Η «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη στην Επίδαυρο

Η «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη, ένα από τα κορυφαία κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, παρουσιάζεται στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, την Παρασκευή 19 και το Σάββατο 20 Αυγούστου.

Επιστρέφοντας για τρίτη φορά στην «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» ο σκηνοθέτης Θέμης Μουμουλίδης επιχειρεί να επανατοποθετήσει τα όρια, αναδεικνύοντας την εφιαλτική σχέση της τραγωδίας του Ευριπίδη με την δυστοπία της εποχής μας.

Διαφήμιση

Στον ρόλο της Ιφιγένειας η Μαρία Πετεβή, Αγαμέμνων ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Κλυταιμνήστρα η Ιωάννα Παππά, Μενέλαος ο Άκης Σακελλαρίου, Αχιλλέας ο Γιώργος Χρυσοστόμου. Στους ενοποιημένους, για τις ανάγκες της σκηνοθεσίας, ρόλους του Πρεσβύτη και των Αγγελιοφόρων, ο Παντελής Δεντάκης.

Το έργο

Πανέτοιμη για τη μεγάλη εκστρατεία ενάντια στην Τροία, η τεράστια πολεμική μηχανή των Ελλήνων καθηλώνεται στην Αυλίδα, περιμένοντας να φυσήξουν ούριοι άνεμοι. Και, ενώ η αναμονή τούς εξουθενώνει, ο μάντης Κάλχας χρησμοδοτεί ότι, αν θέλουν να αποπλεύσουν, θα πρέπει ο αρχιστράτηγος Αγαμέμνων να θυσιάσει την κόρη του, την Ιφιγένεια. Αντιμέτωπος με το φρικτό δίλημμα, σπαρασσόμενος ανάμεσα στην πατρική αγάπη και το καθήκον προς την πατρίδα, ο Αγαμέμνων τελικά υποκύπτει στην «ανάγκη» και αποφασίζει να θυσιάσει το παιδί του. Είναι όμως έτσι τα πράγματα;

Σ’ αυτόν τον κόσμο, όπου τίποτε δεν είναι όπως φαίνεται, ο Ευριπίδης, από σκηνή σε σκηνή, διαλύει κάθε βεβαιότητα, θέτοντας υπό αμφισβήτηση ολόκληρο το κοινωνικοθρησκευτικό σύστημα. Το επιτελείο των Ελλήνων ηγεμόνων, που υποτίθεται ότι ενώθηκαν για έναν πανεθνικό σκοπό, αποδεικνύεται ένας εσμός πατριδοκάπηλων - ο καθένας με τη δική του «ατζέντα». Ο περήφανος στρατός ένας αφιονισμένος όχλος που διψάει για σφαγή και πλιάτσικο. Η «αγία» οικογένεια ένας καταναγκασμός θεμελιωμένος στη βία.

Διαφήμιση

Ωστόσο, ένα βήμα πριν από την απόλυτη άρνηση, η ίδια η Ιφιγένεια κάνει την ανατροπή, δραπετεύοντας από τη μοίρα του θύματος και περνώντας από την έσχατη απελπισία στην τελική κατάφαση. Κατάφαση στη ζωή και την αξία της, κατάφαση στην αιώνια περιπέτεια του ανθρώπου.

Σημείωμα σκηνοθέτη

Στην «Ιφιγένεια εν Αυλίδι», μια κοινωνία σε παρακμή θυσιάζει την Ιφιγένεια –και μια ολόκληρη γενιά νέων ανθρώπων- για έναν μάταιο και άδικο πόλεμο. Η «Ιφιγένεια» είναι η τραγωδία της Ιστορίας. Μια ωδή σ’ αυτό που κάθε φορά θυσιάζεται – για να γεννηθεί η καινούργια εποχή ή για να ανοίξει ένας νέος κύκλος καταστροφής;

Αλλά ποια είναι η έννοια της θυσίας στη δική μας ταραγμένη εποχή; Πώς συμπλέκεται με τον φόβο, τη σκοπιμότητα, τη ματαιοδοξία, την ιδιοτέλεια, τα παιχνίδια εξουσίας, το κυνήγι της δόξας, του πλούτου και της ηδονής, τον θανάσιμο συνδυασμό ισχύος και απληστίας; Πώς συμπλέκεται με κάθε πόλεμο, ένοπλο ή οικονομικό, με κάθε έγκλημα; Τι θυσιάζουμε και σε ποιους βωμούς;

Διαφήμιση

Στην «Ιφιγένεια εν Αυλίδι», ο Ευριπίδης αναδιευθετεί το μυθολογικό υλικό, αφήνοντας για μια στιγμή ανοιχτό το ενδεχόμενο τα πράγματα να εξελιχθούν αλλιώς. Έπειτα από είκοσι χρόνια Πελοποννησιακού Πολέμου, ο Ευριπίδης μοιάζει να αναρωτιέται: «είναι δυνατή μια αλλαγή παραδείγματος»;

Δυόμιση χιλιάδες χρόνια αργότερα, και ενώ βιώνουμε τα πρώτα συμπτώματα ενός δυστοπικού μέλλοντος, που εμείς απεργαστήκαμε, αναρωτιόμαστε ακόμη: «είναι άραγε δυνατή μια αλλαγή παραδείγματος»;

Το ερώτημα αιωρείται, αναπάντητο. Ίσως κάποτε ο πολιτισμός να αποβάλει την εγγενή, θανάσιμη δυσφορία του. Ίσως κάποτε η πρόοδος να πάψει να συμμαχεί με την βαρβαρότητα. Ίσως κάποτε…

Ως τότε, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να αφηγούμαστε ξανά και ξανά, σε όλους τους τόνους και με όλους τους τρόπους, μέσα από το φίλτρο της δικής μας εποχής, την ίδια ιστορία… Θέμης Μουμουλίδης.

Διαφήμιση