Σε μια μεγάλη εικαστική σκηνή μετατρέπει η 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης την πόλη της Ελευσίνας με πέντε εκθέσεις και εικαστικές εγκαταστάσεις που υποδέχονται το κοινό με ελεύθερη είσοδο.
Τα Μυστήριο 44 Heiner Goebbels 7 Στήλες και Μυστήριο 17 Μελίνα, υπό τη γενική εποπτεία της Μανουέλλας Παυλίδου και τη γενική επιμέλεια του Νικόλαου Καλτσά, στις ανακαινισμένες Αποθήκες 2 & 3 αντίστοιχα του Παλαιού Ελαιουργείου, το Μυστήριο 177 Visions from the Underworld, μία ομαδική έκθεση υπό την επιμέλεια των Agprognostic Temple (Dome Wood & Sam Steverlynck) στο X – Bowling Art Center, την εικαστική έκθεση-εγκατάσταση τα Αποθέματα Inventory II του Βασίλη Γεροδήμου και της Τζένης Αργυρίου στο παραλιακό μέτωπο της πόλης, καθώς και το Μυστήριο 29 Ελευσίνα – Ωμό Μουσείο, η έκθεση - ωδή στην πόλη της Ελευσίνας στο ανακαινισμένο Παλαιό Δημαρχείο υπό την επιμέλεια της Ερατώς Κουτσουδάκη.
Αποθήκη 2 του Παλαιού Ελαιουργείου
Με σεβασμό στη μεταβιομηχανική του ιστορία, την αρχιτεκτονική του και τη γενναιόδωρη αισθητική του, χρησιμοποιώντας τα στοιχεία του φωτός, της προβολής, του νερού και του ήχου, ο πολυπράγμων καλλιτέχνης και συνθέτης Heiner Goebbels μετατρέπει με το Μυστήριο 44 Heiner Goebbels 7 Στήλες την Αποθήκη 2 του Παλαιού Ελαιουργείου σε τελεστήριο: μια κοσμική αίθουσα μύησης, που προσκαλεί ανοιχτά το κοινό να ανακαλύψει -χωρίς ιεράρχηση- τις εύγλωττες επιφάνειες των λίθων, τις αναπάντεχες αντανακλάσεις στους τοίχους και στην οροφή, καθώς και τις κινούμενες εικόνες στις οποίες οι περφόρμερ φαίνονται (κυριολεκτικά) να ανασύρουν λείψανα της ευρωπαϊκής ιστορίας από το οπλοστάσιο του παρελθόντος. Οι περφόρμερ είναι οργανωμένοι με τρόπο αποκεντρωμένο. Οι ενέργειές τους βασίζονται σε συμφωνίες που παραμένουν άγνωστες, αλλά που σαφώς ακολουθούν μια συνεκτική λογική μεταξύ των σωμάτων, των αντικειμένων και του ήχου. Η προσοχή και η φροντίδα του ενός προς τον άλλο είναι εμφανείς. Όλοι μαζί κατασκευάζουν ένα τοπίο που παρουσιάζει ταυτόχρονα έναν κόσμο στα ερείπια των κυρίαρχων αφηγημάτων και την ποιητική δύναμη της αντίστασης στην υφιστάμενη τάξη πραγμάτων.
Ακούγεται μουσική στην οποία οι εκλεπτυσμένες συνθέσεις δεν μπορούν να αποδοθούν σε γνωστά όργανα. Ακούγονται και φωνές: ηχητικά τεκμήρια που συλλέχθηκαν στην Ελλάδα στα μέσα του 20ού αιώνα από τον Samuel Baud-Bovy, εθνομουσικολόγο και μουσικό ο οποίος είναι παγκοσμίως γνωστός για την ευρεία κατάρτιση όσον αφορά το έργο του. Χάρη στην προσεκτικά συγκροτημένη ισορροπία των συστατικών στοιχείων -ανάμεσα σε αυτό που φαίνεται και σε αυτό που ακούγεται-, οι επισκέπτες γίνονται κυρίαρχοι παρατηρητές. Και όσοι είναι προσεκτικοί μπορεί ακόμη και να ανακαλύψουν την έβδομη στήλη.
Αποθήκη 3 του Παλαιού Ελαιουργείου
Στην Αποθήκη 3 του Παλαιού Ελαιουργείου φιλοξενείται το Μυστήριο 17 Μελίνα, υπό τη γενική εποπτεία της Μανουέλλας Παυλίδου, τη γενική επιμέλεια και μουσειολογική και μουσειογραφική μελέτη του Νικόλαου Καλτσά.
Μια σπάνια έκθεση για το έργο ζωής της πολύπλευρης προσωπικότητας της Μελίνας Μερκούρη, της μακροβιότερης Ελληνίδας υπουργού Πολιτισμού μέχρι σήμερα.
Αυθεντικές αφίσες διάσημων ταινιών της Μελίνας Μερκούρη, φωτογραφίες-ντοκουμέντα από τις βραβεύσεις, τον αντιδικτατορικό αγώνα και από στιγμές με τους αγαπημένους της, σκηνές από ταινίες, αυθεντικά θεατρικά κοστούμια από παραστάσεις που έμειναν ιστορικές στο πέρασμα των δεκαετιών, επιστολές που αντάλλαξε με διασημότητες, καθώς και το ίδιο το καμαρίνι της με τα προσωπικά της αντικείμενα.
X-Bowling Art Center
Το Μυστήριο 177 Visions from the Underworld, υπό την επιμέλεια των Agprognostic Temple (Dome Wood & Sam Steverlynck), φιλοξενείται στο X-Bowling Art Center.
Αντλώντας ελεύθερα στοιχεία από τα Ελευσίνια Μυστήρια, η ομαδική αυτή έκθεση εκκινεί από τον μύθο και τον μυστικισμό που τα περιβάλλει, ώστε να περιηγηθεί ανάμεσα σε παράλληλα σύμπαντα. Στόχος της είναι να καταδείξει τη συνάφεια των Μυστηρίων με τη σύγχρονη εποχή και να τα ερμηνεύσει μέσω διάφορων φωνών σε μια γλώσσα για τον 21ο αιώνα.
Η πόλη της Ελευσίνας θα είναι πάντα γνωστή για τα Ελευσίνια Μυστήρια, τις πλέον απόκρυφες θρησκευτικές τελετές της αρχαίας Ελλάδας που διοργανώνονταν κάθε χρόνο για σχεδόν δύο χιλιετίες (1600 π.Χ.-400 μ.Χ.). Μερικές από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες της αρχαιότητας, όπως ο Πυθαγόρας, ο Πλάτωνας, ο Αριστοφάνης και ο Κικέρωνας, οι οποίοι είχαν λάβει μέρος στα Μυστήρια, τα περιέγραψαν ως την πιο σημαντική εμπειρία της ζωής τους. Εάν κάποιος αποκάλυπτε συγκεκριμένες λεπτομέρειες από την τελετή μύησης, κινδύνευε να τιμωρηθεί με θάνατο. Αυτός είναι ο λόγος που ένα πέπλο μυστηρίου καλύπτει μέχρι και σήμερα το ακριβές περιεχόμενο των Μυστηρίων – τα οποία περιλάμβαναν μια πομπή από την Αθήνα προς την Ελευσίνα και κατόπιν μια μυστική τελετή μύησης. Κατά τη διάρκεια της τελετής οι συμμετέχοντες έπιναν κυκεώνα, ένα ιερό ποτό με βάση το κριθάρι που ίσως περιείχε τον μύκητα ερυσίβη, ο οποίος συχνά προκαλεί παραισθήσεις. Οι εορτασμοί γίνονταν προς τιμήν της επιστροφής της Περσεφόνης, της κόρης της Δήμητρας, θεάς της γεωργίας και της γονιμότητας, μετά την αρπαγή της από τον Άδη. Για να εκδικηθεί για την απαγωγή της κόρης της, η Δήμητρα κατέστησε τη γη στείρα, προκαλώντας έτσι ξηρασία και λιμό. Η Περσεφόνη εφάρμοσε τη συμβιβαστική λύση να περνάει κάποιους μήνες με τον Άδη στον Κάτω Κόσμο –μήνες που συμβολίζουν τον σκοτεινό, άγονο χειμώνα– και τον υπόλοιπο χρόνο με τη μητέρα της στον Όλυμπο.
Η έκθεση είναι στημένη μέσα σε μια αρχιτεκτονική κατασκευή ενός υπερκύβου, ως αναφορά στον παρακείμενο αρχαιολογικό χώρο, κάτι ανάμεσα σε ένα ερείπιο που μπορεί να υπήρξε πριν από χιλιετίες και σε ένα ακαθόριστο, μετα-αποκαλυπτικό μέλλον. Με την είσοδό του ο επισκέπτης καλείται να ξεκινήσει ένα ταξίδι ανακάλυψης – μια συμβολική κατάβαση στον Κάτω Κόσμο μετ’ επιστροφής. Στα ερείπια αυτού του ναού υπάρχουν διάσπαρτα ποικίλα έργα τέχνης που απηχούν ορισμένα από τα θέματα και τα μοτίβα των Μυστηρίων –τον κύκλο θανάτου και αναγέννησης, τη γονιμότητα και τη θνητότητα, τις τελετές μύησης και τις τελετουργίες, τις παραισθήσεις και τα οράματα–, ενώ παράλληλα κυριαρχεί το αποκρυφιστικό, το σκοτεινό και το ψυχεδελικό στοιχείο.
Πλατεία παραλιακού μετώπου
Ως απόηχος του Ελευσίνιου Κινήματος, της εμβληματικής πομπής των εθνοτοπικών συλλόγων, που διέσχισαν, στο πλαίσιο της Τελετής Έναρξης της 2023 Ελευσίς, σαν ποτάμια τον αστικό ιστό της πόλης κι ενώθηκαν σε έναν μεγάλο χορό που εξέβαλε στο λιμάνι, αλλά και ως ανάμνηση του ομότιτλου project τους (2018), η εικαστική έκθεση-εγκατάσταση του Βασίλη Γεροδήμου και της Τζένης Αργυρίου Αποθέματα Inventory ΙΙ (04.02—26.02) βρίσκεται στην πλατεία του παραλιακού μετώπου.
Κατά τη νεότερη ιστορία, η Ελευσίνα συγκέντρωσε πολλούς διαφορετικούς πληθυσμούς, οι οποίοι μετανάστευσαν στον τόπο αυτό για εύρεση εργασίας, μεταφέροντας παράλληλα ήθη και παραδόσεις. Δημιουργήθηκε με αυτόν τον τρόπο ένα ανθρώπινο μωσαϊκό, που συνιστά σημαντικό μέρος της σύγχρονης ταυτότητας της πόλης. Στόχος της έκθεσης, η οποία έχει στηθεί μέσα σε τρία container, με βίντεο-ντοκουμέντα και δημιουργική παράθεση τεκμηρίων, είναι να αναδειχθεί για μια ακόμη φορά το ισχυρό αποτύπωμα του εργατικού κινήματος στον ελευσίνιο τόπο.
Παλαιό Δημαρχείο Ελευσίνας
Η έκθεση για τα μυστήρια και τη μοναδικότητας της Ελευσίνας, μετά την επιτυχημένη της πρώτη παρουσίαση στο Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138, με περισσότερους από 5000 επισκέπτες, η έκθεση παρατείνεται στο Παλαιό Δημαρχείο Ελευσίνας έως τις 26 Μαρτίου.
Το Μυστήριο_29 Ελευσίνα – Ωμό Μουσείο, υπό την επιμέλεια της αρχιτέκτονος – μουσειολόγου Ερατώς Κουτσουδάκη, επιχειρεί να ερμηνεύσει την πόλη ως Έκθεμα προσκαλώντας το κοινό σε μια διαδρομή στον πυρήνα της ύπαρξής της· από την αρχαιότητα και τους νεότερους χρόνους, στην παράδοση και την εσωτερική μετανάστευση, την προσφυγιά, τη βιομηχανική ανάπτυξη, την πολύπαθη εργασιακή πραγματικότητα, τη σχέση της πόλης με τις τέχνες και τον Αισχύλο, του οποίου είναι γενέτειρα, στους ανθρώπους αλλά και τις κοινότητες που τη συνθέτουν. Φωτογραφικά ντοκουμέντα Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών, λιθογραφίες, σπάνια εκθέματα συλλεκτών, καθώς κι ένα αφηγηματικό ντοκιμαντέρ ομιλούντων πορτρέτων σε μια σπάνια διαδρομή στη θεατή και αθέατη Ελευσίνα.
Info
Η είσοδος σε όλες τις εκθέσεις/εικαστικές εγκαταστάσεις είναι ελεύθερη.
Δευτέρα-Τρίτη και Αργίες κλειστά.
Ανακαλύψτε τις δράσεις της 2023 Ελευσίς στο 2023eleusis.eu