Μια από τις παράπλευρες απώλειες της ενεργειακής κρίσης, είναι το ισχυρό πλήγμα στις βιομηχανίες της Ευρώπης, πολλές από τις οποίες απειλούνται με κλείσιμο.
Η βιομηχανία αλουμινίου, είναι μια από αυτές καθώς η ευρωπαϊκή παραγωγή έχει μειωθεί στα χαμηλότερα επίπεδά της από τη δεκαετία του 1970.
Ο λόγος είναι ότι το αλουμίνιο, το μέταλλο που χρησιμοποιείται σε μια τεράστια γκάμα προϊόντων, από σκελετούς αυτοκινήτων και δοχεία αναψυκτικού έως βαλλιστικούς πυραύλους, παράγεται από τη θέρμανση των πρώτων υλών καταναλώνοντας μεγάλη ποσότητα ηλεκτρικού ρεύματος.
Για να παραχθεί ένας τόνος αλουμινίου απαιτούνται περίπου 15 μεγαβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας, αρκετή για να τροφοδοτήσει πέντε σπίτια στη Γερμανία για ένα χρόνο. Επίσης, απαιτεί περίπου 40 φορές περισσότερη ενέργεια για να κατασκευαστεί, από ότι ο χαλκός.
Κλείνουν εργοστάσια στην Ευρώπη
Σύμφωνα με το Bloomberg, με το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας στα ύψη, η συνέχιση της λειτουργίας των μεταλλουργείων είναι μια δύσκολη απόφαση.
Κι αυτό γιατί εάν διακοπεί το ρεύμα και τα δοχεία αλουμινίου κρυώσουν και επανέλθουν σε θερμοκρασία δωματίου, χρειάζονται μήνες και δεκάδες εκατομμύρια δολάρια για να επανέλθουν σε λειτουργία.
Η Norsk Hydro ASA προετοιμάζεται ωστόσο, αυτόν τον μήνα να κάνει ακριβώς αυτό σε ένα τεράστιο εργοστάσιο στη Σλοβακία.
Και δεν είναι το μόνο εργοστάσιο στην Ευρώπη, καθώς η κλιμακούμενη ενεργειακή κρίση απειλεί να οδηγήσει σε εξαφάνισης μεγάλες μονάδες παραγωγής αλουμινίου στην κεντρική Ευρώπη.
Αν και ορισμένα μεταλλουργεία προστατεύονται από κρατικές επιδοτήσεις, μακροπρόθεσμες συμφωνίες ηλεκτρικής ενέργειας και κάποια λειτουργούν με δικές τους μονάδες ανανεώσιμης πηγής ενέργειας, πολλά αντιμετωπίζουν ένα αβέβαιο μέλλον.
«Η ιστορία έχει αποδείξει ότι όταν τα χυτήρια αλουμινίου κλείσουν, δεν επιστρέφουν», δήλωσε ο Μάρκ Χάνσεν, διευθύνων σύμβουλος του οίκου εμπορίας μετάλλων Concord Resources Ltd.
«Εκτός από την απώλεια πολλών θέσεων εργασίας, το κλείσιμο τέτοιων μονάδων θα προκαλέσει έλλειψη αλουμινίου και θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στις βαριές βιομηχανίες αεροσκαφών, όπλων, μηχανημάτων και μεταφορών» υποστηρίζει ο Χάνσεν.
Καθώς η παραγωγή πέφτει, εκατοντάδες Ευρωπαίοι κατασκευαστές που μετατρέπουν το μέταλλο σε ανταλλακτικά για γερμανικά αυτοκίνητα ή γαλλικά αεροπλάνα εξαρτώνται όλο και περισσότερο από εισαγωγές που είναι πιο δαπανηρές.
Ορισμένοι προσπαθούν να αποφύγουν την αγορά του μετάλλου από τη Ρωσία, η οποία είναι συνήθως μεγάλος προμηθευτής στην Ευρώπη.
Η βιομηχανία του αλουμινίου έχει ζητήσει επειγόντως κρατική διάσωση για να επιβιώσει. Ωστόσο, οποιαδήποτε μέτρα, όπως η επιβολή πλαφόν στις τιμές του αλουμινίου, ώστε να διατηρηθεί η λειτουργία των εργοστασίων που «διψούν» για ενέργεια, είναι μια δύσκολη απόφαση για τις κυβερνήσεις που έχουν να «σώσουν» τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά από τους υψηλούς λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και το ενδεχόμενο να μείνουν ακόμη και χωρίς ρεύμα.
Σε κίνδυνο η βιομηχανία
Όμως αυτό που συμβαίνει στη βιομηχανία του αλουμινίου, είναι ένα δείγμα του τι συμβαίνει στα άδυτα της βαριάς βιομηχανίας της Ευρώπης.
Σε όλη την ήπειρο, εργοστάσια λιπασμάτων, τσιμεντοβιομηχανίες, χαλυβουργεία και μεταλλουργεία ψευδαργύρου αναγκάζονται να βάλουν οριστικό λουκέτο λόγω των υψηλών τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας.
Πιο ανησυχητική είναι η εικόνα στον μεταποιητικό τομέα, ο οποίος κινδυνεύει από αφανισμό τον χειμώνα καθώς οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για το 2024 και το 2025 έχουν εκτοξευθεί σε δυσβάσταχτα για τις βιομηχανίες επίπεδα.
Σε πρόσφατες τιμές της αγοράς, ο ετήσιος λογαριασμός ρεύματος για το μεταλλουργείο Slovalco θα ήταν περίπου δύο δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο Μίλαν Βάσελι.
Η Slovalco αποφάσισε να κλείσει το εργοστάσιο λόγω ενός συνδυασμού αυξανόμενων τιμών ενέργειας και έλλειψης αντιστάθμισης εκπομπών που είναι διαθέσιμη στα μεταλλουργεία σε άλλες χώρες της ΕΕ.
Η επανεκκίνηση του εργοστασίου - η οποία θα μπορούσε να διαρκέσει έως και ένα χρόνο - θα είναι δυνατή μόνο μέσω κάποιου συνδυασμού φθηνότερης ενέργειας, απότομης αύξησης των τιμών του αλουμινίου και πρόσθετης κρατικής υποστήριξης, δήλωσε ο Βάσελι.
Στη Γερμανία, η ισχύς που απαιτείται για την παραγωγή ενός τόνου αλουμινίου θα κόστιζε περίπου 4.200 δολάρια στην αγορά spot, αφού η τιμή ξεπέρασε τα 10.000 δολάρια τον περασμένο μήνα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Bloomberg.
Η τιμή των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης του London Metal Exchange ήταν περίπου 2.300 δολάρια ο τόνος την Παρασκευή.
Αυτό σημαίνει ότι οι περικοπές στην παραγωγή θα επιταχυνθούν κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
«Πρόκειται για μια πραγματική κρίση επιβίωσης», δήλωσε ο Πόλ Βός, γενικός διευθυντής της European Aluminium, η οποία εκπροσωπεί τους μεγαλύτερους παραγωγούς και μεταποιητές της περιοχής.
«Πρέπει πραγματικά να βρούμε μια βιώσιμη λύση γρήγορα, διαφορετικά δεν θα μείνει τίποτα να διορθωθεί»υποστήριξε.
Η Wood Mackenzie, εκτιμά ότι η Ευρώπη έχει ήδη χάσει περίπου 1 εκατομμύριο τόνους της ετήσιας παραγωγικής της ικανότητας αλουμινίου και αναμένει ότι περίπου το 25% αυτής μπορεί να περιοριστεί οριστικά. Άλλοι 500.000 τόνοι είναι «πολύ ευάλωτοι» στο κλείσιμο, εκτιμά η Wood Mackenzie.
Οι περικοπές είχαν μικρό αντίκτυπο στις τιμές του αλουμινίου, οι οποίες μειώθηκαν περισσότερο από 40% από την κορύφωση τον Μάρτιο, καθώς οι έμποροι προετοιμάζονται για μια παγκόσμια πτώση της ζήτησης που θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο έντονη.
Όμως, ενώ οι απώλειες παραγωγής της Ευρώπης αντιπροσωπεύουν περίπου το 1,5% της παγκόσμιας προσφοράς, θα αφήσουν τους καταναλωτές στην Ευρώπη να εξαρτώνται όλο και περισσότερο από εισαγωγές που θα είναι πιο δαπανηρές και θα έχουν μεγαλύτερο αποτύπωμα άνθρακα.
Ήδη, οι ευρωπαίοι κατασκευαστές πληρώνουν βαριά τέλη παράδοσης για να αποστέλλουν αλουμίνιο στα τοπικά λιμάνια και οι περαιτέρω αυξήσεις θα μπορούσαν να τους αφήσουν σε ολοένα και πιο μη ανταγωνιστική θέση σε σχέση με τους ομότιμους σε όλη την Ασία και τις ΗΠΑ.
Η Slovalco, η οποία λειτουργεί από το 1989, ελπίζει ότι θα μπορέσει να επαναλειτουργήσει το εργοστάσιο μόλις πέσουν οι τιμές της ενέργειας, αλλά αναγνωρίζει τον κίνδυνο να παραμείνει εκτός λειτουργίας για χρόνια.
«Κάτι πρέπει να γίνει αν δεν θέλουμε να καταστρέψουμε την ευρωπαϊκή παραγωγή αλουμινίου», είπε ο Βάσελι. «Εάν η Ευρώπη θεωρεί το αλουμίνιο στρατηγικό μέταλλο, τότε οι μονάδες αλουμινίου θα πρέπει να έχουν εγγυημένες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας».