Δεν το ακούμε να γΊνεται συχνά, ούτε αυτό. Να ανακαλύπτεις έναν κορυφαίο καλλιτέχνη με 50 χρόνια καθυστέρηση. Συνέβη στην Κάρεν Ντάλτον (Karen Dalton) που γνώρισα και κινηματογράφησα το 1969 στο Gasllight Café του Greenwich Village της Nέας Υόρκης.
O σκηνοθέτης δεν είναι μόνο ντετέκτιβ και ψυχαναλυτής τής ιστορίας αλλα και εξερευνητής των μεγάλων μορφών της εποχής του. Ψάχνω τις άγνωστες φωνές της άγνωστης μουσικής ζωής σε μερικούς λαούς. Και της Αμερικής με τις οποίες είχα έρθει σε επαφή όταν σπούδαζα εκεί κινηματογράφο. Στην Ελλάδα σύμβουλός μου στην μουσική μας κληρονομιά ήταν η αξέχαστη Δόμνα Σαμίου.
Στην Αμερική, όταν επέστρεψα εν ενεργεία σκηνοθέτης, 16 χρόνια αργότερα, χρειάστηκε να ανακαλύψω και εκεί τις άγνωστες φωνές. Φωνές που πηγάζουν από το πλούσιο αμερικανικό φολκλόρ. Το οποίο θα βρούμε στο Greenwich Village στη Νότια αυτή «ευρωπαϊκή» συνοικία της Νέας Υόρκης.
Το γνησιότερο από τα νυχτερινά κέντρα της γειτονιάς αυτής, που υπήρχε ακόμα, ήταν το Gaslight Cafe. Που σημαίνει «Λάμπα πετρελαίου».
Στo «Γκαζ λάιτ» με πληροφόρησαν ότι δύο γκρουπ και μία τραγουδίστρια που είναι πιο κοντά στο αμερικανικό φολκλόρ θα εμφανιστούν την ερχόμενη Τετάρτη να κάνουν ντεμπούτο και να μετρηθούν οι εντυπώσεις του κοινού.
Στήσαμε την κάμερά μας και τους τραβήξαμε. Ήταν όλοι καλοί. Τους προβάλαμε στην εκπομπή μας «Η Αφίσα του Κόσμου». Αλλά η κοπέλα, η Κάρεν Ντάλτον, ήταν το κάτι άλλο. Ένα σώμα, τραγούδι, καημός, κιθάρα, λευκό μπλουζ και μια γυναίκα συναισθηματικά ταλαιπωρημένη. Γύρω από μια φωνή που όχι μόνο εγώ άκουγα πρώτη φορά αλλά που θα τολμούσα να πω ότι ήταν η πιο ενδιαφέρουσα αμερικανίδα τραγουδίστρια εκείνη την στιγμή.
Απόρησα πώς δεν το είχε αντιληφθεί το κοινό και οι παραγωγοί... Είχε κάνει ένα δίσκο και μια εμφάνιση σε ένα φεστιβάλ όπου πέρασε σχεδόν απαρατήρητη.
Έβαλα τη φωνή της πρώτα σ’΄ένα φιλμ που γύρισα στο Λας Βέγκας. Τηλεφωνήματα από παντού. Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Γερμανία. Ιταλία. Ισπανία. Όλες οι γειτονικές στη Γαλλία χώρες. «Ποια είναι»;
Αργότερα μεταδώσαμε ολόκληρο το φιλμ που της γύρισα. Την άλλη μέρα το πρωί ο παραγωγός της Εντίθ Πιαφ πήγε στην Αμερική να την κλείσει! Ατυχώς η Κάρεν αρρώστησε και ύστερα από λίγο μάς άφησε μόνους. Στο μεταξύ προλάβαμε να στείλουμε ενα συνεργείο να τραβήξει μερικές σκηνές πάνω σ’ένα βουνό στο οποίο είχε αποσυρθεί.
Ακούστε τώρα την ασύλληπτη συνέχεια. 50 χρόνια μετά (πενήντα!) κάποιος βρήκε τον δίσκο της και άρχισε να ψάχνει στο διαδίκτυο για να βρει περισσότερα. Βρήκε μόνο την ταινία μου! Έκτοτε έχω λάβει τηλεφωνήματα από αμερικανούς και διεθνείς παραγωγούς που θέλουν να κάνουν μια εκπομπή για την Κάρεν Ντέλτον. Ένας με πήρε από την Στοκχόλμη! Άλλοι πάλι την αγόρασαν από την Γαλλική Τηλεόραση για να υποστηρίξουν τις διαφημίσεις τους.
Το ίντερνετ γέμισε από τραγούδια και σχόλια γεμάτα από ευχάριστη έκπληξη και θαυμασμό. Ακούστε τα:
Για την Κάρεν :
-Divine! (Θεϊκό!)
-Haunting, hypnotic, and harrowing. So much of her self, her life comes out in her voice.What a powerful soulful, subbconscience journey.This is as real as it gets. (εξωτικό, ονειρώδες, τραυματικό, όλο της το είναι. Η ζωή της βγαίνει απάνω στη φωνή της. Τι φοβερό υπόγειο ταξίδι! Μάς φέρνει την αλήθεια όπως είναι).
-This brilliant document, filmed by Roviros Manthoulis, great greek cinematographer, for the public television of France. Amazing! ...
(Αυτό το λαμπρό ντοκουμέντο που γύρισε ο Ροβήρος Μανθούλης για την Γαλλική Τηλεόραση. Καταπληκτικό!.)
-I just see her today for the first time. What a bluesy eerie almoher st in pain voice. She was made to sing this song. Just heartbreaking. J. M.
(Σήμερα μόλις την είδα για πρώτη φορά.Τι μπλούζ, γεμάτη μυστήριο και πονεμένη φωνή... Γεννήθηκε για να τραγουδήσει αυτό το τραγούδι. Ραγίζεται η καρδιά σου... J.M.)
-I got super choked up, what a voice.
Just heartbreaking....
(Συνταράχτηκα. Τι φωνή... Σπαραξικάρδια...)
-I got super choked up, what a voice.
(Αναστατώθηκα ολόκληρος, Τι φωνή...)
-I cry every time...cant help it.
(Κλαίω κάθε φορά. Κάθε φορά... )
- Is this the only video of her singing? I’ve never seen any other video of Her. Only pictures. !!!!!
(Αυτό είναι το μόνο βίντεο με τραγούδια της; Δεν έχω δει άλλο. Μόνο εικόνες !!!!)
Η Κάρεν τα λόγια
It hurts me too
Με πονάει κι΄εμένα
Ι Ι love you baby
Σ ’αγαπάω μωρό μου
Ain’t gonna lie
Δε σου λέω ψέματα
Without you darling
Χωρίς εσένα αγάπη μου
Ι can’t be satisfied
If things are going wrong for you
Αν όλα πάνε στραβά για σένα
If things are going wrong for you
Το ξέρεις πως με πονάει και μένα
Run here baby
Γύρνα πίσω γρήγορα μωρό μου
Put your hands in mine
Βάλε τα χέριια σου στα χέρια μου
I’ve got something to tell you, darling
Έχω κάτι να σου πω αγάπη μου
To change your mind
N’αλλάξεις γνώμη, αυτό θέλω!
Το τραγούδι 50 χρόνΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ, 50 Χρόνια μετά...
Το έχουν ήδη ακούσει 30 εκατομμύρια Αμερικανοί!
Δύσκολο να το δεις μόνο του
χωρίς να το έχουν καπαρώσει οι διαφημίσεις.
Δοκιμάστε στο YouTube: