Η ελληνική Μέση Εκπαίδευση φτωχότερη κατά δύο μεγάλους Δασκάλους

Χρυσάνθη Γ. Κωφού – Πετροπούλου (22.9.1939 - 4.8.2015), Κώστας Ν. Πετρόπουλος (6.6.1930 - 3.8.2019)
Commons wikimedia

Ο Κώστας Ν. Πετρόπουλος τελείωσε τις φιλολογικές σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έλαβε πτυχίο Ιστορίας και Αρχαιολογίας (1959) με καθηγητές τον Ιωάννη Θεοδωρακόπουλο, τον Αναστάσιο Ορλάνδο, τον Διονύσιο Ζακυθηνό κ.ά. Στο φοιτητικό κίνημα ανέπτυξε ζωηρή δημοκρατική δράση. (Ήταν η γενιά πριν από τους λαμπερούς Λαμπράκηδες, η γενιά των διαδηλώσεων για την «Ένωση» και το «Ένα-Ένα-Τέσσερα», η γενιά της δίκης των συλληφθέντων φοιτητών για τους οποίους η Εθναρχία της Κύπρου αυτοβούλως είχε στείλει τους νομικούς της συμβούλους ως συνηγόρους υπεράσπισης εκείνων των φοιτητών, η γενιά των ανακρίσεων και εξοριών με χορήγηση κρατικών … υποτροφιών για πολυτελή διαμονή στον Αη-Στράτη ...)

Από το διορισμό του στη δημόσια μέση εκπαίδευση, το 1962, μέχρι το 1986, άσκησε το διδακτικό και υπηρεσιακό έργο του παράλληλα με την επιστημονική μελέτη και τη συγγραφή, σε συνδυασμό και με συνδικαλιστική δράση στον κλάδο. Το 1963 επιλέχθηκε και αποσπάσθηκε από την τότε κυβέρνηση στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, όπου έφθασε μέχρι το βαθμό του Τμηματάρχη του Τμήματος Εισιτηρίων Εξετάσεων και πρωτοστάτησε στην οργάνωση του «Ακαδημαϊκού Απολυτηρίου» (προδρόμου των σημερινών Πανελληνίων Εξετάσεων).

Για πολλά χρόνια κατόπιν καθηγητής στη Βαρβάκειο Πρότυπο Σχολή (ώς το 1985, πάντα με παράλληλη συνδικαλιστική δράση, στην ΕΛΜΕ Προτύπων κ.α.), επιλέχθηκε στη συνέχεια Σχολικός Σύμβουλος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και διετέλεσε πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου στον Νομό Κυκλάδων. Δημοσίευσε επιστημονικά βιβλία, μελέτες, μεταφράσεις και άρθρα και επανειλημμένα έλαβε μέρος σε συνέδρια παιδαγωγικά, επιστημονικά και φιλοσοφικά. Το 1986 αποφάσισε να αποχωρήσει από τη δημόσια υπηρεσία. Η Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία (Προσωκρατικοί, Πλάτων, Αριστοτέλης, Πορφύριος), η Χριστιανική Πατερική Φιλοσοφία της δυτικής και ανατολικής παράδοσης (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Αβικέννας, Αβερρόης, Θωμάς ο Ακινάτης κ.ά.) ήταν καθ’ όλη τη διάρκεια της δημιουργικής και χρήσιμης ζωής του τα ζωηρά του ενδιαφέροντα.

Σε σχολεία και φροντιστήρια, εμόρφωσε αρκετές χιλιάδες Ελλήνων, πολλοί από τους οποίους εξελίχθηκαν κατόπιν σε εξέχοντα μέλη της επιστημονικής, νομικής, εκκλησιαστικής και πολιτικής ζωής του τόπου μας. Βασικά του έργα-ορόσημα της πνευματικής του πορείας : «Μια πρώιμος θέσις περί μεταγλώσσης» (περιοδ. Παρνασσός, 1975), Πλάτωνα Πρωταγόρας (Πατάκης, 1981), Ανθολόγιο Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων (Πατάκης, 1987), Σοφοκλή Αντιγόνη (Πατάκης 1988), Ερμηνευτικές Αναλύσεις Νεοελληνικών Κειμένων (Πατάκης, 1999-2000), Αριστοτέλη Πολιτικά (Πατάκης 2000), Αριστοτέλη Ηθικά Νικομάχεια (Πατάκης, 2008), Πλάτωνα Πολιτεία (Πατάκης, 2009-2010), ενώ επί τουλάχιστον 35 χρόνια μετέφραζε ακούραστος αγγλικά και γαλλικά έργα Ιστορίας και Φιλοσοφίας, όπως των Bury - Meiggs Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδος (Καρδαμίτσα, 1975), Mackridge Η νεοελληνική γλώσσα (Πατάκης, 1990), Wolff, Ο Αριστοτέλης και η Πολιτική (Καρδαμίτσα, 1995), Gourinat Οι Στωικοί για την Ψυχή (Καρδαμίτσα, 1999), Chadwick Ο Μυκηναϊκός Κόσμος (Gutenberg, 1999), Popper Ο κόσμος του Παρμενίδη (Καρδαμίτσα, 2002), Πρωτοπαπά-Μαρνέλη Στωικοί, η επιστήμη της Ρητορικής (Σμίλη, 2005), κ.π.ά.

Δραστήριος και στις νέες τεχνολογίες, είχε συνεργαστεί με τις εκδόσεις Λιβάνη στη φιλοτέχνηση εκπαιδευτικού CD-ROM για τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους, ενώ τα τελευταία χρόνια της ζωής του είχε “στήσει” ακόμα και ολόκληρο δικό του ιστότοπο (του οποίου όμως κάποια στιγμή λησμόνησε να ζητήσει τη δωρεάν ανανέωση και ο πάροχος θεώρησε σωστό να τον καταργήσει …).

Τέσσερα χρόνια πριν (2015) αλλά μία μέρα μετά (4 Αυγούστου) από τον σύζυγό της (3 Αυγούστου 2019) είχε φύγει από τη ζωή η Χρυσάνθη Γ. Κωφού-Πετροπούλου, επίσης φιλόλογος και ιστορικός της αρχαίας τέχνης, πτυχιούχος, εκείνη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, με καθηγητές, αντίστοιχα, τον Μανόλη Ανδρόνικο, τον Ιωάννη Κακριδή, τον Βασίλειο Τατάκη, κ.ά.). Εγγονή Μακεδονομάχου (του Ευάγγελου Κωφού του πρεσβύτερου), εξαδέλφη ιστορικού και Βαλκανιολόγου (του Ευάγγελου Κωφού του νεότερου), μάχιμη εκπαιδευτικός των δημοσίων σχολείων, πρώτα στο 16ο (εξατάξιο, τότε) Γυμνάσιο Θηλέων, κατόπιν στο 40ό Λύκειο Γκράβας, όπου έφτασε μέχρι το βαθμό της Βοηθού Λυκειάρχη, διδάσκοντας για πάνω από 25 χρόνια Αρχαία και Νέα Ελληνική Λογοτεχνία και Τέχνη σε χιλιάδες μαθητριών και μαθητών της. Της άρεσε ιδιαίτερα η διοργάνωση ουσιαστικών (και όχι ξερά τυπικών και συμβατικών) σχολικών γιορτών, όπου και πάλι έβρισκε την ευκαιρία να διδάσκει βιωματικά τους μαθητές της ελληνική ιστορία, απαγγελία ποίησης ή πρόζας με σωστή άρθρωση του ελληνικού λόγου, με νόημα και συναίσθημα, να διδάσκει, πάνω απ’ όλα, ακέραιο ήθος. Οι «υποδειγματικές διδασκαλίες» που διοργάνωνε, όπως για τις αρχαίες επιτύμβιες στήλες ή για την ποίηση του Μανόλη Αναγνωστάκη, είχαν προσελκύσει το ενδιαφέρον της ευρύτερης φιλολογικής και καλλιτεχνικής κοινότητας.

Με την αγωνία της διαρκούς αυτο-βελτίωσης, κυνηγούσε διαρκώς νέες ευκαιρίες για επιστημονική ενημέρωση και αναβάθμιση των διδακτικών της εργαλείων (επιμόρφωση ΣΕΛΜΕ κ.α.).

Υποδειγματική στάθηκε, όμως, και ως μάνα, “ανασταίνοντας” δύο νέους επιστήμονες, και θυσιάζοντας τον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο της διαρκώς πλάι τους, από το Δημοτικό μέχρι τη λήψη του διδακτορικού τους από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Αλλά ούτε τότε σταμάτησε να συμπαραστέκεται με κάθε τρόπο : ως σύμβουλος, ως κριτικός, ως δοκιμαστικός τους αναγνώστης.

Της άρεσε φοβερά ο αυτο-σαρκασμός και, με καυστικό χιούμορ πάντα, αντιπαθούσε βαθύτατα σε ολόκληρη τη ζωή της την αλαζονεία, την υποκρισία, την άσκοπη και κούφια δημοσιότητα και την πνευματική και ηθική κενότητα.

Το κορυφαίο της μάθημα στα δυο παιδιά της στάθηκε σίγουρα η στάση της απέναντι στον επικείμενο θάνατο : αγέρωχη, με την αγωνία της μαχήτριας, με απόλυτη αξιοπρέπεια, με βαθιά αυτογνωσία. Το λιτό ήθος και ο κρυφός σπαραγμός της αρχαιοελληνικής επιτύμβιας στήλης την χαρακτήρισαν μέχρι τις πρωινές ώρες εκείνης της 4ης Αυγούστου του 2015.

Αιωνία αυτών η μνήμη.

Δημοφιλή