Είναι ένα μέρος με λεμονιές, ένα απρόσμενα ζεστό αεράκι του βουνού και ένα ισχυρό γονίδιο που καταστρέφει το λίπος στους λίγους τυχερούς κατοίκους του. Το Limone sul Garda, ένα γραφικό ψαροχώρι που βρίσκεται στις όχθες της λίμνης Garda, στη Λομβαρδία της βόρειας Ιταλίας, είναι ένας ασυνήθιστος προορισμός μόλις 1.000 κατοίκων.
Είναι το πιο βόρειο σημείο παγκοσμίως όπου καλλιεργούνται φυσικά λεμόνια και έχει ένα εξαιρετικά ήπιο κλίμα, λαμβάνοντας υπόψη τη θέση του στους πρόποδες των Αλπεων. Ισως αυτός ο συνδυασμός παραγόντων να είναι που οδήγησε σε αυτό που το χωριό αποκαλεί μυστικό «ελιξίριο» για μια υγιή, μακρά ζωή.
Πολλοί ντόπιοι είναι ευλογημένοι με εξαιρετικές πεπτικές ικανότητες, που τους επιτρέπουν να τρώνε ό,τι θέλουν - από κρεμώδη κέικ μέχρι λιπαρά αλλαντικά και τυριά - χωρίς να ανησυχούν για τα κιλά ή την υγεία τους. Αυτοί οι κάτοικοι έχουν αυτό που οι ίδιοι αποκαλούν «γονίδιο Limone», το οποίο περιέχει μια ειδική πρωτεΐνη που καταστρέφει τα λιπίδια.
Για 40 χρόνια, οι κάτοικοι του Limone sul Garda ήταν υπό επιστημονική παρακολούθηση εξαιτίας αυτών των ιδιαίτερων γονιδίων τους. Από τους 1.000 κατοίκους, οι μισοί είναι γέννημα-θρέμα του Limone - και από αυτούς τους 500, τουλάχιστον οι 60 έχουν το περίφημο γονίδιο.
Πολλούς από αυτούς οι γιατροί τους έβαλαν να καταπίνουν μια δόση σαντιγί κάθε δύο ώρες για να παρακολουθούν το αίμα τους. Και το αίμα τους κατέστρεψε αμέσως τα λίπη χωρίς να τα αφομοιώσει. Ετσι δεν ανησυχούν για βουλωμένες αρτηρίες και θρόμβους αίματος.
Ο Τσεζάρε Σιρτόρι, καθηγητής κλινικής φαρμακολογίας στο Università degli Studi του Μιλάνου, ηγείται της ομάδας που εντόπισε για πρώτη φορά αυτό που οι ντόπιοι του Limone ονόμασαν πρωτεΐνη-«ελιξίριο», αποκαλώντας την A-1 Milano. Οπως εξηγεί, οι άνθρωποι του Limone έχουν εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα HDL χοληστερόλης (σε ένα εύρος 7-15, όταν κανονικά θα έπρεπε να είναι 40-60) που φαίνεται να είναι το αποτέλεσμα μιας γενετικής μετάλλαξης.
«Το να έχεις χαμηλή HDL χοληστερόλη - δεδομένου ότι ταξινομείται ως ″καλή″ χοληστερόλη - είναι κακό και οδηγεί σε καρδιακά προβλήματα, όπως πιθανά εγκεφαλικά, αλλά σε αυτούς τους ντόπιους έχει αντίστροφη θετική επίδραση», λέει.
Οι επιστήμονες μελετούν τώρα το «γονίδιο Limone» για να δουν πώς θα μπορούσαν να προωθήσουν την καταπολέμηση της αθηροσκλήρωσης - μια από τις κυριότερες αιτίες θανάτου στον δυτικό κόσμο.
Το 2000 συνέθεσαν την πρωτεΐνη Limone και την χορήγησαν με ένεση σε κουνέλια. Τα ζώα εμφάνισαν σημαντική μείωση των θρόμβων στις αρτηρίες τους. Ανακάλυψαν, μάλιστα, ότι στο Limone είναι κυρίαρχο γονίδιο, που εντοπίζεται στο DNA παιδιών, νέων και ηλικιωμένων εξίσου.
Το γονίδιο εντοπίστηκε για πρώτη φορά στο αίμα ενός οδηγού τρένου, ο οποίος είχε εμπλακεί σε ατύχημα στο Μιλάνο (εξ ου και η ονομασία πρωτεΐνης A-1 Milano) και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο. Οι γιατροί που τον θεράπευσαν μπερδεύτηκαν με τα εκπληκτικά αποτελέσματα του αίματός του και ξεκίνησαν μια τεράστια εκστρατεία προσυμπτωματικού ελέγχου στο χωριό.
Οι κάτοικοί της περιοχής, εκμεταλλευόμενοι αυτή την ευτυχή συγκυρία, απολαμβάνουν χωρίς ενοχές λιπαρά αλλαντικά όπως μορταδέλα, σαλάμι ακόμη και λαρδί. Αλλά φροντίζουν παράλληλα να ασκούνται τακτικά και γενικά προσπαθούν να ακολουθούν μια υγιεινή ζωή, χωρίς υπερβολές.
Παλαιότερα οι χωρικοί ήταν είτε ψαράδες είτε βουνίσιοι ξυλοκόποι που μετέφεραν κορμούς με γάιδαρους για να τους πουλήσουν στα πλοία στο λιμάνι. Σήμερα όλοι εργάζονται στον τουριστικό τομέα, που τους επιφέρει πολλά χρήματα. Σύμφωνα, πάντως, με τον Σιρτόρι αυτή η γενετική μετάλλαξη, και τα σχετικά οφέλη για την υγεία, είναι μοναδικά για το Limone - και δεν μπορεί να βρεθεί καν σε κοντινά χωριά.