές, από την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχιας, που αντιμετωπίζει το 40% περίπου των νοικοκυριών στην Ελλάδα, έως την ανεργία, αν θυμηθούμε τις 10.000 νέες θέσεις εργασίας που δημιούργησε το κουτσουρεμένο πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον». Η απόφαση της Ολομέλειας της ευρωβουλής βρήκε χαμένη την ελληνική κυβέρνηση, η οποία προσπάθησε με τη στάση της να ανοίξει «παραθυράκια» στις ευρωπαϊκές οδηγίες για να στριμώξει εκεί την απραξία της. Αλίμονο. Εάν προχωρήσει το σκεπτικό των ευρωβουλευτών, το 2030 θα πρέπει να έχουμε μειώσει την κατανάλωση μας κατά 35%, ενώ οι προμηθευτές ενέργειας οφείλουν να περιορίσουν τις πωλήσεις τους κατά 1,5% κατ’ έτος (3,5 φορές περισσότερο από όσο είχαν ζητήσει οι Eυρωπαίοι Υπουργοί). Αποκτούν έτσι ένα κίνητρο να προσφέρουν στους πελάτες τους υπηρεσίες εξοικονόμησης ενέργειας, δημιουργώντας νέα πεδία κερδοφορίας. Σε μεγάλο βαθμό ικανοποιήθηκε το αίτημα της ελληνικής βιομηχανίας ενεργειακής αποδοτικότητας, που μαζί με το WWF Ελλάς και ερευνητικούς φορείς, τάχθηκαν υπέρ φιλόδοξων πολιτικών εξοικονόμησης. Ο κ. Σταθάκης θα έχει τις επόμενες εβδομάδες την ευκαιρία να δείξει πως η εξοικονόμηση ενέργειας είναι πράγματι πυλώνας της πολιτικής του καθώς οι Eυρωπαίοι Υπουργοί θα κληθούν να επαναφέρουν στο τραπέζι τον δεσμευτικό χαρακτήρα των στόχων εξοικονόμησης που θα θέσουν οι χώρες – προς το παρόν είναι ενδεικτικός.
Αρκετή δουλειά θα έχει να κάνει η χώρα μας και στον τομέα των καθαρών πηγών ενέργειας, όπου, σήμερα, έχουμε εγκαταστήσει μόνο τις μισές από τις μονάδες ΑΠΕ που χρειαζόμαστε για να πετύχουμε τον στόχο του 2020. Η ευρωπαϊκή βουλή ψήφισε υπέρ ενός στόχου συμμετοχής των ΑΠΕ στην κατανάλωση ενέργειας κατά 35% το 2030, δίνοντας όμως, όπως και στην εξοικονόμηση ενέργειας, τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να θέσουν τους δικούς τους στόχους. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας ήταν σε γενικές γραμμές αναμενόμενο, καθώς οι μεγάλες παρατάξεις, του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και των Σοσιαλδημοκρατών, μαζί με τους Φιλελεύθερους, είχαν συμφωνήσει εκ των προτέρων για τον φάκελο ΑΠΕ. Το μελανό σημείο της θέσης της πλειοψηφίας των ευρωβουλευτών ήταν η επιδότηση της καύσης κορμών δέντρων, ως βιοκαύσιμα, που εγκυμονεί κινδύνους σχετικά με την αειφόρα διαχείριση των δασών.
Στο τέλος του Φεβρουαρίου θα ξεκινήσει ο μακρύς διάλογος μεταξύ των τριών θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την οριστικοποίηση των 3 αυτών φακέλων. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έχει μια δύσκολη μάχη να κάμψει το συντηρητικό Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας αλλά και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ωστόσο θα έχει ένα νέο δεδομένο στα χέρια του. Σύμφωνα με ανακοίνωση της NASA το έτος 2017 αποτελεί το δεύτερο πιο θερμό έτος στην ιστορία, πίσω από το 2016, προσθέτοντας ακόμα ένα σημείο στην αυξητική καμπύλη της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Αν όχι τώρα, πότε;
Του Μιχάλη Προδρόμου, σύμβουλος ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής WWF Ελλάς