Εφιαλτικές μνήμες από την τραγωδία του Κούρσκ ξυπνά η φονική πυρκαγιά με τουλάχιστον 14 νεκρούς σε υποβρύχιο του Πολεμικού Ναυτικού της Ρωσίας, που σημειώθηκε την Τρίτη.
Το υπουργείο Αμυνας της χώρας, στην επίσημη ανακοίνωσή του, δεν αναφέρθηκε στην αιτία της φωτιάς, τις ακριβείς συνθήκες κάτω από τις οποίες συνέβη το δυστύχημα ή αν υπάρχουν επιζώντες. Δεν κατονόμασε καν το σκάφος, όπου εκτυλίχθηλε το μοιραίο συμβάν.
Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι είναι το πιο μυστικό υποβρύχιο της Ρωσίας, ένα πυρηνικό σκάφος σχεδιασμένο για ειδικές αποστολές σε μεγάλα βάθη των ωκεανών.
Το υπουργείο Αμυνας διευκρίνισε πως η πυρκαγιά ξέσπασε, ενώ το υποβρύχιο πραγματοποιούσε μετρήσεις στα βάθη της θάλασσας, εντός των ρωσικών χωρικών υδάτων της Ρωσίας, και ότι το σκάφος βρισκόταν στο αρκτικό λιμάνι του Σεβέρομορσκ, την κύρια βάση του βόρειου στόλου της Ρωσίας. Η έρευνα για το τραγικό περιστατικό βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.
Το υπουργείο εξήγησε, επίσης, ότι η πυρκαγιά κατασβέστηκε λόγω της αυτοθυσίας των μελών του πληρώματος, αλλά δεν έκανε την παραμικρή νύξη για τους λόγους που ενδεχομένως να την προκάλεσαν.
Εξάλλου, δεν έχει γίνει ακόμη γνωστός ο ακριβής αριθμός των ανθρώπων που βρίσκονταν εκείνη την ώρα μέσα στο πλοίο και αν υπήρχαν ναύτες που επέζησαν από τη φωτιά.
Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν χαρακτήρισε «μεγάλη απώλεια» τον θάνατο 14 ναυτών και έδωσε εντολή στον υπουργό Αμυνας, Σεργκέι Σόιγκου, να διεξαχθεί έρευνα «για να βρεθούν τα αίτια αυτής της τραγωδίας»
Το ειδησεογραφικό πρακτορείο ειδήσεων RBC της Ρωσίας ανέφερε ότι πρόκειται για το πυρηνοκίνητο AS-12 Losharik.
Το Losharik, το οποίο τέθηκε σε λειτουργία το 2010, είναι το πιο προηγμένο και πιο «σκοτεινό» ρωσικό υποβρύχιο. Πήρε το όνομά του από έναν χαρακτήρα κινουμένων σχεδίων από την εποχή της σοβιετικής εποχής, ένα άλογο φτιαγμένο από μικρά σφαιρικά σχήματα.
Το όνομα αυτό παραπέμπει προφανώς στον μοναδικό σχεδιασμό του εσωτερικού του κύτους, το οποίο είναι κατασκευασμένο από διάφορες σφαίρες τιτανίου ικανές να αντέχουν σε υψηλή πίεση σε μεγάλα βάθη.
Το 2012, το Losharik συμμετείχε σε έρευνα με σκοπό να αποδείξει την διεκδίκηση της Ρωσίας στον τεράστιο βυθό της Αρκτικής. Συνέλεξε δείγματα από βάθος 2.500 μέτρων, σύμφωνα με τις επίσημες δηλώσεις της εποχής εκείνης. Τα κανονικά υποβρύχια μπορούν συνήθως να βουτήξουν σε βάθη έως και 2.000 ποδών (περίπου 600 μέτρα).
Κάποιοι παρατηρητές υπολόγισαν ότι το Losharik ήταν σε θέση να φτάσει σε βάθος 6.000 μέτρων (19.685 πόδια), αλλά οι ισχυρισμοί δεν μπορούσαν να επιβεβαιωθούν από ανεξάρτητες πηγές. Οι αναλυτές πρότειναν ότι μια από τις πιθανές αποστολές του θα μπορούσε να διαταράξει τα καλώδια επικοινωνίας στο ωκεάνιο κρεβάτι.
Το Losharik μεταφέρεται κάτω από το κύτος ενός μητρικού υποβρυχίου, του πυρηνοκίνητου Belgorod.
Σύμφωνα με ρωσικές ειδήσεις, ενώ το Losharik ανήκει επίσημα στον Βόρειο Στόλο, λογοδοτεί απευθείας στο Τμήμα Ερευνας για τα βάθη της θάλασσας του Υπουργείου Άμυνας, αντικατοπτρίζοντας την υψηλή ευαισθησία των αποστολών του.
Το ρωσικό ναυτικό χρησιμοποιεί επίσης βαθυσκάφη κατηγορίας Priz και Bester, τα οποία έχουν κύτος κατασκευασμένο από τιτάνιο και είναι σε θέση να λειτουργούν σε βάθος 1.000 μέτρων (3.281 πόδια). Τα συγκεκριμένα σκάφη προορίζονται κυρίως για τη διάσωση υποβρυχίων σε περίπτωση συμβάντων. Μεταφέρονται στην περιοχή επιχείρησης από ένα άλλο μεταφορικό σκάφος και μπορούν να λειτουργούν αυτόνομα μέχρι και 120 ώρες.
Η πυρκαγιά αυτή αποτελεί το πιο θανατηφόρο συμβάν του ρωσικού ναυτικού μετά το 2008. Τότε 20 άνθρωποι είχαν πεθάνει όταν ξεκίνησε κατά λάθος ένα πυροσβεστικό σύστημα, ενώ το υποβρύχιο πυρηνικής ενέργειας Nerpa του Ρωσικού στόλου του Ειρηνικού υποβαλόταν σε δοκιμές.
Το πιο θανατηφόρο ναυτικό συμβάν στη μετασοβιετική Ρωσία είναι, βέβαια, αυτό του πυρηνικού υποβρυχίου Κουρσκ, το οποίο εξερράγη και βυθίστηκε στις 12 Αυγούστου 2000, κατά τη διάρκεια ναυτικών ελιγμών στη θάλασσα του Μπάρεντς, οδηγώντας στον θάνατο και τα 118 μέλη του πληρώματος.
Στις 15 Αυγούστου η Ρωσία ξεκίνησε, χωρίς τη συνδρομή άλλων χωρών που προσφέρονταν, επιχείρηση διάσωσης, η οποία απέτυχε εξ αιτίας ισχυρών υποθαλάσσιων ρευμάτων και των ισχυρών ανέμων που επικρατούσαν στην περιοχή.
Τελικά στις 16 Αυγούστου 2000, η Ρωσία ζήτησε επίσημα τη συνδρομή του Ηνωμένου Βασιλείου και της Νορβηγίας για τη διάσωση και το Βρετανικό υποβρύχιο διάσωσης LR5 μαζί με πλήρωμα, καθώς και το πλοίο Seaway Eagle με Νορβηγούς δύτες έσπευσαν στο χώρο όπου έχει εντοπιστεί το Κουρσκ. Εκεί έφτασαν το Σάββατο 19 Αυγούστου 2000, ενώ την προηγούμενη ημέρα είχαν σημειωθεί δύο ακόμη ισχυρές εκρήξεις στο καθηλωμένο υποβρύχιο.
Στις 21 Αυγούστου Νορβηγοί δύτες κατάφεραν να ανοίξουν μία εξωτερική καταπακτή του Κουρσκ και μερικές ώρες αργότερα μπήκαν στην εσωτερική καμπίνα, που ήταν πλημμυρισμένη. Οι διασώστες κατάλαβαν τότε πως όλα τα μέλη του πληρώματος ήταν νεκρά, γεγονός που ανακοινώθηκε από το Ρωσικό Ναυτικό την ίδια μέρα.
(με πληροφορίες από Associated Press)