Έχουμε μάθει να τριγυρνάμε γύρω από τα προβλήματά μας και από τα κακώς μας κείμενα. Σπάνια ασχολούμαστε με τις ευχάριστες πτυχές των όσων εξελίσσονται. Ίσως γιατί χάσαμε την ταυτότητά μας κάποια στιγμή μετά τον Β.Π.Π. Κομμάτι αυτής της μετάλλαξης, είναι η εμμονή στην ενασχόλησή μας με οτιδήποτε αρνητικό. Αυτές τις μέρες η Ελλάδα επιστρέφει στον εαυτό της και αυτό μόνο ευχάριστο μπορεί να είναι.
Η δημοκρατία αξιολογείται πάντα σε κρίσεις σαν αυτήν που λαμβάνει χώρα στον Έβρο. Αποκρούσαμε μια υβριδική απειλή καλά μελετημένη από τον διεθνή ταραξία που ακούει στο όνομα Τουρκία και βάλαμε τις φοβίες μας στην άκρη. Και όχι μόνο αυτό. Μαζί με τις φοβίες, καταρρέουν και όλοι εκείνοι οι επικίνδυνοι μύθοι που εδώ και δεκαετίες, χτίζονταν επιμελώς από τους θιασώτες της ″όποιας λύσης″ και της ″στρογγυλοποίησης″ εθνικών θεμάτων - αν γι′ αυτούς υπήρξαν ποτέ τέτοια θέματα-. Η κρίση στον Έβρο μας κάνει να αισιοδοξούμε για πολλά περισσότερα από την απόκρουση του πρώτου κύματος της υβριδικής απειλής της Τουρκίας.
Για αρκετά χρόνια, δημοσιολόγοι, πολιτικοί, δημοσιογράφοι και ακαδημαϊκοί, ούτε λίγο ούτε πολύ, μας έλεγαν πως πρέπει να πάψουμε να σκεφτόμαστε σαν Έλληνες και να μάθουμε να σκεφτόμαστε ως Βέλγοι, ως πολίτες του Λουξεμβούργου και ως ″πολίτες του κόσμου″. Ουδέποτε ήταν κακό να μπορεί κάποιος να σκέφτεται με περισσότερους από έναν τρόπο. Όμως ο κόσμος που οικοδομούσαν παράλληλα με τους μύθους τους, ήταν ένας κόσμος χωρίς Ελλάδα. Ένας δίχως όνειρα ύπνος. Η Ελλάδα λόγω γεωγραφίας, είναι στο σταυροδρόμι ετερόκλητων κόσμων. Έφταιγε η ταυτότητα η ελληνική σύμφωνα με αυτούς τους ανθρώπους που δεν προχωρούμε. Έφταιγε η θρησκεία, ευθυνόταν επίσης η προσκόλληση στην ιστορία και σε όλα αυτά που βαφτίστηκαν ως ″αναστολές προς την πρόοδο″. Αλήθεια, θα ήταν πρόοδος να αφήσουμε να εκδηλωθεί η τουρκική υβριδική απειλή; Θα ήταν πρόοδος αν ο ελληνικός λαός υιοθετούσε έστω και για λίγο όσα περιέγραφαν οι παραπάνω ″σοφοί″ ; Το νόημα της Παιδείας είναι να μαθαίνεις όσα θα αντιμετωπίσεις στην πραγματικότητα και όχι όσα θα ήθελες να αντιμετωπίσεις.
Η κρίση στον Έβρο αποδεικνύει οτι ο ελληνικός λαός έχει τόσο πολύ εμπεδωμένη την ταυτότητά του, που κανένας μύθος (ακόμη και αν αυτός ενδύεται την ″ιστορικότητα″) δεν μπορεί να την αλλάξει. Η Ελλάδα παραμένει η χώρα εκείνη στην οποία συναντάμε μεγαλείο στις χειρότερες δυνατές συνθήκες. Η έλλειψη ικανοτήτων μας στην διαχείριση ειρηνικών περιόδων, είναι αδιαμφισβήτητη όμως τα έθνη αποδεικνύουν οτι είναι ζωντανά, πάντα όταν η Ιστορία διαλέγει να αναμετρηθεί μαζί τους.
Μια απίστευτη εθνική και κοινωνική συναίνεση στο ζήτημα του τρόπου αντιμετώπισης της υβριδικής απειλής της Τουρκίας, έλαβε χώρα περιθωριοποιώντας εντός της αμηχανίας τους όλους εκείνους που δούλεψαν άοκνα για να ζούμε σε έναν κόσμο εκτός πραγματικότητας, σε έναν κόσμο όπου δε χρειζόμασταν εξωτερική πολιτική, σε έναν κόσμο στον οποίον η Τουρκία είναι ″φίλη χώρα″, σε έναν κόσμο όπου συγγράφονται βιβλία τα οποία έχουν σημαία τους τον εθνομηδενισμό και που ο Τούρκος πρέσβης μπορεί παρακαθήμενος δίπλα σε Έλληνες πολιτικούς να έχει το δικαίωμα στο θράσος και να μας καλεί να τα βρούμε με βάση τις αξιώσεις της Άγκυρας, από τη στιγμή που πλέον ″δεν μπορούμε να διαβάσουμε τις πολιτικές της Τουρκίας″. Και βέβαια, να ακούγεται η γνώμη του χωρίς να λαμβάνει απάντηση. Η δημιουργία ενός νέου Έλληνα βρίσκεται στην αρχή της.
Όμως τα μηνύματα είναι αισιόδοξα όταν βλέπει κανείς σχολεία να συμπάσχουν με την εθνική αγωνία στον Έβρο. Η εξωτερική πολιτική ξεκινά από τον χώρο της εκπαίδευσης. Απίστευτη κινητοποίηση φορέων, απλών πολιτών που αποκάλυψαν τον πυρήνα του ελληνικού ψυχισμού που είναι γεμάτος εθελοντισμό και που αναζητεί διεξόδους για να θυσιαστεί και να προσφέρει. Πρόκεται για κάτι θαυμαστό αν σκεφτεί κανείς οτι όλα αυτά γίνονται μετά από προσπάθειες δεκαετιών για να μην νιώθουμε έτσι. Πολιτισμός είναι σίγουρα να μπορείς να μάχεσαι για τις αξίες σου όταν θίγονται και απειλούνται και ευτυχώς, δε χρειάστηκαν βιβλία για την ελληνική κοινωνία.
Ο ελληνικός λαός έχει ισχυρό αισθητήριο και πλέον, καταλαβαίνει με ποιά χώρα ονειρεύονται κάποιοι να πάμε χέρι-χέρι στη Χάγη, τι σημαίνει εισβολή, πώς πρέπει να γιορτάσουμε τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση και πώς πρέπει να μεγαλώνει τα παιδιά του. Να αξιοποιήσουμε εντός της δημοκρατίας μας αυτήν την αποφασιστικότητα που δείχνουμε στον Έβρο και να την κρατήσουμε ως μάθημα αντίδρασης, για άλλες, εξίσου δύσκολες μέρες γιατί από αυτές θα κριθούμε.