Είναι πραγματικά απίστευτο το πόσο πολύ έχει βαλτώσει κομμάτι της Δύσης. Γιατί η «βαριά» λέξη «βάλτωμα», διεκδικεί μερίδιο αλήθειας; Τα ερωτήματα τα θέτει πρώτα ο ίδιος ο πραγματισμός. Η ρεαλιστική κοσμοθεωρία, δεν μιλά ούτε για αυτεκπληρούμενες προφητείες σύγκρουσης, πόσο μάλλον να βλέπει με κακό μάτι τις συνεργασίες μεταξύ των κρατών και τις ειρηνικές πρωτοβουλίες όπως οι επικριτές του ρεαλισμού, υποστηρίζουν.
Με αφορμή τα όσα συμβαίνουν στην Κορεατική Χερσόνησο, μπορούμε να δούμε το πώς η λανθασμένη πρόσληψη πολιτικών και δράσεων είναι πολύ πιο επικίνδυνη ακόμη και από τις ακραίες ρητορικές που υιοθετούνται από αρκετά κράτη. Γιατί η Ελιά στην Κορεατική; Είναι μια πραγματικότητα η αρχή ειρήνης στην Κορεατική ή απλώς μια σημειολογία με κέρδος χρόνου για όλους;
Ο «άξονας του κακού» αναβίωσε στις ΗΠΑ αλλά πια δεν είναι μόνες τους...
Η αμερικανική πολυπραγμοσύνη στο εξωτερικό με το που ανέλαβε τα ηνία των ΗΠΑ ο Τραμπ, είναι οφθαλμοφανής. Αυτό που δεν ήταν οφθαλμοφανές – όχι σε όλους - ήταν πως οι ΗΠΑ, έχουν αρχίσει να «εκνευρίζονται» από την εποχή Ομπάμα. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ παίζει ρόλο στο αμερικανικό πολιτικό σύστημα τόσο όσο παίζουν οι σύμβουλοι και η γραφειοκρατία που εκείνος επιλέγει. Η αμερικανική εξωτερική πολιτική της εποχής Ομπάμα, ήταν πολύ πιο αποστασιοποιημένη από ο,τι φοβούνταν αρκετοί ότι θα είναι η αντίστοιχη του Τραμπ.
Η ηγετική υποστήριξη από τα ...μετόπισθεν στους βομβαρδισμούς της Λιβύης, ήταν ενδεικτική για το μήνυμα που περνούσαν οι ΗΠΑ στον κόσμο. Η εποχή Ομπάμα χαρακτηρίστηκε από ένα δυσδιάκριτο εκκρεμές μεταξύ μη παρέμβασης και αδράνειας. Έτσι, οι ΗΠΑ είδαν τη Ρωσία να επιβάλλει τετελεσμένα στη Συρία και στη Μέση Ανατολή, να δοκιμάζει την ελλιπή συνοχή του ΝΑΤΟ και την Κίνα να αγνοεί επιδεικτικά την απόφαση της Χάγης για τις παράνομες αξιώσεις της στη Νότια Σινική Θάλασσα (απόφαση 12ης Ιουλίου 2016, όπου απορρίφθηκε ο κινέζικος χάρτης των 9 ζωνών). Για να μπούμε στη σκέψη ενός κράτους όπως οι ΗΠΑ, χρειάζεται να αφουγκραστούμε το ψυχογράφημα μιας υπερδύναμης.
Ο Bush Junior μετά την 9/11, ακολούθησε μια μανιχαϊστική πολιτική. «Αν δεν είστε μαζί μας, είστε με τους τρομοκράτες». Ο συνεπής ρεαλισμός, μολονότι αναγνωρίζει την ηθική και την ιδεολογία ως παράγοντες αποφάσεων, δεν μένει εκεί. Ο μανιχαϊσμός, απλοποιεί τις διαδικασίες. Είναι πρακτικός. Σήμερα οι ΗΠΑ, ακολουθούν τα ίδια ακριβώς μονοπάτια. Συρία, Ιράν, Βόρεια Κορέα συνεχίζουν να είναι ο «άξονας του κακού». Πέριξ αυτού του άξονα υπάρχουν και άλλα κράτη όπως η Τουρκία, η Γερμανία, η Κίνα και η Ρωσία με τα οποία οι ΗΠΑ έχουν σε διαφορετικό βαθμό με το κάθε ένα, αποκλίνοντα συμφέροντα. Εν’ αναμονή της 12ης Μαΐου 2018 όπου θα δούμε το αν θα ανανεωθεί η Συμφωνία για το Ιράν, οι ΗΠΑ δε θα ήθελαν με τίποτε να κρατούν ανοικτό ένα μέτωπο που ξεκινά από την Ανατολική Μεσόγειο και καταλήγει στην Κορεατική Χερσόνησο.
Η Βόρεια Κορέα παραμένει περίπλοκη και επικίνδυνη: Απλώς δεν είναι η ώρα της.
Ο ρεαλισμός μας αναγκάζει να εστιάσουμε στο momentum που λαμβάνεται μια απόφαση. Οι ΗΠΑ με την υποστήριξη της Γαλλίας και δευτερευόντως του Ηνωμένου Βασιλείου, εκτόξευσαν 103 πυραύλους στη Συρία πριν 13 μέρες. Το μήνυμα ήταν πάλι σαφές: «Η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει καμία σχέση με την ρωσική ανάμειξη στις εκλογές του 2016». Ακολούθησε το ρητορικό show του Αμερικανού προέδρου στην κοινή συνέντευξη με τον Μακρόν στην οποία απλά και καθαρά υπενθύμισε πως αναφορικά με το Ιράν, η συμφωνία δεν είναι καλή και...κακό του κεφαλιού της Τεχεράνης αν δεν την δεχτεί. Ήταν προεκλογική υπόσχεση του Τραμπ ότι η εποχή Ομπάμα θα περάσει ανεπιστρεπτί. Αυτό που βγάζει προς τα έξω είναι ότι οι ΗΠΑ παίρνουν πρωτοβουλίες και θα προχωρούν βάσει αυτών είτε οι σύμμαχοι ακολουθούν, είτε όχι. Στη Γερμανία δόθηκε ξανά το μήνυμα ότι χωρίς ενεργό συμμετοχή του Βερολίνου στο ΝΑΤΟ (και οικονομική) δε νοείται «διατλαντική συμμαχία». Ο νέος Υπουργός Εξωτερικών Πομπέο, κατέστησε σαφή τη μανιχαϊστική πολιτική των ΗΠΑ στην Τουρκία. «Διαλέξτε: Ή ΗΠΑ ή Ρωσία».
Με άλλα λόγια, η αμερικανική εξωτερική πολιτική αυτή τη στιγμή, βρίσκεται σε έναν οίστρο. Αυτή η πολυπραγμοσύνη προσπαθεί να ενώσει το ουσιαστικό (πχ καταστροφή μέρους του χημικού οπλοστασίου στη Συρία) με το επικοινωνιακό μήνυμα που θέλει να περάσει ο Τραμπ εντός και εκτός ΗΠΑ. Τα μέτωπα κλείνουν κερδοφόρα για τις ΗΠΑ και ότι εκείνος και το επιτελείο του ξέρουν από διαπραγματεύσεις, σε αντίθεση με το «κατεστημένο» που επικρίνει τις «άφρονες» πολιτικές τους. Στη Βόρεια Κορέα, τι λύθηκε; Τίποτε. Η Κορεατική Χερσόνησος παραμένει η μία από τις δύο μεγάλες εστίες «πυρκαγιάς» μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας (η άλλη είναι η Νότια Σινική Θάλασσα). Κίνα, Ρωσία, Βόρεια Κορέα και ΗΠΑ κατέχουν πυρηνικά όπλα. Σε μια τέτοια περίσταση πυρηνικής αποτροπής, η απειλή είναι δύσκολη και καθίσταται απίθανη (από πλευράς αξιοπιστίας) όταν πολύ κοντά σε αυτήν υπάρχουν κράτη – «όμηροι» αυτής της εμπλοκής, όπως Ιαπωνία και Νότια Κορέα που είτε δε θέλουν είτε δεν μπορούν να σηκώσουν τα βάρη μιας τιτανομαχίας. Το ερώτημα που παραμένει είναι το εξής απλό και το οποίο δεν μπορεί να απαντηθεί από την εικόνα...μιας ελιάς: Υπό ποιες συνθήκες και υπό ποια ισορροπία ισχύος θα γίνει μια επανένωση της Κορέας; Ποιος θα παίζει ρόλο κυρίαρχο; Ο Κιμ Γιονγκ Ουν έχει τα πυρηνικά. Η Νότια Κορέα, έχει τα χρήματα. Η Βόρεια Κορέα έχει την Κίνα σαν στήριγμα (και δευτερευόντως τη Ρωσία). Η Νότια Κορέα έχει τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Επομένως: Έξι κράτη πρέπει να έχουν μεταξύ τους την τέλεια ισορροπία ισχύος. Πώς η Κίνα θα παράσχει μια υπέρ των ΗΠΑ συναίνεση στην Κορεατική; Αν ικανοποιηθεί στην Νότια Σινική Θάλασσα. Πώς θα προβεί στην αντίστοιχη συναίνεση η Ρωσία; Αν ικανοποιηθεί στην Ουκρανία και στη Συρία. Γιατί «καίγονται» για την Κορεατική Κίνα και Ρωσία; Γιατί πέραν των ζητημάτων ασφαλείας, επενδύουν δισεκατομμύρια δολάρια στον Αρκτικό Ωκεανό ο οποίος θα φιλοξενήσει την επόμενη μεγάλη παρτίδα πόκερ ανάμεσα στους ισχυρούς δρώντες.
Προς το παρόν, γιατί τόση «ικανοποίηση» για την Βόρεια Κορέα; Γιατί παρουσιάζεται σαν παράσταση νίκης από όλους; Το Ιράν παίρνει το μήνυμα από τις ΗΠΑ: «Εκείνοι (σ.σ Βόρεια Κορέα) έχουν πυρηνικά και από τον τον τρόμο τους φυτεύουν ελιές. Εσείς που προσώρας δεν έχετε. Τι θα κάνετε;». Κέρδος χρόνου για όλους. Η διαλλακτικότητα όμως της Βόρειας Κορέας θα μπορούσε να πανηγυριστεί περισσότερο από την Κίνα, η οποία θα μπορεί να διατείνεται ότι δεν επιθυμεί σύγκρουση στην περιοχή και έτσι διπλωματικά, θα μπορεί να δείχνει στην Ουάσινγκτον ότι οφείλει να σεβαστεί τις κινεζικές αξιώσεις στη Νότια Σινική Θάλασσα. Μην ξεχνάμε ότι μέχρι και το περασμένο φθινόπωρο, ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας, δοκίμαζε πυραύλους υδρογόνου πάνω από την Ιαπωνία. Η Κορεατική Χερσόνησος, μαζί με την Ταϊβάν και τη Νότια Σινική Θάλασσα, ολοκληρώνει το τρίπτυχο του θαλάσσιου ανταγωνισμού μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Αυτός ο θαλάσσιος ανταγωνισμός πρόκειται να επεκταθεί και στον Αρκτικό Ωκεανό όπου εκεί η Ρωσία έχει το προβάδισμα.
Συμπερασματικά: Καμία κρίση (όπως της Κορεατικής) δε λύνεται αν δεν λάβει χώρα μια λύση που θα εξισορροπεί τα συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων. Η Ελιά της Κορεατικής, θα πάρει καιρό για να μας δώσει λάδι. Προς το παρόν, όλα τα φώτα πέφτουν πάνω στο Ιράν.